Ο Μπερνάντο Μπερτολούτσι, ένας από τους σημαντικότερους ευρωπαίους κινηματογραφιστές μεταπολεμικά, δημιουργός εμβληματικών φιλμ, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών. Ταινίες όπως «Ο Κονφορμίστας», «Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι», «1900», «Ο τελευταίος αυτοκράτορας» και το «Τσάι στη Σαχάρα» ήταν μερικά έργα που τον καθιέρωσαν στο πάνθεον του κινηματογράφου, διάγραφοντας γι’αυτόν μία επιτυχημένη πορεία.
Εδώ και έξι χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας και είχε καθηλωθεί σε αναπηρικό καροτσάκι.
Ο Μπερτολούτσι γεννήθηκε στην Πάρμα στην καρδιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1941. Παιδί μιας Ιταλίας που άλλαζε και αποκτούσε την εξωστρέφεια που είχε καταπνίξει το μουσολινικό καθεστώς, ο Μπερτολούτσι σπούδασε στη Ρώμη, όπου έγινε διάσημος ως ποιητής –ήταν άλλωστε γιος του λογοτέχνη Ατίλιο Μπερτολούτσι– προτού στραφεί στο σινεμά που τότε άνθιζε μέσα και από τα στούντιο της Cinecita. Πρώτη του δουλειά, ως βοηθός σκηνοθέτης, στο περίφημο «Accattone» του Πιερ Πάολο Παζολίνι, το 1961.
Έναν χρόνο αργότερα, ο Παζολίνι θα του εμπιστευόταν ένα σενάριό του για να γυρίσει την πρώτη του ταινία. Σε ηλικία 21 ετών ο Μπερτολούτσι θα καθόταν στην καρέκλα του σκηνοθέτη για το «La Commare Secca» (στην Ελλάδα προβλήθηκε με τον τίτλο «Βίαιος Θάνατος»). Από εκεί ξεκίνησε μια πορεία που οδήγησε τον Μπερτολούτσι αλλεπάλληλες φορές στα Όσκαρ, καθιερώνοντάς τον ως σκηνοθέτη-αναφοράς για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και όχι μόνον. Ήταν τρόπον τινά, εκείνος που, μολονότι μαρξιστής, μπόρεσε να γεφυρώσει το χάσμα που υπήρχε ανάμεσα στο Χόλιγουντ και στο σινεμά των προκατόχων του όπως ο Παζολίνι ή ο Φελίνι. Διακρίθηκε με αρκετά βραβεία λογοτεχνίας πριν αποφασίσει ότι ήθελε να ακολουθήσει κινηματογραφική πορεία.
Η αριστερή, ανατρεπτική ματιά στα σενάρια και στη σκηνοθεσία του Μπερτολούτσι ήταν ευδιάκριτη. Στα πολιτικά ταραγμένα χρόνια της δεκαετίας του 1970, ο Μπερτολούτσι γύρισε το ταξικό «1900», με τους Ρόμπερτ ντε Νίρο και Ζεράρ Ντεπαρντιέ.
Ο Μπερτολούτσι δεν υπήρξε αυτό που θα έλεγε κανείς ιδιαίτερα παραγωγικός σε αριθμό ταινιών –ιδίως με τα σημερινά δεδομένα. Όμως ό,τι έκανε ήταν εξαιρετικό.
