Η ανατροφή ενός εφήβου αποτελεί πρόκληση για κάθε γονέα. Οι έφηβοι ως γνωστόν συχνά εξωθούν τα πράγματα στα άκρα και ξεπερνούν τα όρια που τους θέτουν οι γονείς τους, γεγονός το οποίο είναι μεν εξοργιστικό, αλλά τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν τις δικές τους αξίες, πεποιθήσεις και την αίσθηση του εαυτού. Αλλά μέχρι ποιο σημείο θα πρέπει να τους αφήνετε να το κάνουν και πότε το παρατραβάνε; Είναι σημαντικό να θέσετε τα κατάλληλα όρια μαζί με τον έφηβο, ώστε να παραμείνει ασφαλής μέσα στη διαδικασία να γνωρίσει τον κόσμο και τον εαυτό του. 

Τα όρια είναι σημαντικά για να μπορέσει ο έφηβος να αποκτήσει ανεξαρτησία, να παραμείνει ασφαλής και να μάθει να παίρνει σωστές αποφάσεις. Η εφηβεία είναι μια περίοδος που τόσο εσείς όσο και τα παιδιά  σας  θα αποκτήσετε νέες εμπειρίες, διαφορετικές από αυτές που βιώνατε κατά την παιδική τους ηλικία. Τα όρια θα βοηθήσουν τόσο εσάς όσο και τον έφηβο να αναγνωρίζει ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποια όχι. 

Η σημαντικότητα των ορίων 

Τα όρια είναι σημαντικά ώστε να υπάρχει σαφήνεια μεταξύ των εφήβων και των γονέων τους καθώς βιώνετε όλοι μια περίοδο αλλαγών. Θέτοντας μαζί τα όρια είναι σα να κάνετε μια «συμφωνία» και να υπάρχει μεταξύ σας ένα «συμβόλαιο» για το οποίο έχουν δεσμευτεί και οι δύο πλευρές και ορίζει ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποια όχι ώστε να αποφεύγονται οι εντάσεις και οι καβγάδες. Τα όρια βοηθούν τους γονείς, καθώς τους δίνουν την αίσθηση του ελέγχου της συμπεριφοράς των παιδιών τους. Ταυτόχρονα, ωφελούν και τους εφήβους: 

  • Τα όρια αποδεικνύουν στους εφήβους ότι οι γονείς τους νοιάζονται για αυτούς, ότι ανησυχούν για το τι κάνουν και όταν είστε και όταν δεν είστε μαζί. 
  • Με τα όρια νιώθουν ασφαλείς και ότι τους υποστηρίζουν 
  • Τα όρια τους αναγκάζουν να παίρνουν πληροφορίες, να έχουν επιχειρήματα και να σκέφτονται πριν πάρουν αποφάσεις. 
  • Τα όρια τους παρέχουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να αναπτύξουν την αυτονομία τους. 

Πότε να συζητήσετε με το έφηβο για τα όρια 

Υπάρχουν δύο τρόποι για να προσεγγίσετε τους εφήβους σχετικά με το θέμα των ορίων. Μπορείτε είτε να κάτσετε κάτω μαζι του και να συζητήσετε όλα τα όρια και τους κανόνες που πρέπει να τεθούν ή να βάζετε όρια και να θεσπίζετε κανόνες κάθε φορά που ο έφηβος διεκδικεί ανεξαρτησία. 
 
Ανεξάρτητα από το δρόμο που θα ακολουθήσετε, είναι σημαντικό να βρείτε τη σωστή στιγμή για να κάνετε μαζί του μια συζήτηση. Εξασφαλίστε ότι έχετε αρκετό χρόνο για τη συζήτηση αυτή, ότι και οι δύο πλευρές είστε σε καλή διάθεση και ήρεμοι και ότι δεν έχει προηγηθεί κάποια διαμάχη ή καβγάς μεταξύ σας. Ιδανικά, καλό θα ήταν να είναι και οι δύο γονείς παρόντες. 

