Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στη μοναχικότητα και τη μοναξιά; Ο κόσμος μας σήμερα είναι ένας κόσμος σύνδεσης και συνεχούς επικοινωνίας. Η σχέση μοναχικότητας και μοναξιάς δεν ξεχωρίζεται πάντα εύκολα. Πριν λίγο καιρό, ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Αριζόνα έβγαλαν το συμπέρασμα πως αυτές οι δυο έννοιες είναι διαφορετικές και δεν συνδέονται πολύ στενά.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι δεν αισθάνονται πολύ μοναξιά, ώσπου να περάσουν συνολικά τα 3/4 του χρόνου τους μόνοι. Αν λοιπόν είναι μόνοι τους για περισσότερο από το 75% του χρόνου τους, τότε δεν είναι εύκολο να αποφύγουν να αισθανθούν μοναξιά.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Journal of Research in Personality και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ειδικότερα μεταξύ των ηλικιωμένων υπάρχει ένας ισχυρός δεσμός στον χρόνο που περνάνε μόνοι και στον χρόνο που νιώθουν μοναξιά. Επικεγαλής της μελέτης ήταν ο Alex Danvers, καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Αριζόνα.
Ο κοινωνικός κύκλος των ανθρώπων μικραίνει όσο μεγαλώνουν και η ικανότητα να περνούν χρόνο με άλλους μειώνεται για ορισμένους ηλικιωμένους, ανέφερε ο David Sbarra, επίσης καθηγητής ψυχολογίας. «Μεταξύ των ενηλίκων 68 ετών και άνω, διαπιστώσαμε ότι η μοναξιά συνδέεται στενά με την κοινωνική απομόνωση». Πρόσθεσε μάλιστα ότι πλέον η προσοχή εστιάζεται όλο και περισσότερο στη μοναξιά ως καθοριστικό παράγοντα για την υγεία.
«Μαθαίνουμε όλο και περισσότερα για τη σημασία των κοινωνικών σχέσεων για την ανθρώπινη υγεία και φαίνεται ότι η μοναξιά και η απομόνωση είναι έννοιες σχετικές, αλλά ξεχωριστές», είπε.
Χρειαζόμασταν ένα καλό μέτρο για το πόσο χρόνο περνούν οι άνθρωποι μόνοι, και γι’ αυτό ξεκινήσαμε αυτήν την έρευνα», είπε ο Matthias Mehl, καθηγητής ψυχολογίας στην Αριζόνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας επίσης.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Mehl έχει αναπτύξει μια μέθοδο για τη μελέτη της κοινωνικής δραστηριότητας στην καθημερινή ζωή. Το Electronically Activated Recorder ή EAR, είναι μια εφαρμογή smartphone που καταγράφει με την άδεια των συμμετεχόντων τους ήχους που κάνουν για 30 δευτερόλεπτα κάθε 12 λεπτά. Το EAR είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την παρατήρηση καθημερινών κοινωνικών συμπεριφορών, είπε ο Sbarra. Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το EAR για να νοηματοδοτήσουν τον χρόνο που περνάμε μόνοι.
«Το να αισθάνεσαι μοναξιά είναι διαφορετικό από το να είσαι μόνος και το EAR είναι μια συναρπαστική νέα μέθοδος για την αξιολόγηση του χρόνου που περνάς μόνος», είπε ο Sbarra. Συνολικά, όσοι συμμετείχαν στην έρευνα, περνούσαν το 66% του χρόνου τους μόνοι τους, και όσοι ήταν μόνοι για περισσότερο από το 75% του χρόνου τους ήταν αυτοί που ένιωθαν περισσότερο μοναξιά. Κατά την ανάλυση του αποτελέσματος από το σύνολο των συμμετεχόντων, υπήρχε μόνο 3% αλληλοεπικάλυψη μεταξύ της μοναχικότητας και της μοναξιάς.
Στους νεότερους ανθρώπους, η μοναχικότητα και η μοναξιά είναι απλώς δύο διαφορετικά πράγματα, είπε ο Mehl. Μπορεί να αισθάνονται μόνοι μέσα σε ένα πλήθος ή μπορεί να μην αισθάνονται μόνοι όταν είναι εντελώς μόνοι τους.
Η περίπτωση είναι διαφορετική με τους ηλικιωμένους, είπε ο Mehl. Στους ηλικιωμένους, καθώς το να είσαι μόνος και η μοναξιά συνδέονται στενά, ο τρόπος για να το αντιμετωπίσεις είναι η κοινωνικοποίηση και το να είσαι με άλλους. Η ισχυρή σχέση μεταξύ των δύο βρέθηκε σε ενήλικες άνω των 67 ετών και υπήρξε αλληλοεπικάλυψη περίπου 25% μεταξύ της μοναχικότητας και της μοναξιάς σε ηλικιωμένους, είπε ο Mehl. Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 400 συμμετέχοντες με αρχειακά δεδομένα που συλλέχθηκαν σε μια σειρά μελετών που ολοκληρώθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια.
Αν και το EAR έχει πολλά οφέλη, είναι μια χρονοβόρα μέθοδος για τους ερευνητές να ποσοτικοποιήσουν τις μετρήσεις της κοινωνικής συμπεριφοράς. Για να αποφύγει τις ώρες κωδικοποίησης αρχείων ήχου και για να μετρήσει πιο αποτελεσματικά τη μοναξιά, o Mehl συνεργάζεται τώρα με μια ομάδα για να αναπτύξει το SocialBit, μια εφαρμογή που τρέχει σε ένα smartwatch, ανάλογο με τους ιχνηλάτες φυσικής κατάστασης που διατίθενται στο εμπόριο. Η συσκευή θα κυκλοφορήσει μέσα στα επόμενα δυο χρόνια.
«Προκειμένου να διευκολυνθεί περισσότερη κοινωνική σύνδεση, πρέπει πρώτα να είμαστε σε θέση να τη μετρήσουμε καλά», είπε ο Mehl. «Μέθοδοι όπως το SocialBit μπορούν να πουν στους ανθρώπους: ‘Είστε μοναχικοί για πάρα πολύ καιρό. Είναι καιρός να προσπαθήσετε να κάνετε μια συζήτηση’».
