Η Αλεξάνδρα Μήτσιου μας γνωρίζει το επάγγελμα και την τέχνη της, το food styling. Ο λόγος για μία ιδιότητα με πολλές μορφές και διαφορετικούς τρόπους καλλιτεχνικής έκφρασης. Παράλληλα όμως με τη δημιουργική πλευρά και την εμπορικότητα του επαγγέλματος στην εποχή της εικόνας και της προβολής, το food styling έχει μία σπουδαία «αποστολή». Να μας φέρει πίσω στις ρίζες μας ως ανθρώπους, ως μέλη της κοινωνίας όπου επιλέγουμε να ζούμε και ως μέλη της οικογένειας που μεγαλώσαμε. Μας υπενθυμίζει την αξία της παρασκευής και προετοιμασίας του φαγητού, με σεβασμό σε κάθε τροφή και κάθε υλικό. Γι’ αυτό τον σεβασμό μάς μιλάει η Αλεξάνδρα, με σεβασμό.
Συνέντευξη στη Πάμελα Λύτρα για το LetsTalk.gr
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε συστήνοντας στο κοινό, την ιδιότητά σας. Πείτε μας δυο λόγια για αυτή.
Food stylist είναι ο επαγγελματίας που αναλαμβάνει το στήσιμο προϊόντων τροφίμων ή πιάτων, με τρόπο που να δείχνουν τέλεια κι ελκυστικά μπροστά στο φακό. Είναι ένα πολύπλευρο επάγγελμα και αυτός που το ασκεί καλείται να έχει γνώσεις κι εμπειρία στην κουζίνα και στις παρασκευές τροφίμων, άρτια αισθητική, ευρηματικότητα, καθώς και τη δική του οπτική και το στιλ για το στήσιμο των μοντέλων- τροφίμων.
Εσείς ξεκινήσατε με σπουδές Βιολογίας, σωστά;
Πήρα το πτυχίο της Βιολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών κι ένα μεταπτυχιακό στη διαχείριση φυσικών πόρων από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. Η Βιολογία όσο διαφορετική κι αν ακούγεται από το food styling, εκ των υστέρων διαπιστώνω ότι ως αντικείμενο έχει παρόμοια βάση κι ότι η Βιολογία μού έδωσε πολλά για τη μετέπειτα πορεία μου. Έμαθα τη χημεία των τροφίμων και της οργανικής ύλης, την έρευνα, τα πειράματα, τα μαγειρέματα, την προσωπική αφιέρωση, το πάθος και τη δίψα για γνώση και συνεχή βελτίωση.
Το food styling πότε και πως μπήκε στο μυαλό και μετέπειτα στη ζωή και το portfolio σας;
Παράλληλα με τις τότε σπουδές μου, είχα πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου να ασχοληθώ με κάτι πιο δημιουργικό κι όταν πια ολοκλήρωσα και τις μεταπτυχιακές σπουδές, ήταν πλέον ξεκάθαρο ότι έπρεπε να ακολουθήσω κάτι πιο καλλιτεχνικό και κάτι που να μπορώ «να κάνω με τα χέρια μου». Φλέρταρα πάντα με τη μαγειρική και τις παρασκευές, αλλά ήταν πρώτη φορά το 2013 που μπήκα σ’ επαγγελματική κουζίνα για να εργαστώ και να μάθω. Εκείνη την περίοδο μάλιστα έφτιαχνα το online portfolio μου με συνταγές και τη δική μου προσέγγιση παρουσίασης και στησίματος φαγητού, που με βοήθησε το 2016 να δουλέψω με τις πρώτες εταιρείες παραγωγής στην Ολλανδία για διαφημιστικές καμπάνιες.
Για να ασχοληθεί κάποιος με το food styling, πρέπει να είναι σεφ ή φωτογράφος;
Μπορεί να είναι και Βιολόγος…! Αρκεί να έχει πολύπλευρες γνώσεις στη μαγειρική, στις τεχνικές και παρασκευές, στη γνώση των υλικών, σε μία καλή αίσθηση του framing και της κατανομής των αντικειμένων στο πλαίσιο μίας εικόνας, καλή αισθητική και συνεχή προσπάθεια για αυτοβελτίωση. Το ότι κάποιος είναι σεφ, δε σημαίνει ότι θα είναι καλός και στο food styling. Το ίδιο ισχύει και για έναν φωτογράφο.