Πώς να βάλετε όρια 

Όταν θέτετε κανόνες στους εφήβους είναι σημαντικό να επιβεβαιώνετε ότι κατανοούν και συμφωνούν και να λαμβάνετε υπόψη τη γνώμη τους. Οι έφηβοι είναι σχεδόν απίθανο να ακολουθήσουν κανόνες που τους τίθενται με το «έτσι θέλω» χωρίς να τους έχουν εξηγήσει ή να διαπραγματευτούν. Μπορείτε  να επιλέξετε να βάζετε έναν κανόνα τη φορά ή πολλούς κανόνες για διάφορες συμπεριφορές με τη μία.  

Καλό θα ήταν να έχετε στο νου σας τα ακόλουθα: 

  • προσπαθήστε να έχετε φιλική διάθεση όταν κάνετε αυτή την κουβέντα με τον έφηβο 
  • ακούστε προσεκτικά και απαντήστε στις ανησυχίες και τη γνώμη του εφήβου 
  • να είστε ξεκάθαροι και ακριβείς όταν βάζετε κάποιο όριο και να είστε σίγουροι ότι έχετε και οι δυο καταλάβει το ίδιο πράγμα και δεν υπάρχουν παρεξηγήσεις 
  • αποφύγετε να έχετε ύφος «αποφασίζω και διατάζω» 
  • προσπαθήστε να διαπραγματευτείτε με τον έφηβο σε αυτά που δε συμφωνείτε, αλλά να είστε σταθεροί και απόλυτοι αν κάτι είναι μη διαπραγματεύσιμο για εσάς 
  • υπενθυμίστε στον έφηβο ότι εσείς θέτετε τα όρια. Μπορούν να έχουν άποψη και να την εκφράζουν και θα την λάβετε υπόψιν σας, αλλά εσείς είστε αυτοί που θα πάρουν την τελική απόφαση. Ξεκαθαρίστε ότι όλα γίνονται για τη φροντίδα και την προστασία του. 
  • Συζητήστε για το ποιες θα είναι οι συνέπειες αν ο έφηβος δεν υπακούσει στα όρια που έχουν τεθεί 

Αν βλέπετε ότι η συζήτηση καταλήγει σε ένταση και καβγά, προτείνετε να κάνετε ένα διάλειμμα και να επανέλθετε όταν θα έχουν ηρεμήσει τα πράγματα. Επίσης, προσπαθήστε να μη βάλετε πολλά όρια μαζί με τη μια, αν βλέπετε ότι πιέζεται. Προτείνετε να δείτε άλλα θέματα άλλη φορά, όταν θα προκύψουν ή όταν θα δείτε πώς έχετε πάει με αυτά που ήδη συζητήσατε. 

Ένας καλός τρόπος να καταλήξει μια συζήτηση στην οποία θα θέσετε τα όρια θα ήταν να ρωτήσετε σε ποια όρια θα ήθελαν εσείς σα γονείς να επιμείνετε- να είστε πιο αυστηροί, αλλά και τι κανόνες θα ήθελαν να ακολουθείτε εσείς ως γονείς. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικό και θα βοηθούσε στο να υπάρξει αμοιβαία κατανόηση και σεβασμός μεταξύ σας. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε και να παραμένετε σταθεροί τόσο στα όρια που θέτετε όπως και σε αυτά που σας επιβάλλονται.  

Αλλάζοντας τους κανόνες 

Η διαδικασία της οριοθέτησης είναι κάτι που πρέπει να επαναλαμβάνεται αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Καθώς ο έφηβος μεγαλώνει, τα όρια και οι κανόνες στους οποίους πρέπει να υπακούει χρειάζεται να αλλάζουν, ώστε να ανταποκρίνονται στο επίπεδο ωριμότητάς του. Είναι σημαντικό να εξηγείτε τόσο στον έφηβο όσο και τα αδέρφια του τους λόγους για τους οποίους ο καθένας έχει διαφορετικά όρια και γιατί τα πράγματα για παράδειγμα είναι πιο ελαστικά στα μεγαλύτερα αδέρφια. Επίσης, τα όρια μπορεί να χρειαστεί να αλλάξουν αν ο έφηβος επιδεικνύει μη εμπιστεύσιμη συμπεριφορά.  

