Μια έρευνα συνδύασε διάφορες επιστημονικές πρακτικές για να διαπιστώσει πώς οι συνήθειές μας επηρεάζουν τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου.
Ό,τι επιλέγουμε να κάνουμε σήμερα φαίνεται πως επηρεάζει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου μας για δύο εβδομάδες. Αυτό έδειξε η πρωτοποριακή –μεμονωμένη– μελέτη που έκαναν ερευνητές από το Aalto University και το University of Oulu στη Φινλανδία.Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορική δραστηριότητα των ίδιων για πέντε μήνες, με όλα τα μέσα που υπάρχουν διαθέσιμα, προκειμένου να δουν πέρα από τα μεμονωμένα γεγονότα στα οποία εστίαζε η μέχρι τώρα βιβλιογραφία. Ζητούμενο ήταν να δουν πώς η συμπεριφορά και η ψυχική μας κατάσταση διαμορφώνονται διαρκώς από το περιβάλλον και τις εμπειρίες μας, και πώς η λειτουργική συνδεσιμότητα του εγκεφάλου αποκρίνεται σε περιβαλλοντικές, φυσιολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές, σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες – από ημέρες έως μήνες.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Biology και δείχνουν πως ο εγκέφαλος μας έχει απίστευτη προσαρμοστικότητα στην καθημερινή ζωή. Οι συγγραφείς θεωρούν ότι η δουλειά τους παρέχει ζωτικής σημασίας γνώσεις για τη μελέτη προβλημάτων ψυχικής υγείας σε ασθενείς.
Οι εγκέφαλοι των επιστημόνων αποκαλύπτουν
Η Ana Triana, ερευνήτρια στο Aalto University και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης εξήγησε στο Newsweek: «Η επίδραση των καθημερινών μας επιλογών δεν αντανακλάται στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου μόνο την ημέρα που τις κάνουμε. Το να κάνουμε σταθερά υγιεινές επιλογές στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη θετική επίδραση στην ψυχική υγεία μας. Οι συνήθειες αυτές επηρεάζουν άμεσα τη συνδεσιμότητα σε περιοχές που σχετίζονται με την προσοχή, τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία».
Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι ο εγκέφαλός μας συνδέεται στενά με την συμπεριφορά μας. Παρ’ όλ’ αυτά, οι περισσότερες σχετικές μελέτες εστιάζουν σε ένα «στιγμιότυπο» μιας εμπειρίας μας. Η συγκεκριμένη ομάδα επιστημόνων θέλησε να ανακαλύψει περισσότερα.Ο τρόπος που έγινε αυτή η «παρακολούθηση» στον εγκέφαλο της ίδιας της Triana και των συνεργατών της αφορούσε συνδυασμό πρακτικών, όπως είναι οι σαρώσεις εγκεφάλου με fMRI (λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού) και η χρήση wearable συσκευών και smartphones.
Οι συμμετέχοντες είχαν την οδηγία να συνεχίσουν τη ζωή τους κανονικά, χωρίς να σκέφτονται πως παίρνουν μέρος σε πείραμα. «Ο συνδυασμός αυτών των μεθόδων μάς έδωσε μια πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα για το πώς οι καθημερινές συνήθειες διαμορφώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, συγκριτικά με το τι έδειχναν μόνο οι σαρώσεις», εξήγησε η Triana, τονίζοντας πως ακόμα και οι πληροφορίες που δίνει ο εγκέφαλος κάποιου που είναι ξαπλωμένος και ακίνητος για ένα μισάωρο είναι πάρα πολλές.
Οι ερευνητές εντόπισαν δυο διαφορετικά εγκεφαλικά μοτίβα, ως απάντηση σε συγκεκριμένες συμπεριφορές:
- Ένα βραχυπρόθεσμο κύμα, που διαρκεί λιγότερο από μια εβδομάδα. Αντικατοπτρίζει τις γρήγορες αντιδράσεις σε μια συμπεριφορά, όπως το να δυσκολεύεται κάποιος να συγκεντρωθεί μετά από έναν κακό ύπνο.
- Ένα μακροπρόθεσμο κύμα, που διαρκεί έως και 15 ημέρες. Υποδηλώνει πιο σταδιακά, διαρκή αποτελέσματα μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς, τα οποία είναι ιδιαίτερα εμφανή σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την προσοχή και τη μνήμη.
Κοντολογίς, ένα βράδυ που δεν κοιμηθήκαμε καλά πριν από δύο εβδομάδες μπορεί να μας επηρεάζει σήμερα. Άρα, είναι χρήσιμο να φροντίζουμε τον εαυτό μας κάθε ημέρα, αν θέλουμε να είμαστε γενικά καλά.