Το food styling στα δικά μου μάτια έχει δύο χρήσεις. Η μία είναι καθαρά επιχειρηματική, ώστε να προωθήσει μ’ έναν καλαίσθητο τρόπο ένα προϊόν, ένα εστιατόριο ή ένα πιάτο και η δεύτερη είναι η πρό(σ)κληση και τέρψη του τελικού καταναλωτή. Εσείς ως επαγγελματίας γιατί πιστεύετε πως χρειαζόμαστε το food styling στη ζωή μας;
Σίγουρα χρειαζόμαστε το food styling στη ζωή μας, όπως χρειαζόμαστε και κάθε άλλη μορφή τέχνης. Το food styling αποτελεί μία μορφή τέχνης, που το μέσο της είναι η οργανική ύλη η οποία τυχαίνει να είναι το φαγητό. Τρώμε πρώτα με τα μάτια μας και στη συνέχεια με όλες μας τις αισθήσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό ένα καλαίσθητο πιάτο, ένα όμορφο γλυκό ή ένα όμορφο σερβίρισμα, αρμονικό στο οποίο φαίνονται σωστά όλες οι υφές. Είναι σημαντικό να το κατανοήσουμε αυτό στην καθημερινή ζωή μας, ιδιαίτερα σε μία κοινωνία που θέλει να κερδίσει η ταχύτητα αντί της ποιότητας, της βραδύτητας και της προσοχής. Αν βάλουμε το food styling στη ζωή μας έστω και για τα απλά καθημερινά, θα μας προσφέρει τον χρόνο να δώσουμε την απαραίτητη προσοχή στον πιο σημαντικό πόρο που διαλέγουμε για το σώμα και την ψυχή μας. Θα δώσουμε τον χρόνο να προσέξουμε τα υλικά, να τα μελετήσουμε, να τα αφουγκραστούμε και το σημαντικότερο, να τα σεβαστούμε.
Ποια είναι η ιστορία του food styling γενικά και πότε ήρθε ως επάγγελμα και τέχνη στην Ελλάδα;
Το food styling ξεκινάει από πολύ παλιά στην τέχνη, με τους αναγεννησιακούς πίνακες που απεικόνιζαν φαγητό και συνεχίζει ως τέχνη στη διαφήμιση με τις πρώτες οικιακές οικονόμους στην Αμερική, οι οποίες έφτιαχναν τις συνταγές τους και προχωρούσαν στην έκδοση αυτών σε βιβλία μαγειρικής. Στην Ελλάδα το food styling δεν είναι καινούργιο κι ήρθε με την άφιξη της διαφήμισης. Απλά τώρα έχει διαδοθεί σαν έννοια και στο ευρύτερο κοινό, με την άνοδο των social media και της πληθώρας οπτικού υλικού με θέμα το φαγητό.
Τελικά πρόκειται για μία μορφή τέχνης;
Ναι είναι μια μορφή τέχνης, που μεταβάλλεται με τις ανάγκες μας κι ακολουθεί την πορεία και την εξέλιξη της κοινωνίας μας.
Είναι μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τέχνη, γιατί αποκαλύπτει τις διατροφικές συνήθειες και το στιλ της διατροφής μας στις διάφορες χρονικές περιόδους. Δείχνει τη σχέση μας με το φαγητό, τις προτιμήσεις μας και τις αξίες που έχουμε ως προς τα τρόφιμα. Μας ακολουθεί πολιτισμικά και γαστρονομικά.
Είστε μία ιδιαίτερα καλλιτεχνική προσωπικότητα, όπως φαίνεται κι από τα προφίλ σας στα κοινωνικά δίκτυα. Ποιες είναι οι δικές σας πηγές έμπνευσης;
Η παρατήρηση του κάθε τι γύρω μου. Οι υφές της οργανικής ύλης, οι αλλαγές της κατά την παρασκευή κι επεξεργασία. Η φύση και τα οργανικά υλικά και χρώματα. Η παρατήρηση ότι κάθε οργανικό κι ανόργανο υλικό στη φύση έχει το ταίρι του. Η κρέμα με την υφή του σοβά, ο βράχος με τη κόρα του ψωμιού, οι φυσαλίδες της καραμέλας όταν βράζει με τις φούσκες του αφρού της θάλασσας, ένα σοκολατένιο κέικ με το μαύρο χώμα. Η υφή του γλυκού πασπαλισμένου με κακάο με την υφή ενός χειροποίητου κεραμικού.