Συνέπειες 

Όλοι οι έφηβοι ξεπερνούν τα όρια που τους έχουν τεθεί. Ανεξάρτητα από το πόσο καλή είναι η σχέση σας με τα παιδιά σας, θα θελήσουν κάποια στιγμή να αθετήσουν κάποιο κανόνα. Είτε πρόκειται για παρόρμηση ή επιρροή από τους συνομηλίκους ή από φτωχή κρίση κάποια στιγμή θα το κάνουν. Όταν αυτό συμβεί είναι σημαντικό: 

  • Να επαναλάβετε τους λόγους και τον τρόπο που τέθηκε το συγκεκριμένο όριο που δεν τηρήθηκε 
  • Να ρωτήσετε τον έφηβο γιατί δεν ανταποκρίθηκε στον κανόνα που είχε συμφωνήσει να τεθεί 
  • Να αποφασίσετε από κοινού ποια θα ήταν η καλύτερη συνέπεια για τη συμπεριφορά του αυτή 
  • Να τηρήσετε τη συνέπεια που έχετε αποφασίσει να υπάρξει 
  • Να δώσετε θετική ανατροφοδότηση στον έφηβο όταν στο μέλλον καταφέρει να μείνει πιστός στο όριο που έχει τεθεί 

Η οριοθέτηση είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνεται συνέχεια κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Προσπαθήστε να το σκεφτείτε σαν μια συνεχή διαδικασία, όχι σαν κάτι που συμβαίνει μια φορά, κάνουμε τη συμφωνία και από εδώ και πέρα ο έφηβος θα συμμορφώνεται ή όχι. Καθώς ο χρόνος περνά, η οριοθέτηση θα δώσει στον έφηβο τα απαραίτητα εφόδια ώστε να έχει υπεύθυνη συμπεριφορά. 

Πράγματα που καλό είναι να έχετε στο νου σας όταν οριοθετείτε τους εφήβους: 

Να έχετε ενσυναίσθηση 

Θυμηθείτε πώς ήταν για εσάς να είστε έφηβοι. Αν ήσασταν όπως οι περισσότεροι, θα θυμάστε ότι δεν ήταν και η πιο εύκολη για εσάς περίοδος. Για την ακρίβεια, οι σημερινοί έφηβοι είναι ακόμα πιο πιεσμένοι. Όταν δυσκολεύεστε να κατανοήσετε γιατί ο έφηβος λειτουργεί σα να έρχεται το τέλος του κόσμου επειδή δεν πήρε τα παπούτσια που ήθελε, προσπαθήστε να θυμηθείτε πώς ήταν εκείνη η περίοδος για εσάς. Δείξτε την ενσυναίσθηση και να είστε δεκτικοί σε στραβοπατήματα και λάθη. Μιλήστε με τρόπο που θα τον κάνει να καταλάβει ότι τον καταλαβαίνετε. Πείτε: «Θυμάμαι να νιώθω και εγώ έτσι» ή «Έκανα και εγώ παρόμοιες επιλογές στην ηλικία σου.» 

