Η σημερινή μέρα, η 4η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, αποτελώντας μια σημαντική ευκαιρία για ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τη νόσο. Ταυτόχρονα είναι και εφαλτήριο για την κινητοποίηση και τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων ώστε να βελτιωθεί η διαχείρισή της. Με βάση την πρόσφατη δημοσίευση των επιδημιολογικών δεδομένων για τον καρκίνο στις ΗΠΑ, οι εξελίξεις στην Ογκολογία έχουν μειώσει τη θνητότητα της νόσου κατά 34% αποτρέποντας αυτό το διάστημα περίπου 4,5 εκατομμύρια θανάτους.
Μάλιστα, το 2025, η εκστρατεία για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου εγκαινιάζει έναν νέο τριετή κύκλο προσπαθειών με κεντρικό μήνυμα «Ενωμένοι από τη μοναδικότητά μας» θέλοντας να στείλει ένα αισιόδοξο μήνυμα στους ογκολογικούς ασθενείς και τους φροντιστές τους.
Το μήνυμα της καμπάνιας επεκτείνει το θέμα της μοναδικότητας πέρα από τη βιολογία της νόσου και στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ανθρώπου ενώ ταυτόχρονα εστιάζει στον κοινό στόχο από τον οποίο εμπνεόμαστε: να νικήσουμε την ασθένεια. Η εκστρατεία στοχεύει επομένως να φέρει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τον ασθενή και όχι μόνο τη νόσο. Η ασθενοκεντρική προσέγγιση της νόσου θεωρείται ότι μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών, να ενισχύσει τους δεσμούς ασθενών και ιατρικού προσωπικού και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγείας», αναφέρουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ.
Η πρόληψη του καρκίνου είναι κομβικής σημασίας για τον περιορισμό της επίπτωσης και της θνητότητας της νόσου. Περίπου το 30% των περιπτώσεων καρκίνου μπορούν να προληφθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων. Συνήθειες όπως η διακοπή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή, η σωματική άσκηση και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Επιπλέον, η πρόσβαση σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου μπορεί να συμβάλει στην έγκαιρη διάγνωση και βελτίωση των αποτελεσμάτων της θεραπείας. Τέτοια προγράμματα είναι πλέον διαθέσιμα στην Ευρώπη για μια σειρά νεοπλασμάτων και οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνουν:
* Τη διενέργεια μαστογραφίας κάθε δύο χρόνια για τις γυναίκες ηλικίας 50 ως 69 ετών ενώ επιπλέον προτείνεται η επέκταση του ελέγχου στις γυναίκες 45 ως 74 ετών
* Τον έλεγχο για παρουσία DNA του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (HPV) ως μέσο προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 5 έτη για όλες τις γυναίκες ηλικίας 30 ως 65 ετών.
* Τον ποσοτικό ανοσοχημικό έλεγχο των κοπράνων για παρουσία αιμοσφαιρίνης για όλα τα άτομα ηλικίας 50 ως 74 ετών ως αρχική μέθοδο ελέγχου για τον καρκίνο παχέος εντέρου και την παραπομπή όσων έχουν θετική δοκιμασία σε διενέργεια κολονοσκόπησης.
Επιπλέον, προτείνεται από διάφορες επιστημονικές οργανώσεις και διερευνάται και στην Ευρώπη η εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου:
* για τον καρκίνο του πνεύμονα με τη διενέργεια ετησίως χαμηλής δόσης αξονικής θώρακος για όλους τους καπνιστές ή όσους έχουν διακόψει το κάπνισμα για λιγότερο από 15 έτη και έχουν ηλικία 50 ως 80 ετών.
* Για τον καρκίνο του προστάτη με τη χρήση της μέτρησης του PSA σε συνδυασμό με μαγνητική τομογραφία προστάτη
Ο δεύτερος πυλώνας για την αντιμετώπιση του καρκίνου είναι βέβαια η καινοτομία στη διάγνωση και θεραπεία της νόσου. Τα τελευταία χρόνια είναι διαθέσιμες νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες που έχουν συμβάλλει σημαντικά τόσο στην αύξηση της επιβίωσης των ασθενών όσο και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Μάλιστα, η χρήση της ανοσοθεραπείας σε πρωιμότερα στάδια του καρκίνου για νεοπλάσματα όπως ο πνεύμονας, ο μαστός, ο νεφρός, το μελάνωμα, το παχύ έντερο κ.α. φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του κινδύνου υποτροπής της νόσου και της εμφάνισης μεταστάσεων. Νέες μάλιστα ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις όπως τα εμβόλια έναντι του καρκίνου αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά τα δεδομένα της νόσου στο άμεσο μέλλον.
