Η επιστήμη ερευνά και εξηγεί πώς τα διαφορετικά είδη μουσικής μπορούν να αλλάξουν την διάθεσή σου. Η μουσική είναι ο πιο άμεσος και εύκολος τρόπος για να αλλάξεις τη διάθεσή σου. Οι επιστήμονες έχουν ερευνήσει και συνεχίζουν να ερευνούν γιατί και πώς η μουσική επιδρά στην διάθεση, ποιο είδος μουσικής –και γιατί– σε κάνει να χτυπάς τα πόδια σου στον ρυθμό, ποια μουσική σε κάνει να ανατριχιάζεις και ποια σου φέρνει δάκρυα στα μάτια.
Διαφορετικά είδη μουσικής έχουν και διαφορετική επίδραση επάνω σου. Αυτός είναι ο λόγος που δεν είναι δυνατόν το ίδιο τραγούδι και να σε κινητοποιήσει και να σε κάνει να κοιμηθείς. Η μουσική είναι θεραπευτική. Είναι καθαρτική. Είναι συχνά μεταδοτική και κάθε της είδος υποβάλλει μια διαφορετική διάθεση.
Η μουσική ως αντίδοτο στην πλήξη
Αν είχες μια βαρετή μέρα, αν νιώθεις την ενέργεια σου να πέφτει και τη βαρεμάρα να σε πλησιάζει απειλητικά, δοκίμασε μερικά κομμάτια χορευτικής μουσικής. Έρευνες αποδεικνύουν ότι το να ακούς μουσική με έντονο ή χαρούμενο beat μπορεί να ανεβάσει τη διάθεσή σου και να σε κινητοποιήσει.
Μουσική που προκαλεί θλίψη
Αν σε ρωτήσουν ποια επίδραση έχει επάνω σου ένα θλιβερό κομμάτι, μάλλον θα απαντήσεις ότι θα σε κάνει να νιώσεις θλίψη, ενώ αν είσαι ήδη σε κακή διάθεση θα σε ρίξει ακόμη περισσότερο. Στην πραγματικότητα, σχετικές έρευνες επιβεβαιώνουν το αντίθετο υπογραμμίζοντας πώς όταν είσαι θλιμμένος ενδείκνυται να ακούς θλιβερά τραγούδια γιατί αυτό λειτουργεί σαν κάθαρση και εκτονώνει.Τα θλιβερά τραγούδια σε κάνουν να νιώθεις πως δεν είσαι μόνος στην θλίψη σου και πως και άλλοι άνθρωποι μοιράζονται ανάλογα συναισθήματα, γεγονός που μπορεί να πυροδοτήσει μια ιδιαίτερα θεραπευτική διαδικασία.
Το 2020, ερευνητές μελέτησαν τον εγκέφαλο ανθρώπων που άκουγαν τραγούδια με ρυθμό και στίχο που παρέπεμπαν σε θλίψη. «Οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν αν κάτι έχει πρόθεση να τους προκαλέσει θλίψη αλλά να μην νιώσουν τελικά το συναίσθημα. Το χαρούμενο τραγουδάκι γενεθλίων, το γνωστό μας Happy Birthday, είναι φτιαγμένο για να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν καλά αλλά δεν έχει σε όλους αυτή την επίδραση» αναφέρει ο καθηγητής Matthew Sachs του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης. Και συμπληρώνει: «Επιπλέον πολλές φορές οι άνθρωποι απολαμβάνουν να νιώθουν λύπη. Η μουσική που προκαλεί θλίψη μπορεί να είναι εξαιρετικά απολαυστική».
Σύμφωνα με τον Sachs, «αυτό είναι κάπως αναπάντεχο γιατί η θλίψη είναι κάτι που συνήθως δεν απολαμβάνουμε. Όμως, αυτό ακριβώς το συναίσθημα θλίψης είναι ένα βαθύ συναίσθημα το οποίο σε βυθίζει σε μια κατάσταση που μπορεί να εξουδετερώσει αρνητικά συναισθήματα που προυπήρχαν».