Αφήστε τον να υποστεί τις συνέπειες 

Αποφύγετε τους έντονους καβγάδες. Αφήστε τον έφηβο να έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες των επιλογών και των πράξεών του. Οι συνέπειες είναι ακριβώς η φυσική εξέλιξη των επιλογών που έχουν κάνει. Για παράδειγμα, ο έφηβος πετάει κάτω το τηλέφωνό του με αποτέλεσμα να σπάσει. Η φυσική συνέπεια είναι ότι θα πρέπει να επισκευαστεί ή να πάρει καινούργιο. Το κόστος αυτό θα πρέπει να το επιβαρυνθεί ο ίδιος με χρήματα από το χαρτζιλίκι του. Όσο σκληρό και αν είναι, το να δώσετε στον έφηβο τη δυνατότητα να καταλάβει το κόστος των επιλογών του και να πρέπει να βρει μόνος του τη λύση, με τη δική σας βέβαια υποστήριξη, του δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσει ότι αποκτά την ευθύνη των πράξεών του. Είναι σημαντικό να έχει τη δική σας υποστήριξη και κατανόηση σε αυτό αλλά αποφύγετε να συζητάτε συνεχώς για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί και να του το πετάτε με το παραμικρό. Ο στόχος σας είναι να μάθει ο έφηβος να λύνει τα προβλήματά του μόνος του και να αναλαμβάνει τις ευθύνες του, όχι να τον εκδικηθείτε για τη λάθος επιλογή που έκανε. Να είστε εκεί για αυτόν και να τον υποστηρίζετε, αλλά να του δίνετε χώρο να καταλάβει ότι η ευθύνη είναι δική του και ότι μπορεί να ανταπεξέλθει μόνος του.  

Να είστε σταθεροί και επίμονοι 

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι φυσιολογικό οι έφηβοι να ξεπερνούν τα όρια που έχετε θέσει. Εσείς είστε εκεί για να παρέχετε ασφάλεια και να θέτετε τους κανόνες. Μένοντας σταθεροί στους  κανόνες που με τον έφηβο έχετε θέσει κερδίζετε  το σεβασμό τους. Θα πρέπει να έχετε και εσείς σαφή όρια στη δική σας ζωή, ώστε να είστε σε θέση να βάλετε τα σωστά όρια στον έφηβο. Προσδιορίστε ποιος είναι ο στόχος για κάθε κανόνα που βάζετε και ποια  η δική σας σχέση με τα όρια, ώστε να μπορείτε να είστε ξεκάθαροι τόσο στον έφηβο όσο και στον εαυτό σας για το τι είναι αποδεκτό και τι όχι. Είναι καλύτερο να έχετε έναν έφηβο που κάποιες φορές είναι απογοητευμένος, παρά έναν έφηβο που δε σας σέβεται. 

Να έχετε στο  νου σας τη «μεγαλύτερη εικόνα»  

Οι έφηβοι γνωρίζουν πώς να σας τεστάρουν και πώς να εξωθούν τα πράγματα στα άκρα. Να έχετε στο νου σας τα μαθήματα ζωής που θέλετε να τους δώσετε. Για παράδειγμα, στόχος σας είναι να μάθουν πώς να επιλύουν συγκρούσεις, πώς να «βλέπουν μπροστά» και να συνεργάζονται με τους άλλους. Θα πρέπει να το θυμάστε  αυτό όταν σας παρασύρουν συναισθηματικά και σας κάνουν να ξεπερνάτε τα όριά σας. Είναι εύκολο να μπλεχτείτε σε έναν αγώνα εξουσίας, αλλά αν κάνετε λίγο πίσω και αναλογιστείτε  τον ουσιαστικό σας στόχο στη φάση αυτή της ανάπτυξής τους θα μπορέσετε να αποφύγετε ανόητους καβγάδες. Προσπαθήστε να θυμίζετε και σε εκείνους κάθε φορά ότι στη ζωή συμβαίνουν μεγάλα πράγματα και άσχημα κάποιες φορές και δύσκολα, και μπορεί να νιώθουν άσχημα τώρα, αλλά όλα περνούν με το χρόνο και είναι σημαντικότερο να μαθαίνουν κάποια πράγματα από το να «περνάει το δικό τους» και να γίνονται όλα με το δικό τους τρόπο. 

