Αν διαβάσετε τις βιογραφίες όλων εκείνων που η κοινωνία θεωρεί επιτυχημένους, θα διαπιστώσετε ότι είναι διάσπαρτες από ήττες, ματαιώσεις, προσπάθειες που έπεσαν στο κενό, πισωγυρίσματα, πίκρες και απώλειες.
Γράφει ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου για το Bovary
Αυτό είναι το φυσιολογικό, επειδή μέσω του λάθους και της αστοχίας οι άνθρωποι μαθαίνουν και εξελίσσονται, ενώ η εύκολη κατάκτηση, παρά τη χαρά που προσφέρει, δεν διδάσκει και μερικές φορές οδηγεί σε υπερφίαλες εκτιμήσεις. Κατά πολλούς δε και τα δυο είναι απλώς ζήτημα συγκυρίας.
Αλήθεια, ποιο ήταν το κυρίαρχο συναίσθημά σας, πριν μεταβείτε στο εξεταστικό κέντρο; Ο πόθος για την επιτυχία ή ο φόβος για την αποτυχία; Το δεύτερο ίσως να αποτέλεσε τον παράγοντα εκείνο, που ανέστειλε τη δράση και συσκότισε το νου.
Να, λοιπόν, κάποιες βασικές συμβουλές, που αμέσως μετά την ατυχία σας στις Πανελλαδικές οφείλετε να σκεφθείτε.
Αποφύγετε την άρνηση! Η άρνηση είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας, που προστατεύει τους μαθητές από το άγχος, αλλοιώνοντας όμως την πραγματικότητα. Υποβαθμίζει το γεγονός, το περιβάλλει με ψεύτικα δεδομένα και μνήμες, το σπρώχνει προς το υποσυνείδητο, μεταθέτει την ευθύνη, το φορτώνει με λανθασμένες ερμηνείες και αιτιάσεις. Η άρνηση συνεπικουρείται από τα στερεότυπα, τις στρεβλωμένες αντιλήψεις, τις κοινές παραδοχές, τα βαρετά λόγια παρηγοριάς. Η ανώτατη εκπαίδευση είναι μια μακρόχρονη επένδυση στον εαυτό και σε κάθε περίπτωση πρέπει να τυγχάνει της δέουσας σοβαρότητας.
Εκτιμήστε με ειλικρίνεια και σύνεση, πρώτα με τον εαυτό σας και έπειτα με εχέφρονες και συναισθηματικά αποφορτισμένους ανθρώπους (πχ τους δασκάλους σας) τι ακριβώς πήγε λάθος στην πορεία σας. Αν δεν γράψατε καλά σε κάποιο μάθημα, τότε θα πρέπει να εστιάσετε σε αυτό. Αν γενικά οι επιδόσεις σας δεν ήταν οι αναμενόμενες, τότε οι στρατηγικές μελέτης κατά τη διάρκεια της χρονιάς και η διαχείριση του χρόνου πρέπει συλλήβδην να αναθεωρηθούν. Να θυμάστε ότι η χρονιά που έρχεται μπορεί να φέρει μαζί της μοναξιά, εσωστρέφεια, αμφιθυμία, συγκρούσεις, πλήξη. Όλα τα χαρακτηριστικά δηλαδή μαθητών προορισμένων να διαπρέψουν, αρκεί γρήγορα να τα τιθασεύσουν.
Η ατυχία σας με κανέναν τρόπο δεν υποδηλώνει κάτι σχετικά με την προσωπικότητά σας. Αποβάλλετε από τις σκέψεις σας τον πανικό, τις βιαστικές κρίσεις και κυρίως μην γενικεύετε. Δεν είστε ούτε λιγότερο ικανός από όσους πέτυχαν ούτε ανάξιος για κάτι καλύτερο. Η αυτοεκτίμηση πρέπει να βγει αλώβητη και ενισχυμένη από τον αναστοχασμό. Μην ενδίδετε σε ανθρώπους, που θα σας μειώσουν, θα αποδώσουν ευθύνες, θα κάνουν κηρύγματα. Μη ζηλεύετε τους φίλους, που πέτυχαν την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, αλλά μην μπείτε και στην αρνητική κουλτούρα εκείνων, που δεν το κατάφεραν. Μην μέμφεσθε τους άλλους ή τους καθηγητές. Ο ρεαλισμός και η λογική στοιχειοθέτηση της κατάστασης είναι συνήγορός σας.
Πολλοί από τους μαθητές που αποτυγχάνουν, είχαν υψηλές επιδόσεις στο σχολείο. Οι Πανελλαδικές ήταν μια κακή έκπληξη, μια μη αναμενόμενη εξέλιξη, μια προσδοκία όλων, που διαψεύσθηκε. Όμως, ο επιμελής μαθητής, που ατύχησε, έχει όλα τα εφόδια να επιτύχει στο μέλλον μια περίοπτη θέση . Κάθε εμπόδιο σε καλό.