Ο Sachs ως γνωσιακός νευροεπιστήμονας έχει κάνει εκτεταμένες μελέτες για το πως ο εγκέφαλος των ανθρώπων αντιδρά σε διαφορετικούς τύπους μουσικής. Μέσα από την έρευνά του έχει εντοπίσει και μελετήσει τα δίκτυα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την εναλλαγή των συναισθημάτων. Το πώς κάποιος δηλαδή περνά από τη χαρά στη θλίψη ή από το άγχος στη χαρά. Μάλιστα, ο Sachs ελπίζει ότι αυτό θα είναι η λύση για μελλοντικές θεραπείες σε άτομα που μένουν ακινητοποιημένα σε ένα συναίσθημα, π.χ. άτομα με κατάθλιψη.
Η μουσική που θα σε κάνει παραγωγικό
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα κομμάτια που έχουν μόνο μουσική και όχι στίχους μπορεί να ενισχύσουν την λειτουργία του εγκεφάλου. Η απουσία λέξεων ακυρώνει οποιαδήποτε πιθανότητα απόσπασης της προσοχής και σε βοηθά να εστιάσεις. Συγκεκριμένα, έρευνα αποκάλυψε ότι φοιτητές πανεπιστημίου που άκουγαν κλασική μουσική είχαν μεγαλύτερη διάθεση να μελετήσουν και κατάφερναν να μελετήσουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Η μουσική που θα σε κάνει να αποκοιμηθείς
«H μουσική έχει την ικανότητα να μετατρέπει τα εγκεφαλικά κύματα Βήτα σε Άλφα και στην συνέχεια σε Θήτα», εξηγεί η Δρ. Masha Godkin, καθηγήτρια στο Northcentral University. Για την ακρίβεια, συγκεκριμένα είδη μουσικής μπορεί να σε υποβάλλουν σε εγκεφαλικά κύματα που συνδέονται με τον ύπνο και να σε βοηθήσουν να αποκοιμηθείς. Οι βαθιά χαλαρωτικές διφωνικές μελωδίες είναι οι κατάλληλες για να σε αποκοιμήσουν. Τα 3 με 3,3 Ηz έχει αποδειχτεί ότι είναι οι κατάλληλες συχνότητες για να αντιμετωπίσουν την αυπνία.
Η μουσική που βοηθά στην συγκέντρωση
Η ambient μουσική και οι φυσικοί ήχοι της θάλασσας, του αέρα και της βροχής έχει εντοπιστεί ότι είναι κατάλληλοι για να σε βοηθήσουν στην συγκέντρωση. Ερευνητές στο Rensselaer Polytechnic Institute απέδειξαν ότι οι φυσικοί ήχοι, ο λευκός θόρυβος και οι ήχοι της φύσης αυξάνουν τα θετικά συναισθήματα και την παραγωγικότητα, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν τη διάθεση και την εστίαση της προσοχής.
Η μουσική σαν παράγοντας ευεξίας
Η μουσική κάνει τον εγκέφαλο να εκκρίνει ντοπαμίνη, νευροδιαβιβαστή που επηρεάζει το αίσθημα της απόλαυσης. Επιπλέον η μουσική ενεργοποιεί τα δίκτυα του εγκεφάλου που συνδέονται με την κίνηση. «Αυτό είναι που μας κάνει να θέλουμε να κινηθούμε έντονα όταν ακούμε ένα τραγούδι», εξηγεί η Olivia Brancatisano, ερευνήτρια με ειδίκευση στα εγκεφαλικά επεισόδια και την γήρανση στο Πανεπιστήμιο Monash στη Μελβούρνη. «Είτε απλά συντονίζεις το πόδι σου στον ρυθμό είτε αρχίζεις να χορεύεις χωρίς αύριο, η κίνηση είναι πάντοτε ευεργετική. Η μουσική μπορεί να σου προκαλέσει διάθεση για σωματική δραστηριότητα και κίνηση, πράγμα που θα κάνει καλό στην υγεία και την ευεξία σου».