Να γνωρίζετε πού τελειώνει το δικό σας και πού ξεκινά του εφήβου 

Να έχετε την αίσθηση του εαυτού σας. Τα συναισθήματα του εφήβου δεν είναι δικά σας, όσο και αν τον αγαπάτε. Θα πρέπει να αφήσετε τον έφηβο να αποκτήσει τη δική του ταυτότητα, συναισθήματα, εμπειρίες και εσείς να έχετε τη δική σας διαφορετική ταυτότητα, συναισθήματα και εμπειρίες. Μην το παίρνετε προσωπικά όταν ο έφηβος θέλει να έχει την ανεξαρτησία του και αμφισβητεί την αυθεντία σας. Αυτό είναι το φυσιολογικό που αναμένεται να κάνει σε αυτή την περίοδο της ζωής του. Το ότι θέλουν να περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους και αντιδρούν όταν πρέπει να περάσουν χρόνο με την οικογένειά τους δε σημαίνει ότι ότι δε σας αγαπούν. Δουλέψτε με τον εαυτό σας την αντίδρασή σας σε αυτό. Προτιμήστε να απαντήσετε και όχι να αντιδράσετε. 

Δείξτε σεβασμό για να λάβετε 

Προκειμένου να σας σέβονται οι έφηβοι, θα πρέπει να δουν ότι και εσείς με τη συμπεριφορά σας σέβεστε τους άλλους αλλά και να νιώσουν ότι τους σέβεστε. Αν και πολλές φορές φαίνονται ανόητοι ή κάνουν χαζές επιλογές, στην πραγματικότητα κάνουν ότι καλύτερο μπορούν ώστε να προσδιορίσουν την ταυτότητά τους, και να μάθουν να διαχειρίζονται τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Δείξτε ενσυναίσθηση και θυμηθείτε πόσο σημαντικά είναι σε αυτή την ηλικία η φιλία, το στυλ, και οι καβγάδες. Προσπαθήστε να μη γελάσετε ή να υποτιμήσετε κάτι που βλέπετε ότι για τον έφηβο είναι σημαντικό. Αν ο έφηβος νιώθει ότι δε τον σέβεστε θα υιοθετήσει αντίστοιχη συμπεριφορά απέναντί σας και αυτό δε θα σας αρέσει. Αντίθετα, αν νιώσει ότι τον σέβεστε ακόμα και όταν διαφωνείτε μαζί του, θα υιοθετήσει αυτή τη λογική και θα σας σέβεται ακόμα και όταν διαφωνεί μαζί σας. 

Nα θυμάστε το ρόλο σας 

Ναι, οι έφηβοι μπορεί να είναι έξυπνοι,ανεξάρτητοι και έτοιμοι να ζήσουν τη ζωή τους, αλλά σας χρειάζονται ακόμα. Ο γονεϊκός σας ρόλος έχει αλλάξει, αλλά είστε ακόμα γονιός για τα παιδιά σας. Αν μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα πάντα για τον εαυτό τους θα το έκαναν. Όμως, είστε ακόμα εσείς που πρέπει να τους παρέχετε ασφάλεια, να φροντίζετε ώστε να καλύπτονται οι βασικές τους ανάγκες, να τους καθοδηγείτε και να τους βοηθάτε να διαμορφώσουν την ταυτότητά που θα τους ακολουθεί στη ενήλικη ζωή τους. Έχουν ανάγκη να γνωρίζουν ότι τους αγαπάτε χωρίς όρους και ότι είστε με το μέρος τους ανεξάρτητα από τις επιλογές τους.  Ακόμα και όταν αντιδρούν και κλωτσάνε και φωνάζουν, οι έφηβοι θέλουν την αποδοχή και την υποστήριξή σας. Επομένως, προσπαθήστε να τους δείχνετε πάντοτε την υποστήριξη και την αγάπη σας ακόμα και όταν σας έχουν απογοητεύσει ή σας έχουν αναστατώσει. 