Δείτε την εξεταστική ως κάτι το τετελεσμένο και σχεδιάστε διακοπές και στιγμές χαλάρωσης, πριν ξαναρχίσετε τον αγώνα. Αναπροσδιορίστε τους στόχους σας και ιεραρχείστε τις ανάγκες, προβείτε σε σχέδια οργάνωσης της ύλης, βρείτε τους κατάλληλους μέντορες. Μιλήστε με επαγγελματίες, που ασκούν τη δραστηριότητα που θέλετε να σπουδάσετε και επισκεφθείτε τους εργασιακούς χώρους τους. Πηγαίνετε στο κοντινό σας Πανεπιστήμιο, δείτε τις εγκαταστάσεις, μιλήστε με φοιτητές. Όλα αυτά θα σας εμψυχώσουν, επειδή θα ξέρετε ακριβώς τι θέλετε να καταφέρετε.
Οι αποτυχίες είναι περάσματα και μεταβάσεις. Συνδέουν δυο σημεία της ζωής, από το σκοτάδι προς το φως και γεμίζουν το ενδιάμεσο με αυτογνωσία, πείσμα, θέληση. Δυστυχώς, οι μη νουνεχείς άνθρωποι αποτιμούν την αποτυχία από το κακό αποτέλεσμα, χωρίς να κρίνουν την πορεία. Μην συζητάτε με τέτοιους. Όσο αγαθά κι αν είναι τα κίνητρά τους, ο δογματισμός συγκαλύπτει τις πραγματικές δυνατότητες και διεξόδους.
Το μόνο που σας χωρίζει από την εκπλήρωση των στόχων σας είναι η προσωπική ιστορία, που θα διηγηθείτε στον εαυτό σας για τους λόγους της αποτυχίας σας. Αν η ετυμηγορία σας είναι θετική, η θέση στο Πανεπιστήμιο και η καλή ακαδημαϊκή πορεία είναι δεδομένη
Η αποτυχία είναι μια προσωρινή κατάσταση. Ο στιγματισμός ή ο αυτοστιγματισμός και η κατηγοριοποίηση είναι παθολογίες ανώριμων προσωπικοτήτων και η κατάθλιψη οργή που διοχετεύθηκε εσωτερικά. Μετατρέψτε την σε ενέργεια και στρέψτε τη προς τα έξω.
Για τους Γονείς:
Η προσωπικότητα του παιδιού είναι ο καθοριστικός παράγοντας επιλογής επαγγέλματος. Είναι ο μαθητής κοινωνικός, οργανωτικός, ριψοκίνδυνος, πρακτικός, ρεαλιστής, καλλιτεχνικός, θεωρητικός, του αρέσουν τα ταξίδια, η ασφάλεια, οι υψηλές αμοιβές, η φύση, η ιεραρχία;
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια επαγγέλματα θα έχουν σε δέκα χρόνια ζήτηση. Μπορεί να είναι τα λογιστικά ή τα εξειδικευμένα στελέχη τουριστικών επαγγελμάτων ή οι στρατιωτικές σχολές, αλλά οι δεξιότητες είναι εκείνες, που θα διασφαλίσουν επαγγελματική αποκατάσταση και τα δίκτυα, που θα αναπτύξετε. Η σχολή είναι μόνο η αφορμή.
Η κρίση θα τελειώσει και νέες προοπτικές για τους νέους θα παρουσιαστούν. Καλλιεργείστε τους την κουλτούρα της γεωγραφικής και επαγγελματικής κινητικότητας, την προοπτική δηλαδή να σπουδάσουν δύο ειδικότητες, πχ κοινωνιολογία και οικονομικά.
Τόσο οι γονείς, όσο και οι μαθητές έχουν φαντασιακές απόψεις για τις συνθήκες σε κάθε επάγγελμα. Ή, ακόμα χειρότερα, δημιουργούν στερεότυπα από γνωστούς και φήμες. Η μόνη λύση είναι η πραγματική γνωριμία με επαγγελματίες.
Όλοι είμαστε υπέρ του Δημόσιου Πανεπιστημίου, αλλά οι εναλλακτικές είναι πολλές και εδώ και στο εξωτερικό. Δείτε τι ισχύει με τα επαγγελματικά δικαιώματα στις χώρες της ΕΕ.
Μην συνδέετε το κοινωνικό στάτους και την επαγγελματική προοπτική με την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, αλλά αποκλειστικά με τη μόρφωση, τη γνώση και τις εμπειρίες της φοιτητικής ζωής.