Αναφέρετε στο βιογραφικό σας πως είστε αυτοδίδακτη. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτή τη μαγική, φαντάζομαι, πορεία…
Είναι μια μαγική πορεία και μία εμπειρία ζωής μέσα από την οποία ξεκινάς να μάθεις ένα αντικείμενο, αλλά συνειδητοποιείς ότι το πιο μαγικό και πολύτιμο ταξίδι είναι η δουλειά και η γνωριμία που κάνεις με τον εαυτό σου. Ο δρόμος εκτός από τη μαγεία της εξέλιξης, τη δυναμική της ανακάλυψης και της επίτευξης έχει πολλές δυσκολίες, αμφιβολίες, φόβο, σαμποτάζ, περιόδους χαμηλής ενέργειας, κούρασης και σκοταδιού που δημιουργεί το μυαλό, αλλά κάθε φορά η ευτυχία κι επιτυχία είναι όταν βγαίνεις ακόμα πιο δυνατός μέσα από αυτό και νιώθεις ότι έχεις κάνει ένα βήμα πιο πέρα. Σε κάθε περίπτωση την ελευθερία που νιώθω ότι έχω να κατευθύνω την επαγγελματική μου πορεία προς τα εκεί που επιθυμώ ανάλογα με τις συνθήκες, δε θα την άλλαζα με τίποτα.
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του δικού σας τρόπου food styling;
Με χαρακτηρίζει η αφαιρετική προσέγγιση και η απλότητα, σε συνδυασμό με την εκλεπτυσμένη αισθητική. Είναι πολύ πιο δύσκολο να χρησιμοποιήσεις λίγα στοιχεία, για να δημιουργήσεις ένα αισθητικά άρτιο αποτέλεσμα που δεν είναι βαρετό. Το φαγητό είναι ζωντανό κι οι υφές πρέπει πάντα να μιλούν από μόνες τους, ώστε το μοντέλο- φαγητό να μπορεί να σταθεί αυτοτελές χωρίς κάτι τριγύρω.
Εξηγήστε μας λίγο τις τρεις ξεχωριστές υπηρεσίες, που αναφέρετε στη σελίδα σας.
FOOD STYLING // η κύρια δραστηριότητα και straightforward υπηρεσία για την οποία δουλεύω σε συνεργασία με μεγάλες εταιρείες τροφίμων για την ανάδειξη των προϊόντων τους, καθώς και προτάσεων σερβιρίσματος με τα προϊόντα τους με τον κατάλληλο τρόπο. Η υπηρεσία αφορά σε φωτογραφίσεις και βίντεο για συσκευασίες προϊόντων τροφίμων, instore posters σε super markets, καμπάνιες, περιεχόμενο στα social media, περιεχόμενο στο website των εταιρειών καθώς και τηλεοπτικά διαφημιστικά.
FOOD DESIGN // ενός παρεξηγημένος όρος και πολύ γενικός σε σχέση με το τι μπορεί να περιέχει. Σε καμία περίπτωση δεν έχω να κάνω με το ερευνητικό food design, όπου εκεί μπορεί να εμπλέκεται μια ομάδα έμπειρων σχεδιαστών, τεχνολόγων τροφίμων και τεχνολογίας. Η υπηρεσία μου αναφέρεται στον σχεδιασμό συνταγών από το μηδέν, ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε project. Για παράδειγμα, έχω δουλέψει σε συνταγές γλυκών με βάση γνωστής εταιρείας μπισκότων, συνταγές αλμυρών φαγητών επώνυμων λευκών τυριών, συνταγές για εταιρεία με ντοματίνια στην Ολλανδία, κ.ά.
FOOD SET STYLING // Η σωστή και άρτια αισθητικά ανάδειξη ενός προϊόντος τροφίμου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αισθητική στο set, στο οποίο θα στηθεί το τρόφιμο– μοντέλο. Τα χρώματα, οι υφές και τα props θα πρέπει να αναδεικνύουν το μοντέλο και να το αλληλοσυμπληρώνουν. Γι’ αυτό σε κάποια projects, πολύ επιλεκτικά κι αποκλειστικά για φωτογραφίσεις, αναλαμβάνω την επιμέλεια του set της φωτογράφισης.
