Από ποια ηλικία κάνει να έρθει σε επαφή ένα παιδί με οθόνες; Το ερώτημα ποια είναι η ενδεδειγμένη ηλικία για να έρθει ένα παιδί σε επαφή με οθόνες απασχολεί εδώ και καιρό τους επιστήμονες, που κατέληξαν τώρα σε νέα σχετική οδηγία.
Έχουν περάσει χρόνια από την πρώτη μελέτη που αποκάλυψε όσα μπορεί να προκαλέσει σε έναν άνθρωπο η έκθεση του σε ψηφιακά μέσα στους πρώτους μήνες και τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Μια από τις πιο πρόσφατες μελέτες, που δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 2023, ενημέρωνε ότι το να περνάει ένα παιδί κατά τη βρεφική ηλικία υπερβολικό χρόνο κοιτάζοντας οθόνες μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα, όπως και σε προβλήματα που αφορούν την εκτελεστική λειτουργία κατά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Διευκρινίστηκε ότι όσον αφορά την εκτελεστική λειτουργία επηρεάζεται η ικανότητα να παραμένει το άτομο συγκεντρωμένο και να ελέγχει τις παρορμήσεις, τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά του.
Παρ’ όλα αυτά, γονείς εξακολουθούν να καταφεύγουν στη λύση μιας οθόνης, σε σταθερές ή φορητές συσκευές, για να απασχολήσουν τα παιδιά τους όσο εκείνοι ασχολούνται με κάποια δουλειά.
Η Δρ. Carol Wilkinson, παιδίατρος αναπτυξιακής συμπεριφοράς στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης και εκ των συγγραφέων της δημοσίευσης, είχε δηλώσει πως «ο εγκέφαλος του βρέφους αναπτύσσεται με τον εμπλουτισμό αλληλεπιδράσεων με το περιβάλλον. Ο υπερβολικός χρόνος στην οθόνη μπορεί να μειώσει τις ευκαιρίες για πραγματικές αλληλεπιδράσεις που είναι σημαντικές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου».
Τα ευρήματα ήταν σύμφωνα με τις συστάσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής για τη χρήση των media. Πιο συγκεκριμένα, με τη συμβουλή να μην έχουν τα παιδιά την παραμικρή επαφή με οθόνη έως ότου γίνουν 18 μηνών και να έχουν περιορισμένη επαφή (μια ώρα την ημέρα) στις ηλικίες από 2 έως 5 ετών.
Όχι οθόνες για παιδιά έως 3 ετών!
Νέα δημοσίευση τονίζει πως θα πρέπει να απαγορεύεται η χρήση οθόνης έως την ηλικία των 3 ετών, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακές καθυστερήσεις.
Tα ευρήματα της μελέτης που έκαναν ερευνητές από το Drexel University δείχνουν πως η έκθεση σε ψηφιακά μέσα κατά την πρώιμη ζωή μπορεί να συσχετίζεται με άτυπες αισθητηριακές συμπεριφορές. Παράδειγμα, με νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός και η ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας).
Τα ευρήματα που δημιουργούν μεγαλύτερο προβληματισμό
Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα σχετικά με τις συνήθειες παρακολούθησης τηλεόρασης και ταινιών 1.471 παιδιών, ηλικίας έως 2 ετών. Τις πληροφορίες τις έδωσαν οι γονείς τους.
Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά ηλικίας 1 έτους στα οποία επιτράπηκε χρόνος οθόνης, είχαν 105% μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας σε ηλικία 33 μηνών. Αυτά τα παιδιά ήταν πιο πιθανό να συμμετάσχουν σε συμπεριφορές όπως η απεμπλοκή ή η έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, η αργή ανταπόκριση σε ερεθίσματα, η αναζήτηση πιο έντονης περιβαλλοντικής διέγερσης ή το αίσθημα κατακλυσμού από αισθήσεις – όπως δυνατοί ήχοι ή έντονα φώτα.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι ο χρόνος οθόνης που επιτρεπόταν στα μωρά και η ηλικία τους επηρέασε άμεσα την ανάπτυξή τους.
Συγκεκριμένα, κάθε ώρα ημερήσιου χρόνου οθόνης αύξανε τις πιθανότητες του παιδιού να παρουσιάσει αισθητηριακά προβλήματα κατά 23% στους 18 μήνες. Το ποσοστό μειώθηκε στο 20% στους 24 μήνες. Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά κάτω των 3 ετών δεν πρέπει να έχουν χρόνο οθόνης και τα παιδιά 3 έως 5 ετών θα πρέπει να έχουν μόνο μία ώρα προβολής την ημέρα.
