Λίγους μήνες μετά το θάνατο του Άντονι Μπουρντέν τον Ιούνιο του 2018 σε ηλικία 61 ετών, η επί χρόνια βοηθός του Λόρι Γουλέβερ άρχισε να παίρνει συνεντεύξεις από τους φίλους και την οικογένειά του. Η Γουλόβερ γνώρισε για πρώτη φορά τον Μπουρντέν το 2002 όταν την προσέλαβε για να τον βοηθήσει να γράψει ένα βιβλίο μαγειρικής. Αφού συνεργάστηκε μαζί τους τόσο καιρό, νόμιζε ότι ήξερε σχεδόν όλα όσα έπρεπε να ξέρει γι’ αυτόν.
Γρήγορα όμως, έμαθε ότι έκανε λάθος. «Υπήρχαν ιστορίες που δεν είχα ακούσει ποτέ και ιδέες και παρατηρήσεις που ήταν καινούριες για μένα» δήλωσε η Γουόλβερ στην New York Post. «Μάθαινα κάτι νέο από κάθε άνθρωπο με τον οποίο συνομίλησα».
Αυτά τα συναισθηματικά, μερικές φορές συγκλονιστικά ανέκδοτα και αναμνήσεις αποτελούν το νέο της βιβλίο: «Bourdain: The Definitive Oral Biography». Περίπου 91 άτομα, από την διάσημη δημοσιογράφο Κριστιάν Αμανπούρ μέχρι τον εστιάτορα Ντέιβιντ Τσανγκ, μοιράστηκαν τις σκέψεις τους για τον αείμνηστο συγγραφέα και σεφ, του οποίου οι σκοτεινές τελευταίες ημέρες έγιναν γνωστές πρόσφατα στο ντοκιμαντέρ «Roadrunner». Και τώρα, οι αποκαλύψεις περιλαμβάνουν άγνωστα περιστατικά και πολλά πράγματα που δεν γνωρίζαμε για τον Μπουρντέν.
«Ήταν σαν καρχαρίας, ήθελε διαρκώς να κινείται»
Κάτι που ανακάλυψε η Γουλόβερ, ήταν ότι πολλοί φίλοι του ήθελαν πάντα περισσότερα, αλλά δεν μπορούσαν ποτέ να τον πλησιάσουν αρκετά. «Είχαν πάντα την αίσθηση ότι κάπου πήγαινε» λέει. «Ήταν ένας καρχαρίας, διαρκώς σε κίνηση» θυμάται ο σκηνοθέτης και συντάκτης της σειράς «Parts Unknown» Νικ Μπρίντζεν. «Έπρεπε να κινείται διαρκώς για να επιβιώνει».
Ακόμη και εκείνοι που είχαν φήμη ίση ή μεγαλύτερη από τον Μπουρντέν εξέφραζαν τέτοια συναισθήματα.
«Κάθε φορά που ήμουν μαζί του, ήθελα να διαρκέσει περισσότερο» λέει ο Άντερσον Κούπερ, ο οποίος εργάστηκε με τον Μπουρντέν στο CNN. «Και ήθελα να γίνω φίλος του. Ήθελα να με συμπαθήσει».
Η εμμονή με το σολάριουμ
Η Γουλόβερ έμαθε επίσης για την περίεργη εμμονή του Άντονι Μπουρντέν με το μαύρισμα, το οποίο ξεκίνησε στις πρώτες ημέρες της καριέρας του. «Τον θυμάμαι να αστειεύεται πως θα πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες Μαυρίσματος Τζορτζ Χάμιλτον» της είπε ο αδερφός του Κρίστοφερ Μπουρντέν. «Έκανε σολάριουμ, νομίζω κυρίως για να κρύψει την ωχρότητα της ηρωίνης» θυμάται ο Τζέιμς Γκράχαμ, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Μπουρντέν σε διάφορες κουζίνες της Νέας Υόρκης. «Έκανε πολύ σολάριουμ. Έμοιαζε με τσάντα Versace».
