Σε όλη την ιστορία, ορισμένα έργα τέχνης έχουν πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις, αμφισβητώντας τους συμβατικούς κανόνες και υπερβαίνοντας τα όρια. Αυτά τα εμβληματικά έργα τέχνης έχουν πυροδοτήσει διαμάχες, αφήνοντας μια διαρκή επίδραση στον κόσμο της τέχνης και όχι μόνο.
Αν και οι απόψεις μπορεί να διαφέρουν ως προς τα πλεονεκτήματα και τις έννοιές τους, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διαρκής τους επίδραση στον κόσμο της τέχνης και πέρα από αυτό, διαμορφώνοντας τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και ασχολούμαστε με τη σύγχρονη τέχνη.
Ai Weiwei, Dropping a Han Dynasty Urn, 1995
Ο Ai Weiwei είναι ένας από τους μεγάλους προβοκάτορες της εποχής μας, του οποίου το έργο ασκεί έντονη κριτική στην κινεζική κυβέρνηση και αγωνίζεται για την ελευθερία της έκφρασης. Η ρίψη μιας τεφροδόχου της δυναστείας των Χαν απεικονίζει τον καλλιτέχνη καθώς σπάει μια τελετουργική τεφροδόχο 200 ετών, σημαντικής συμβολικής και πολιτιστικής αξίας. Πολλοί το χαρακτήρισαν πράξη βεβήλωσης, στην οποία ο Weiwei απάντησε: «Ο στρατηγός Μάο μας έλεγε ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε έναν νέο κόσμο μόνο αν καταστρέψουμε τον παλιό».
Το σουρεαλιστικό αριστούργημα του Salvador Dali, «The Persistence of Memory» (1931) είναι ίσως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και αμφιλεγόμενα έργα στην ιστορία της τέχνης. Απεικονίζοντας ρολόγια που λιώνουν ντυμένα πάνω από διάφορα αντικείμενα σε ένα ονειρικό τοπίο, ο πίνακας του Dali αμφισβήτησε τις συμβατικές έννοιες του χρόνου και της πραγματικότητας. Ενώ ορισμένοι επαίνεσαν την καινοτόμο προσέγγισή του, άλλοι την καταδίκασαν ως ανόητη ή ακόμη και ενοχλητική.
Το «Σιντριβάνι» του Marcel Duchamp είναι διαβόητο για τον προκλητικό του χαρακτήρα και τον ρόλο του στην αμφισβήτηση του ίδιου του ορισμού της τέχνης. Το 1917, ο Duchamp υπέβαλε ένα ουρητήριο, υπογεγραμμένο με το ψευδώνυμο «R. Mutt», σε μια έκθεση που οργανώθηκε από την Εταιρεία Ανεξάρτητων Καλλιτεχνών! Αυτή η πράξη παρουσίασης ενός αντικειμένου μαζικής παραγωγής ως έργο τέχνης προκάλεσε έντονες διαμάχες και έθεσε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη φύση της δημιουργικότητας και της συγγραφής.
Tracy Emin, My Bed, 1998
Το My Bed είναι το έργο τέχνης που εδραίωσε αμέσως την Tracy Emin ως μία από τις πιο αμφιλεγόμενες και πιο διάσημες καλλιτέχνες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όταν το My Bed εκτέθηκε για πρώτη φορά στο Tate Britain το 1999, οι αντιδράσεις ήταν εξαιρετικά ανάμεικτες, με μερικούς ανθρώπους εντελώς αηδιασμένους και βαθιά επικριτικούς και άλλους εντελώς ενθουσιασμένους. Το αγαπάτε ή το μισείτε, αυτό το εξομολογητικό κομμάτι κατάφερε να αντιμετωπίσει τα ταμπού σχετικά με τους πιο οικείους χώρους των ανθρώπων, την αποτυχία, την κατάθλιψη, τις γυναικείες ατέλειες και τα… σωματικά υγρά.
Η φωτογραφία του Andres Serrano “Piss Christ” προκάλεσε οργή και συζήτηση όταν εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1987. Το επίμαχο κομμάτι απεικονίζει έναν σταυρό βυθισμένο σε ένα ποτήρι με τα ούρα του καλλιτέχνη, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από θρησκευτικές ομάδες και συντηρητικούς πολιτικούς που το καταδίκασαν ως βλάσφημο και προσβλητικό… Ο Serrano υπερασπίστηκε το έργο του ως κριτική της εμπορευματοποίησης της θρησκείας και ως σχόλιο για την παράδοξη φύση της πίστης.
Guerilla Girls, Do Women have to be naked to get into the Met. Museum?, 1989
Οι Guerilla Girls είναι μια ομάδα φεμινιστριών ακτιβιστών καλλιτεχνών, που χρησιμοποιούν γεγονότα, χιούμορ και εξωφρενικά γραφικά για να αποκαλύψουν τις φυλετικές και εθνοτικές προκαταλήψεις και τη διαφθορά στην πολιτική, την τέχνη, τον κινηματογράφο και την ποπ κουλτούρα στα έργα τους. Το 1989, σχεδίασαν αυτήν την πινακίδα για το Δημόσιο Ταμείο Τέχνης (PAF) στη Νέα Υόρκη, με στόχο να ασκήσουν κριτική στα μουσειακά ιδρύματα για το ότι μόνο 5% των καλλιτεχνών είναι γυναίκες.