Χρησιμοποιήστε τα προνόμια προς όφελός σας 

Όλοι δουλεύουμε για κάτι. Ως ενήλικες πηγαίνουμε στη δουλειά μας βρέξει χιονίσει. Οι έφηβοι αντίστοιχα πρέπει να μπουν σε αυτή τη λογική. Αντί να τους στερείτε πράγματα, δώστε τους κίνητρα και διδάξτε τους ότι δε γίνεται να παίρνουν έτοιμο ό,τι θέλουν. Προσπαθήστε να αποφύγετε να μπείτε σε ένα κυνήγι εξουσίας και δώστε τη ευθύνη στον έφηβο. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να κάνετε μια συμφωνία του τύπου: «Αφού το θέλεις, μπορείς να παίρνεις το μηχανάκι μου. Αλλά θα πρέπει να το γεμίζεις βενζίνη και να το πλένεις μια φορά την εβδομάδα και να έχεις προετοιμαστεί για το σχολείο για να έχεις τη δυνατότητα να το πάρεις. Αν δυσκολεύεσαι σε κάποια από αυτές τις αρμοδιότητες μπορείς να το συζητήσεις μαζί μας. Αυτή είναι η συμφωνία. Η απόφαση είναι δική σου.» Αφήστε σε αυτόν την απόφαση. Μην αλλάζετε τους κανόνες της συμφωνίας τελευταία στιγμή, γιατί θα χάσετε τη εμπιστοσύνη του. Οτιδήποτε κινητοποιεί τον έφηβο χρησιμοποιήστε το ως προνόμιο. Αθλήματα, χρόνος με τους φίλους, τεχνολογία, ελευθερία, όλα αυτά είναι προνόμια που μπορούν να κερδίζουν με «αντάλλαγμα» μια σωστή και συνεπή συμπεριφορά που θα τους προετοιμάσει για το μέλλον. 

Μη το παίρνετε προσωπικά 

Να θυμάστε ποιο είναι το παιδί εδώ. Μπορεί να έχετε να κάνετε με έναν εκκολαπτόμενο φιλόσοφο, αλλά μη του δώσετε την ευκαιρία να έχει τον έλεγχο στα συναισθήματα και τις αντιδράσεις σας. Αν είστε πολύ αναστατωμένοι, πάρτε τις αποστάσεις σας, χαλαρώστε, κάντε ένα διάλειμμα. Κάτι τέτοιο θα σας εξασφαλίσει συναισθηματικό έλεγχο και θα δώσει στο έφηβο λόγο να σας σέβεται και να σας εκτιμά. Να θυμάστε ότι στη φάση αυτή οι έφηβοι είναι αναμενόμενο να σας «δοκιμάζουν» ώστε να γνωρίζουν τα όριά σας. Μερικές φορές θα χρειαστεί να δουλέψετε με το εαυτό σας- ειδικά αν νομίζετε ότι ο έφηβος ελέγχει τα συναισθήματά σας. Αλλά προσπαθήστε να μην ενδώσετε και να μην τον αφήσετε να σας παρασύρει. 

Εξασφαλίστε στον έφηβο ιδιωτικότητα 

Οι έφηβοι χρειάζονται το χώρο τους. Έχουν ανάγκη και εκείνοι, όπως και εσείς προσωπικό χώρο και χρόνο. Το να έχετε πρόσβαση στα προσωπικά τους αντικείμενα δεν είναι καλή ιδέα εκτός και αν απειλείται  η ασφάλειά τους. Είναι σημαντικό οι έφηβοι να έχουν τη δική τους ιδιοκτησία και να βάζουν τα δικά τους όρια στο χώρο και τα πράγματα που τους ανήκουν. Σκεφτείτε το και αλλιώς: «Αν ήμουν στη θέση του θα ήθελα η μαμά μου να έχει πρόσβαση σε οτιδήποτε είναι μόνο δικό μου;» Με τη χρήση που κάνουν σήμερα οι νέοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι δύσκολο να βρεθεί ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Θα πρέπει να προλαβαίνετε τα πράγματα και να θέτετε κανόνες από  την αρχή, δίνοντας στον έφηβο περιορισμένο χρόνο χρήσης του διαδικτύου, θέτοντας μαζί τα όρια γονεϊκού ελέγχου και ελέγχοντας με κάποια περιοδικότητα αυτά που μοιράζεται ο έφηβος στις προσωπικές του σελίδες. Αλλά να ξέρετε ότι θα σπάσουν τα όρια, πάντα βρίσκουν τον τρόπο. Είναι καλύτερο να έχετε έναν έφηβο που νιώθει ασφαλής να το μοιραστεί μαζί σας όταν έχει «μπλέξει», παρά έναν έφηβο που φοβάται τόσο μήπως «μπλέξει» μαζί σας που θα σας κρύψει κάτι σημαντικό.   