Η πρώτη σύζυγος του Μπουρντέν, την οποία γνώρισε στο σχολείο, η Νάνσι, λέει: «Δεν μου άρεσε η εμφάνισή του τα τελευταία δύο χρόνια. «Έδειχνε πολύ ταλαιπωρημένος και δεν τον ένοιαζε πλέον εάν ήταν μαυρισμένος».
Η δεύτερη σύζυγός του, Οτάβια Μπουσία Μπουρντέν, εξέφρασε παρόμοιες σκέψεις: «Ήταν πολύ πιο σκοτεινός τον τελευταίο χρόνο της ζωής του. Σταμάτησα να βλέπω τις εκπομπές του προς το τέλος γιατί δεν μπορούσα πραγματικά να τον αναγνωρίσω».
Η σχέση του με τις γυναίκες – Συναισθηματικά ανώριμος
Άλλοι σημειώνουν ότι οι σχέσεις του Άντονι Μπουρντέν με τις γυναίκες ήταν το θέμα. «Είχε μια πολύ νευρική σχέση με τις γυναίκες» λέει ο συγγραφέας Μπιλ Μπάφορντ και ισχυρίζεται επίσης ότι η Νάνσι ήταν σαν την μητέρα του.
Όταν εκείνος και η Οττάβια άρχισαν να βγαίνουν, ο Μπάφορντ θυμάται ότι ο Μπουρντέν ήθελε πάρα πολύ να «δει» την νέα του φίλη ο σεφ Μάριο Μπατάλι. «Έκανε σαν να ήταν έφηβος. Ήταν βαθιά ευάλωτος».
Στο βιβλίο μάλιστα, ο αδερφός του Κρίστοφερ αναφέρει πως ο Μπουρντέν πήγαινε με πόρνες μετά τη διάλυση του πρώτου του γάμου. «Ήταν συναισθηματικά ανώριμος» λέει η παραγωγός Λίντια Τενάλια. «Μπορεί να έγινε αυτός ο σπουδαίος πολιτιστικός ανθρωπολόγος που όλοι αγαπούσαν τόσο πολύ, αλλά, βασικά, ήταν σαν ένα έφηβο αγόρι όσον αφορά στην συναισθηματική του ανάπτυξη».
Σε αντίθεση με την πρόσφατη ταινία, η οποία ξεκινά από το σημείο που ο Άντονι Μπουρντέν δημοσιεύει τα απομνημονεύματά του «Kitchen Confidential», το βιβλίο ξεκινά από την παιδική του ηλικία.
Ο αδερφός του, Κρίστοφερ, σημειώνει πως δεν ήξεραν ότι η μητέρα τους ήταν Εβραία μέχρι τότε που πήγαιναν στο λύκειο. Λεπτομέρειες για την εβραϊκή της πίστης ήταν «εντελώς θαμμένες», λέει. Μόλις πέθανε το 2020, ήταν που κατάλαβε ότι η φωτογραφία του γάμου των γονιών του ήταν μπροστά σε μία συναγωγή.
Έβλεπε τον εαυτό του περισσότερο σαν συγγραφέα παρά ως σεφ
Η μητέρα τους, Γκλάντις, είχε καταλάβει το ταλέντο του Άντονι με τις λέξεις από πολύ νωρίς. «Ο Τόνι είχε πάντα ένα υπέροχο λεξιλόγιο» έλεγε. Στην πραγματικότητα, ένας μύθος για τον Μπουρντέν τον οποίο διαψεύδει το βιβλίο είναι πως από ταπεινός σεφ έγινε εξαιρετικά επιτυχημένος συγγραφέας και τηλεπερσόνα μέσα σε μία νύχτα, με την έκδοση του βιβλίου του το 2000. Αλλά ενώ αυτό το βιβλίο ήταν πράγματι μεγάλη επιτυχία, ο Μπουρντέν ήθελε πάντα να γίνει συγγραφέας. Είχε δημοσιεύσει προηγουμένως δύο μυθιστορήματα, είχε παρακολουθήσει ένα μάθημα με τον εκδότη Γκόρντον Λις και είχε συναντήσεις με την εταιρεία παραγωγής του Ρόμπερτ ντε Νίρο για σενάρια. «Η ιδέα πως γεννήθηκε σε ηλικία 44 ετών, είναι ένας υπέροχος μύθος» λέει η Γουλόβερ.
