Πώς να χειριστείς το ghosting… Και εκεί που η σχέση σας έδειχνε να εξελίσσεται αρμονικά, στα καλά του καθουμένου διέκοψε κάθε επικοινωνία. Και έμεινες εσύ να αναρωτιέσαι πού έκανες λάθος.
Μπορεί να πρόκειται για έναν νέο όρο της καθομιλουμένης, που «γεννήθηκε» –όπως πολλοί ακόμα– από τους χρήστες των social media, ωστόσο το ghosting δεν αποτελεί σημείο των καιρών. «Εξαφανίστηκε», έλεγαν οι παλαιότεροι, αναφερόμενοι σε κάποιον φίλο ή εραστή ο οποίος ενώ έδειχνε ικανοποιημένος από την εν λόγω σχέση, μια ωραία ημέρα σταματούσε να δίνει σημεία ζωής. Διέκοπτε, δηλαδή, κάθε επικοινωνία – και μάλιστα εντελώς ανεξήγητα.
Τα πράγματα, βέβαια, στις μέρες μας, που η επικοινωνία έχει διευκολυνθεί όσο ποτέ, κάνουν το ghosting ακόμα πιο επίπονο για τον άλλο. Ειδικά όταν εμφανίζεται αυτό το «Διαβάστηκε» στις γραπτές συνομιλίες, όμως ο άνθρωπος-φάντασμα δεν απαντά ποτέ. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, η συμπεριφορά αυτή είναι και εντελώς αδικαιολόγητη.
Γιατί, λοιπόν, να εξαφανιστεί κάποιος από τη ζωή σου με αυτόν τον τρόπο; Τι δείχνει αυτό για τον χαρακτήρα του και τι για τη σχέση σας; Και πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις μια τέτοια συμπεριφορά;
Ποιοι κάνουν ghosting;
Σύμφωνα με τη Leah LeFebvre, καθηγήτρια διαπροσωπικών σχέσων του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα, το ghosting είναι ένα όλο και συχνότερο φαινόμενο, το οποίο «δεν αποτελεί απλά μια πράξη, μα κι ένα αποτέλεσμα». Η ηλικία και οι τάσεις στις σύγχρονες ερωτικές σχέσεις σχετίζονται με αυτό. Από την έρευνά της η LeFebvre διαπίστωσε πως το συνηθίζουν οι νεότεροι ενήλικες που ακόμα «ψάχνονται» αναφορικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τις σπουδές, το κοινωνικό δίκτυο και τις οικογενειακές σχέσεις τους. Παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη όταν αποφασίζουν να εξαφανιστούν.
Η LeFebvre λέει ότι το ghosting μπορεί να σχετίζεται με διαταραχές στην ψυχική υγεία και ότι καταρχάς συμβαίνει ως μια προσπάθεια του ατόμου να διακόψει μια κατά τ’ άλλα πολύ ενεργή σχέση.
Γιατί επιλέγει κάποιος το ghosting;
Γιατί, όμως, να λειτουργήσει κάποιος έτσι; Γιατί να επιλέξει αυτόν τον παθητικό-επιθετικό τρόπο να διακόψει μια σχέση, προκαλώντας στον άλλον άνθρωπο ένα είδος συναισθηματικής κακοποίησης;
Σύμφωνα με την LeFebvre, τις περισσότερες φορές ένα άτομο λειτουργεί έτσι επειδή βολεύεται. Με το ghosting αποφεύγεται η ευθεία διαχείριση μιας κατάστασης και εξοικονομείται χρόνος όταν δεν υπάρχει ενδιαφέρον σε μία σχέση. Η έρευνά της, πάντως, έδειξε ότι λόγοι μπορεί ακόμα να είναι η προσωπική ανασφάλεια και η προστασία της ψυχικής υγείας.
Η ψυχολόγος Esther R. Cole αναφέρει σε σχετικό άρθρο ότι «αν κοιτάξεις πίσω και διαβάσεις ανάμεσα στη γραμμές θα καταλάβεις γιατί ένας άνθρωπος λειτουργεί έτσι»:
- Μπορεί να είχε βιώσει την εγκατάλειψη στο παρελθόν, ακόμα και ως παιδί, και να έχει εφαρμόσει το ghosting σε προηγούμενες σχέσεις του. Το άτομα που έχουν τραυματικές εμπειρίες στις πολύ στενές τους σχέσεις συχνά δυσκολεύονται να δεθούν με άλλους ανθρώπους.
- Δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του και έτσι προτιμά να κλείνεται στον εαυτό του. Το άτομο αυτό μπορεί, ακόμα, να νιώθει ότι καταπιέζεται αν καλείται να εκδηλώσει συναισθήματα που ίσως δεν νιώθει ή αν «πολιορκείται» από τα συναισθήματα του άλλου.
- Δεν νιώθει υπόλογος για τη συμπεριφορά του και έχει έλλειμμα ενσυναίσθησης – δεν ενδιαφέρεται, δηλαδή, για το πώς θα νιώσεις. Αν, μάλιστα, του έχουν φερθεί αντίστοιχα στο παρελθόν, θεωρεί ότι δεν κάνει κάτι τόσο τρομερό.
- Θέλει να έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Μπορεί να ένιωσε ότι συνεχίζοντας τη σχέση σας αποδυναμώνεται ή ότι χάνει το «πάνω χέρι». Δεν βρίσκει τρόπο να σε «χωρέσει» στη ζωή του όπως το έχει οραματιστεί, οπότε αφού δεν μπορεί να ελέγξει προτιμά να διακόψει κάθε επαφή.
Υπάρχει, πάντα, η περίπτωση να έχει εμφανιστεί ένα τρίτο πρόσωπο στη ζωή του ανθρώπου που εξαφανίζεται ή μπορεί απλά να συμπέρανε ξαφνικά ότι κάτι δεν πάει καλά μαζί σου, π.χ. ότι έχετε εντελώς διαφορετικές απόψεις σε θεμελιώδη ζητήματα και να μη βρίσκει το θάρρος να στο πει.
Τώρα που το σκέφτεσαι καλύτερα, μήπως είσαι τυχερή/-ος που γλύτωσες από έναν τέτοιον άνθρωπο;
Τι επιπτώσεις έχει για το άτομο που μένει πίσω;
Δεδομένου ότι το ghosting σημαίνει απότομη διακοπή της επικοινωνίας χωρίς καμία επίσημη εξήγηση ή αποχαιρετισμό, μπορεί να είναι εξαιρετικά επίπονο για τον άνθρωπο που μένει πίσω. Αμέτρητα αρνητικά συναισθήματα προκαλούνται τότε που συνδέονται με την εγκατάλειψη, τη ρήξη ενός συναισθηματικού δεσμού. Αυτά οδηγούν σε αισθήματα ανασφάλειας, χαμηλής αυτοεκτίμησης, άγχους και κατάθλιψης, ακόμη και σε ενοχές, τύψεις και ντροπή.
Το ghosting μπορεί να οδηγήσει το «θύμα» σε αμφισβήτηση του εαυτού του και να το κάνει να αναρωτιέται εμμονικά τι μπορεί να έκανε λάθος που να οδήγησε στην κατάρρευση αυτής της σχέσης. Μήπως δεν αξίζει να αγαπηθεί; Αυτό μπορεί να επηρεάσει και τις μελλοντικές του σχέσεις.
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Leigh W. Jerome «Το ghosting επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές, ενεργοποιεί τα τραύματα εγκατάλειψης και απόρριψης, ενεργοποιεί μια συστημική εμπειρία απώλειας και τις ίδιες νευρωνικές οδούς με τον σωματικό πόνο. Κάνοντάς το αυτό παίρνεις μια σκόπιμη, εγωκεντρική απόφαση να φύγεις από μια κατάσταση με τρόπο που προκαλεί τραύμα και ντροπή, αφήνοντας τον άλλον αδύναμο να αντιδράσει. Πρόκειται για μια πράξη ναρκισσισμού που δείχνει ότι αγνοείς εντελώς τα συναισθήματα ή τις ανάγκες του ανθρώπου για τον οποίον φαινομενικά νοιαζόσουν».