Θεσπίστε συγκεκριμένους κανόνες και συνέπειες που θα έχει η ανυπακοή 

Πολλές φορές βοηθάει να γράψετε σε ένα χαρτί εν είδει «συμβολαίου» τους κανόνες που από κοινού έχετε θέσει με τον έφηβο. Έτσι δε θα υπάρχει διαφωνία σχετικά με τους όρους και τις συνέπειες. Ίσως σας φαίνεται πολύ «τυπικό» να υπάρχει κάθε κανόνας γραμμένος και υπογεγραμμένος από τον έφηβο και τους γονείς του, αλλά αν το δοκιμάσετε θα εκπλαγείτε από το πόσο θα βοηθήσει. 

Να δίνετε θετικά μηνύματα 

Οι έφηβοι περνούν μια δύσκολη περίοδο διαμορφώνοντας την προσωπικότητα και την ενήλικη ταυτότητά τους και συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε σχέση με την αυτοπεποίθησή τους. Ως γονείς μπορείτε να βοηθήσετε τονίζοντας  τα θετικά και υπενθυμίζοντας στον έφηβο τα δυνατά του σημεία. Δείξτε την αγάπη σας ακόμα και αν δείχνουν ότι δε τη χρειάζονται. Κανένα παιδί σε καμία ηλικία δεν είναι μεγάλο για μια αγκαλιά.  

Να αποτελείτε παράδειγμα για το έφηβο 

Το να έχετε μια αποδεκτή συμπεριφορά είναι πολύ πιο σημαντικό από το να λέτε στον έφηβο τι πρέπει να κάνει. Οι έφηβοι δεν πρόκειται ποτέ να δεχτούν υποδείξεις του τύπου: «Κάνε αυτό που σου λέω, όχι αυτό που κάνω». Είναι σημαντικό για τον έφηβο να βλέπει ότι οι γονείς τους ζουν μέσα σε αποδεκτά πλαίσια, όμοια με αυτά που περιμένουν από εκείνον να ακολουθήσει και ότι είναι υπεύθυνοι για τις συνέπειες των πράξεών τους.  

H ανατροφή ενός  εφήβου συχνά οδηγεί  τους γονείς στο να δουλέψουν με τον εαυτό τους και να αλλάξουν πράγματα στη συμπεριφορά και στα προσωπικά τους όρια. Είναι σημαντικό στην περίοδο αυτή να επιτρέπετε στον εαυτό σας να κάνει λάθη και να συμβιβαστείτε με την ιδέα ότι μεγαλώνετε μαζί με τον έφηβο και αναπτύξτε μεταξύ σας μια σχέση συνεργασίας ώστε να τον βοηθήσετε να εξελιχθεί σε έναν υγιή και επιτυχημένο έφηβο. Μόνο να θυμάστε ότι όσο πιο υγιής νιώθετε εσείς  ψυχικά, τόσο πιο υγιής θα είναι ο έφηβος και τόσο πιο πολλά θα μπορεί να πάρει από εσάς ώστε να εξελιχθεί σε έναν επιτυχημένο, υγιή και ευχαριστημένο με τις επιλογές του ενήλικα.