Ο Σκοτ Μπράιαν, σεφ της Νέας Υόρκης που εμφανίστηκε την ίδια εποχή με τον Άντονι Μπουρντέν, λέει πως «ο Τόνι έβλεπε τον εαυτό του περισσότερο ως συγγραφέα παρά ως σεφ». Είχε την τάση να παίρνει δουλειές με υψηλότερη αμοιβή σε τυχαία εστιατόρια αντί να επιλέγει να κερδίζει τίτλους σε σοβαρά εστιατόρια, κάτι που ο ίδιος ο Μπουρντέν παραδέχτηκε στο «Kitchen Confidential».
Ο εθισμός του στα ναρκωτικά
Άλλοι μιλούν για το μυστήριο γύρω από τον εθισμό του Μπουρντέν. «Ο εθισμός του ήταν πάντα περίεργος για μένα» λέει ο κάποτε συνάδερφός του, σεφ Ρόμπερτ Βουόλο. «Πολλές φορές ήθελε να δείξει πως ήταν ένας ναρκομανής».
Ο παιδικός του φίλος Τζεφ Φορμόζα θυμάται τον Τόνι και την Νάνσι να είναι λιώμα από τα ναρκωτικά και να κάθονται στο διαμέρισμά τους, να μην απαντούν στο τηλέφωνο και να ξοδεύουν όσα χρήματα είχαν για ναρκωτικά. «Όταν πέθανε ο μπαμπάς του Τόνι, πήραν κάποια χρήματα και απλά… μπήκαν στις φλέβες τους».
Άλλες αναμνήσεις που περιγράφονται στο βιβλίο κάνουν λόγο για την ευστροφία του Άντονι Μπουρντέν. Η διάσημη σεφ Ναϊτζέλα Λόουσον μιλάει για τα γυρίσματα του διαγωνισμού μαγειρικής «The Taste» στο Λος Άντζελες με τον Μπουρντέν. Έμενε στο περιβόητο Chateau Marmont και συχνά παρήγγελνε υπηρεσία δωματίου, παρά το γεγονός ότι το φαγητό ήταν μέτριο και δεν έπαιρναν γρήγορα τους δίσκους. Όταν κάποια στιγμή εκείνη παραπονέθηκε, ο Μπουρντέν της είπε: «Ναϊτζέλα κάνεις λάθος για το Chateau. Προφανώς δεν εξυπηρετούν γρήγορα, αλλά εάν σκοτώσεις κάποιον κατά λάθος, θα πάρουν το πτώμα, χωρίς ερωτήσεις».
Σε μια άλλη ομιλία του, ένας θαυμαστής τον ρώτησε γιατί συμμετέχει σε αυτό το διαγωνισμό μαγειρικής, τον οποίο πολλοί θεωρούσαν τρομερό. «Δεν έχω τίποτα να πω παρά μόνο ότι η κόρη μου δεν πρόκειται να πάει σε κοινοτικό κολέγιο» είπε ο διάσημος σεφ στο κοινό.
Ήταν άκρως ανταγωνιστικός – το περιστατικό με το σκι
Μερικοί από τους πιο θρυλικούς σεφ μιλούν στο βιβλίο για την στενή φιλία που είχαν με τον Άντονι Μπουρντέν.
Ο Έρικ Ρίπερτ θυμάται το πρώτο τους γεύμα μαζί και χαίρεται που δεν αστειεύτηκε γι’ αυτό στο βιβλίο του «Kitchen Confidential». Οι δυο τους είχαν μια περίεργη σχέση – «προέρχεται από ένα πειρατικό πλοίο και εγώ από την κουζίνα του Ζοέλ Ρομπουσόν, που είναι σαν τον στρατό» λέει ο Ρίπερτ. Ωστόσο, οι δυο τους ήρθαν αρκετά κοντά.
