Απολαμβάνεις το φαγητό σου ή μετράς θερμίδες και καταπιέζεσαι; Οι επιστήμονες πάντως τονίζουν ότι το απολαυστικό φαγητό κάνει τόσο καλό στην υγεία σου, όσο και μια βιταμίνη!
Oι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι να αντλούν ευχαρίστηση από το φαγητό. Και ίσως είναι καιρός να απενοχοποιήσουμε ότι πράγματι το φαγητό αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή. Το εντυπωσιακό όμως είναι ότι αυτή η ευχαρίστηση που αντλεί κανείς από ένα γεύμα έχει επίσης σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Θα έχεις άλλωστε ακούσει ότι το φαγητό αποτελεί ευκαιρία για κοινωνικοποίηση και δέσιμο μεταξύ των ανθρώπων, άρα τα οικογενειακά γεύματα ως συνήθεια δεν διαιωνίζονται τυχαία. Ίσως επίσης ξέρεις ότι δεν κάνει να τρως ενώ έχεις άγχος, ενώ σίγουρα αναγνωρίζεις κι εσύ την αξία του comfort food.Όλα τα παραπάνω, μαζί με το γεγονός ότι ακόμη και σε ασθενείς ή μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους οι γιατροί δεν απαγορεύουν την απόλαυση ενός παγωτού, ενός ποτηριού κρασί ή και ενός λιπαρού φαγητού πού και πού, βασίζονται στα ίδια επιστημονικά ευρήματα.
Γιατί αντλούμε ευχαρίστηση από το φαγητό
Όσον αφορά τη βιολογική διάσταση του φαινομένου, η ευχαρίστηση που αντλούν οι άνθρωποι από το φαγητό συμβαίνει τόσο στο στόμα τους όσο και στον εγκέφαλό τους. Άλλωστε η οποιαδήποτε ευχαρίστηση, συμπεριλαμβανομένης της ευχαρίστησης από το φαγητό, είναι γνωστό ότι οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Η ντοπαμίνη αποκαλείται και «ορμόνη της ικανοποίησης», επειδή ενεργοποιεί τις οδούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο, οι οποίες συμβάλλουν στην προώθηση της ευτυχίας, της ηρεμίας, των κινήτρων και της εστίασης.Μάλιστα, μια έρευνα του 2011 έχει αποδείξει ότι τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να έχουν αποκτήσει διαταραγμένη ευαισθησία στην ντοπαμίνη, γεγονός που τα οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής, ώστε να αντλήσουν αρκετή ευχαρίστηση από το φαγητό.
Πώς ακριβώς ωφελεί το απολαυστικό φαγητό
Όμως όταν η χημεία του εγκεφάλου λειτουργεί σωστά, η απόλαυση του φαγητού μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά σωματικά οφέλη. Ένα από αυτά είναι η υποστήριξη της λειτουργίας της πέψης, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει στη μέγιστη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών ενός γεύματος. «Όταν απολαμβάνουμε το φαγητό που τρώμε και διεγείρουμε την ντοπαμίνη, στην πραγματικότητα χωνεύουμε και μεταβολίζουμε την τροφή μας πιο αποτελεσματικά», λέει η διαιτολόγος Aleta Storch. Όταν έχουμε μια ευχάριστη εμπειρία φαγητού, το νευρικό μας σύστημα χαλαρώνει και ξεκινάει την πέψη, η οποία είναι τόσο ολοκληρωμένη, ώστε διασπά πλήρως την τροφή και επιτρέπει στο σώμα να χρησιμοποιήσει όλα τα θρεπτικά συστατικά της.
Το να απολαμβάνεις το πιάτο σου είναι υγεία
Για χρόνια, οι ερευνητές έχουν μελετήσει τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από το φαγητό με σκοπό την ευχαρίστηση. Τα ευρήματά τους είναι ενδιαφέροντα και σε μεγάλο βαθμό ενθαρρυντικά, καθώς υπογραμμίζουν ότι το απολαυστικό φαγητό προωθεί την υγιεινή διατροφή. Μια ανασκόπηση του 2020, που εξέτασε 119 μελέτες σχετικά με τη σχέση του απολαυστικού φαγητού και της υγιεινής διατροφής, βρήκε ευνοϊκές συσχετίσεις σε ποσοστό 50%. Δηλαδή οι μισές από τις υπό εξέταση έρευνες είχαν καταλήξει στο ότι όταν τρώμε κάτι που μας αρέσει, όχι μόνο δεν απομακρυνόμαστε από την υγιεινή διατροφή, αλλά την προσεγγίζουμε.
Επιπλέον, μια μελέτη του 2015, συσχετίζει τη μεγαλύτερη διατροφική ευχαρίστηση με καλύτερη διατροφική κατάσταση. «Όταν τρώμε τρόφιμα που απολαμβάνουμε, η ικανοποίηση αυξάνεται, γεγονός που μπορεί πραγματικά να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής και να μειώσει την πιθανότητα υπερκατανάλωσης τροφής ή επεισοδίων υπερφαγίας», αναφέρουν οι μελετητές.
Πώς διαφέρει η συναισθηματική υπερφαγία
Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, ισχύει. Κι αυτό επειδή το να απολαμβάνει κάποιος το φαγητό του δεν είναι το ίδιο με το συναισθηματικό φαγητό. Το συναισθηματικό φαγητό έχει να κάνει με τη χρήση του φαγητού ως τρόπο αντιμετώπισης τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών συναισθημάτων. Από την άλλη, λέγοντας «φαγητό για ευχαρίστηση» εννοούμε την επιλογή ενός γεύματος για να απολαύσουμε τη γεύση, την υφή και την εμπειρία του, όπως για παράδειγμα, όταν απολαμβάνουμε ένα χωνάκι παγωτό το καλοκαίρι ή δοκιμάζουμε ένα τραγανό μήλο κατευθείαν από το δέντρο. Μια άλλη σημαντική διάκριση μεταξύ αυτών των δύο συμπεριφορών είναι η σύνδεση που έχεις τη δεδομένη στιγμή με το φαγητό σου. Όταν τρως συναισθηματικά, συχνά, αν και όχι πάντα, υπάρχει έλλειψη σύνδεσης ή αποσύνδεσης με την τροφή.
Το υγιεινό μπορεί να είναι νόστιμο
Παρ’ όλα αυτά, μερικές φορές τα όρια μπορεί να σε δυσκολεύουν κι αυτό είναι κατανοητό. Σε κάθε περίπτωση, φρόντισε να κάνεις τουλάχιστον νόστιμο το καθημερινό σου φαγητό και μην ξεχνάς να απολαμβάνεις με μέτρο κάτι που αγαπάς, ακόμη κι αν θεωρείται ανθυγιεινό. Το υγιεινό πάντως δεν χρειάζεται να είναι άνοστο ή άγευστο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και άλλες τόσες συνταγές για να γίνει απολαυστικό και να σου προσφέρει έτσι διπλάσια οφέλη.