Πώς να αντιμετωπίσεις το ghosting (με αξιοπρέπεια)
Τα (κάπως) καλά νέα είναι ότι το ghosting τις περισσότερες φορές μπορεί να προβλεφθεί. Η συμπεριφορά αυτή συνήθως ξεκινά σταδιακά. Το άτομο αρχίζει σιγά-σιγά να διακόπτει την επικοινωνία, να μη μοιράζεται προσωπικές πληροφορίες, να εξαφανίζεται από τα social media, να καθυστερεί πολύ να απαντήσει σε μηνύματα. Αναγνωρίζοντας αυτά τα σημάδια μπορείς να αρχίσεις να προετοιμάζεσαι, ώστε να προστατευτείς εγκαίρως από τις επιπτώσεις του ghosting.
Από εκεί και πέρα, ο ψυχολόγος Mark Travers Ph.D. δίνει τρεις συμβουλές στα άτομα που έχουν πέσει «θύματα» ghosting:
- Προσπάθησε να ανακατευθύνεις την προσοχή σου σε άλλες κοινωνικές συναναστροφές ή δραστηριότητες.
- Προσπάθησε να αποσπάσεις τον εαυτό σου. Μην περιμένεις διαρκώς μια απάντηση, γιατί αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι ο χρόνος δεν περνά με τίποτα. Επικεντρώσου, λοιπόν, σε άλλες πτυχές της ζωής σου που μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση του αντίκτυπου αυτής της εγκατάλειψης.
- Μην το παίρνεις πολύ προσωπικά. Μερικές φορές υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο ghosting στους οποίους δεν μπορείς να παρέμβεις, ενώ τις περισσότερες φορές το πρόβλημα ξεκινά από το άτομο που αποφασίζει να λειτουργήσει έτσι.
Μήπως το έχεις κάνει κι εσύ;
Το ghosting δεν έχει επίδραση μόνο σε αυτόν που μένει πίσω. Σηματοδοτεί και ένα πρόβλημα για το άτομο που λειτουργεί έτσι: Μια αδυναμία στην επικοινωνία με τους άλλους.
«Δεν υπάρχει τρόπος να έχεις υγιείς, μακροχρόνιες σχέσεις αν δεν μπορείς να “δουλεύεις” στα προβλήματα και να χρησιμοποιείς τις επικοινωνιακές σου δεξιότητες», λέει σε άρθρο η ψυχολόγος Bree Jenkins. Αν συνηθίζεις να λειτουργείς έτσι υπάρχουν τρεις συμβουλές που αξίζει να ακολουθήσεις:
- Διατήρησε τις κοινωνικές σου σχέσεις: Είναι σημαντικό για τη συνολική σου υγεία να μπορείς να απολαμβάνεις τα οφέλη μιας υγιούς σχέσης.
- Επικοινώνησε με διαφάνεια: Μπορεί το ghosting να σου προσφέρει μια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, όμως σε βάθος χρόνου είναι καταστροφικό. Ακόμα και όταν είσαι εξαιρετικά πολυάσχολος ή κουρασμένος ενημέρωσε τον άλλον και γλύτωσέ τον από τις ενοχές και όλα τα άλλα αρνητικά συναισθήματα.
- Σκέψου τη συμπεριφορά σου: Όχι μόνο για να αποφύγεις να βλάψεις ψυχοσυναισθηματικά έναν άνθρωπο μα και για το καλό της δικής σου ψυχικής υγείας.
«Το πώς αποχωρείς από μια σχέση δημιουργεί ένα συναισθηματικό υπόλειμμα που συσσωρεύεται μέσα σου. Η απόφαση να τιμήσεις το τέλος μιας σχέσης, να πάρεις την ευθύνη των πράξεων που θα σας βοηθήσουν προχωρήσετε και οι δύο, αφήνει βάσεις πάνω στις οποίες χτίζεται η δύναμη και η αυθεντικότητα. Προχωρώντας σε αλλαγές με χάρη και σεβασμό σε βοηθά να αναπτυχθείς θετικά, με ανθεκτικότητα και αποτελεσματικότητα. Και να χτίσεις για τον εαυτό σου ένα υγιές μέλλον στις σχέσεις που θα ακολουθήσουν», καταλήγει η Jerome.