Ένιωθαν «εξαιρετικά άνετα» όταν κάθονται σιωπηλοί ο ένας δίπλα στον άλλον και ο Μπουρντέν λάτρευε να τον ανταγωνίζεται, είτε επρόκειτο για το κόψιμο ενός σκόρδου είτε για ένα παιχνίδι πετάνγκ. Ένα πράγμα που δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Ρίπερτ ήταν το σκι, αλλά για ένα επεισόδιο του «Parts Unknown» που γυρίστηκε στις Άλπεις, ο Μπουρντέν ζήτησε να επεξεργαστούν τα πλάνα τους ώστε να φανείς πως ήταν πολύ καλύτερος σκιέρ από τον φίλο του.
Η λατρεία για το ζίου ζίτσου που του άλλαξε τη ζωή
Στα τελευταία του χρόνια, ο Άντονι Μπουρντέν σκέφτηκε να σταματήσει καθώς πάλευε με τη φήμη του και τις αυστηρότητες της δουλειάς του. Αλλά απλά δεν μπορούσε να σταματήσει να κάνει τηλεόραση παρά το γεγονός ότι οι μακροχρόνιοι παραγωγοί του, του έλεγαν πως θα μπορούσε εάν ήθελε να σταματήσει.
Ο δεύτερος γάμος του με την Οτάβια, με την οποία απέκτησε την κόρη του Αριάνα, δεν άντεξε το έντονο πρόγραμμα των ταξιδιών του. Αλλά τα πράγματα τελείωσαν φιλικά και ο Μπουρντέν φαινόταν υγιής, χάρη στο πάθος του για το ζίου ζίτσου. «Ήταν αυτή η περίοδος όπου φαινόταν ευτυχισμένος. Αυτή η γεμάτη εθισμούς προσωπικότητα ήταν εστιασμένη μόνο στο ζίου ζίτσου» λέει ο Μάικλ Στιντ σκηνοθέτης της σειράς «Parts Unknown» και «No Reservations». «Και τότε η γαμ@@@@, πως την λένε μπαίνει στη ζωή του και αρχίζει να καπνίζει ξανά και ξαναμπήκε σε αυτή την αρνητική ενέργεια που ταίριαζε σε αυτό τον παράξενο χαρακτήρα φαντασίας που ένιωθε πως ήταν».
Η πως-την-λένε είναι φυσικά, η ηθοποιός – σκηνοθέτης Άζια Αρτζέντο, της οποίας η ασταθής σχέση με τον Μπουρντέν, πολλοί πιστεύουν, ήταν αυτή που τον αποξένωσε από τους στενούς φίλους του και συνέβαλε στην κατάθλιψη και την αυτοκτονία του. (Η συγγραφέας δεν πήρε συνέντευξη από την Αρτζέντο για το βιβλίο και αρνήθηκε πως τα προβλήματα στη σχέση τους συνέβαλαν στο θάνατό του).
Παθιασμένος πατέρας
Πέρα από τα θέματά του όμως με τις γυναίκες και την συναισθηματική ανωριμότητα, ο Άντονι Μπουρντέν ήταν παθιασμένος πατέρας με την κόρη του Αριάνα, 14 ετών τώρα. Έβγαιναν κρυφά οι δυο τους για φαγητό ή θα έβλεπαν την ταινία «Ρατατούης» και θα έφτιαχναν μετά το πιάτο με τα λαχανικά, όπως έκαναν στην ταινία. Οι προβληματισμοί της Αριάνα αποτελούν τον επίλογο του βιβλίου.
«Πάντα προσπαθούσε να μου δείξει τον κόσμο, βοηθώντας με να βιώσω νέα φαγητά και νέα πράγματα» λέει. «Θέλω ο κόσμος να θυμάται τον πατέρα μου ως ένα άτομο που θα έδειχνε στους ανθρώπους έναν κόσμο πέρα από τα διαμερίσματά τους».