Κλείνοντας θα ήθελα να μου πείτε πως αντιμετωπίζετε εσείς το φαγητό στην καθημερινότητά σας κι αν το food styling, εκτός από την επιχειρηματική κι επαγγελματική πλευρά του, έχει εφαρμογή και στην καθημερινή ζωή μας.
Το φαγητό για μένα είναι ιερό. Πέρασα από περιόδους που δεν το σεβόμουν καθόλου και σχεδόν το είχα βάλει απέναντι μου, για να μάθω κυρίως μέσα από τη δουλειά και τη τριβή μου μαζί του, τη σημασία του. Το φαγητό- ως τροφή- είναι η αρχέγονη σύνδεση με τους προγόνους μας, είναι ο φυσικός πόρος που επηρεάζει το περιβάλλον μας, είναι αυτό που θα διαμορφώσει το σώμα και την ψυχή μας κι είναι ο συνδετικός ιστός και η κόλλα με αυτούς που αγαπάμε κι έχουμε γύρω μας. Το φαγητό μας είναι το μοίρασμα.
Στην καθημερινή ζωή και το γρήγορο πρόγραμμα πέφτω κι εγώ στην παγίδα του εύκολου κι είναι αλήθεια πως δε θα στήσω κάθε φορά ένα όμορφο πιάτο, για να το απολαύσω. Είμαι αυτή που θα ανοίξει το ψυγείο να πάρει μια κουταλιά από το χούμους που έφτιαξα πριν λίγες μέρες μαζί μ’ ένα κομμάτι από το προζυμένιο μου ψωμί. Θα το ολοκληρώσω με ένα κομμάτι από την πίκλα παντζάρι που την εφτιαξα από το χειμώνα. Είναι όμως αυτή η απλότητα, που με γειώνει και με κάνει να εκτιμώ το φαγητό.
Τα απλά υλικά που τα έχεις δει να μεταμορφώνονται στην τροφή σου από την αρχή, που έχεις καθοδηγήσει τη διαδικασία κι έχεις βάλει αγάπη και φροντίδα. Οι παλιοί μας δεν ήταν τυχαίο που τρέφονταν με το ψωμί τους, το λάδι τους και το τυρί που είχαν φτιάξει οι ίδιοι σε καθημερινή βάση. Παρόλα αυτά, συχνά κι όταν βρίσκω λίγο χρόνο θα φτιάξω μια καινούργια ή μία αγαπημένη μου συνταγή, θα παρατηρήσω τη διαδικασία και θα συνδεθώ πάλι με τα υλικά. Θα το στήσω σ’ ένα απλό σετ και θα το φωτογραφίσω, όπως ακριβώς ξεκίνησα τότε. Με γεμίζει και με ξεκουράζει, ο χρόνος σταματάει κι είμαι εκεί. Δεν με νοιάζει τίποτα άλλο, είμαι χαρούμενη και γεμάτη.
Σεμινάρια mindful food preparation από την Αλεξάνδρα Μήτσιου
Στην επιθυμία και προσπάθειά μου να μεταφέρω αυτή την αίσθηση της απλότητας και της σημασίας της σύνδεσης με την τροφή μας σε περισσότερο κόσμο, ξεκίνησα κάποια σεμινάρια– συναντήσεις. Αυτά σχετίζονται με το mindful food preparation κι ό,τι έχει να κάνει με την ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων μέσω της τροφής. Τα πρώτα workshops έγιναν στο The Journeys of Remembering Holistic Retreat τον περασμένο Σεπτέμβριο. Έπειτα ακολούθησε το πρώτο sensorial food workshop The Sourdough Bread στην Αθήνα με θέμα το προζυμένιο ψωμί κι έπονται κι άλλα.
Στη σελιδα της στο Instagram @alexandra.mitsiou ανεβαίνουν όλα τα σχετικά νέα οπότε όποιος/α ενδιαφέρεται να ακολουθήσει, για τα οποία μπορείτε επίσης να ενημερώνεστε μέσω του newsletter ή με εγγραφή στο site www.alexandramitsiou.com.
