Ένα απόγευμα ανάμεσα σε συνεχείς παραστάσεις, ο Αιμίλιος Χειλάκης με υποδέχθηκε με ζεστασιά και θέρμη στο θέατρο Αθηνών όπου τον συντάμε φέτος, για δεύτερη συνεχή χρονιά, να εμφανίζεται. Σε αυτό τον εκπληκτικό χώρο που κάποτε ήταν καμπαρέ και που διατηρεί όμως την αίγλη της τότε Αθήνας, κάθε Τετάρτη με Κυριακή γίνεται πραγματικά το αδιαχώρητο. Κι αυτό γιατί μπορεί ο κατά κοινή ομολογία γοητευτικός και σαφώς εξαιρετικά ταλαντούχος ηθοποιός, να έχει όλα αυτά τα χρόνια αποδείξει τι αξίζει και να έχει κερδίσει το κοινό μέσα από τις μοναδικές του ερμηνείες, όμως, πλέον η πρόκληση είναι διαφορετική: με την παράσταση «Μη σου τύχει», ο Αιμίλιος βουτάει για τα καλά στον κόσμο της κωμωδίας.
Στο ατμοσφαιρικό αυτό σκηνικό, με φόντο την σκηνή του θεάτρου, η συζήτησή μας κυλάει φυσικά, γεμάτη αστεία αλλά και σκέψεις που αποκαλύπτουν την ανθρώπινη πλευρά ενός καλλιτέχνη που γνωρίζει να συνδυάζει το χιούμορ με την βαθιά αλήθεια. Καθώς μιλά για την ζωή, τον έρωτα και φυσικά τον νέο του ρόλο, ο Αιμίλιος μας προσκαλεί να δούμε τη ζωή και την τέχνη μέσα από την δική του μοναδική οπτική.
Συνέντευξη στη Λιάνα Μπουκουβάλα
Photo credits Δομνίκη Μητροπούλου
Έχετε δηλώσει πως μετανιώνετε που δεν είχατε κάνει νωρίτερα κωμωδία. Γιατί αργήσατε να πάρετε την απόφαση να βουτήξετε σε αυτά τα νερά;
Είναι η κατάρα μάλλον του βαπτισμένου «ζεν πρεμιέ»! Έπρεπε να περάσω τα 50 για να μπορέσω να κάνω κωμωδία. (γέλια!) Δεν με σκεφτόταν κανείς για κωμικό ρόλο. Δεν μου πρότειναν κωμωδίες… Έπρεπε να το έχω αποφασίσει κι εγώ πιο νωρίς και να έχω κάπως πιέσει τα πράγματα. Βέβαια από την άλλη, καλύτερα που ήρθε τώρα, γιατί είμαι σε θέση να έχω περισσότερα όπλα και εργαλεία για να την διαπράξω σωστά. Γιατί η κωμωδία είναι μια διάπραξη, είναι ένα έγκλημα. Είναι έγκλημα. Χαριτολογώντας το λέω, αλλά είναι. Είναι πολύ σημαντικό να βάλεις τον θεατή απέναντι στη γελοιότητα του γιατί αυτό που κάνει η κωμωδία είναι να δείχνει εμάς. Είναι σαν ένας καθρέφτης που μας αντικατοπρίζει. Όλοι μας κάποια στιγμή γινόμαστε για παράδειγμα φορτικοί ή γκαντέμηδες, όπως ο ήρωάς μου, ο Φλοριάν. Δεν διαχειριζόμαστε σωστά την επιθυμία μας και αυτό γεννάει το κωμικό. Η υπερβολή του αυτού, γεννάει το κωμικό.
Και σαφώς δεν είναι πάντα εύκολο να έρθει ο καθένας αντιμέτωπος με το πόσο ενδεχομένως γελοίος μπορεί να είσαι…
Σαφώς και δεν είναι! Αστειεύεσαι…; Τις προάλλες ήρθε μία κυρία να με δει μετά την παράσταση και μου λέει «κύριε Χειλάκη δεν μπορώ να σας βλέπω γελοίο!». Όταν της απάντησα πως «κυρία μου, δεν βλέπετε εμένα, εσάς βλέπετε. Εγώ αυτό που κάνω επί σκηνής είναι απλώς να σηκώνω έναν καθρέπτη για να δείτε τους εαυτούς σας», δεν της άρεσε… Ας μη γελιόμαστε, όλοι έχουμε για παράδειγμα γίνει φορτικοί, όλοι έχουμε διεκδικήσει σε υπερβολικό βαθμό το αντικείμενο του πόθου μας.
Ποιες οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε πρακτικά στο να διαπράξετε σωστά, όπως αναφέρατε νωρίτερα χαρακτηριστικά, κωμωδία;
Η κωμωδία απαιτεί μεγάλη ακρίβεια. Είναι πολύ σημαντικός ο ρυθμός. Σαφώς θα μου πεις όλες οι παραστάσεις έχουν ρυθμό. Συμφωνώ, απλώς στην κωμωδία πρέπει πολύ γρήγορα να ανταποκριθείς σε αυτό που συμβαίνει. Ξέρεις, είναι αίτιο και αιτιατό. Ακούω κάτι, το βλέπω, αντιδρώ. Αυτός είναι ο κανόνας του θεάτρου. Στην κωμωδία μπορεί να χαθεί πολύ εύκολα ο ρυθμός λοιπόν, έαν δεν γίνουν τα πράγματα όπως πρέπει ακριβώς όταν πρέπει. Πρέπει να προλάβω να σε εκπλήξω! Αν δεν καταφέρω να το κάνω, έχω χάσει το γέλιο σου.
Έχουν υπάρξει αμήχανες στιγμές σε σκηνές που θεωρητικά έπρεπε να προκαλέσουν γέλιο, αλλά το κοινό δεν συμμετείχε; Πως νιώθετε και πως ξεπερνάτε αυτή την ίσως άβολη στιγμή;
Βέβαια και έχουν υπάρξει. Σε αυτή την περίπτωση όμως σίγουρα κάποιο λάθος έχει συμβεί στην παράσταση και κατά πάσα πιθανότητα ως ηθοποιός το ξέρεις. Το έχεις καταλάβει την ώρα που έγινε και το περιμένεις πως όταν θα φτάσει το αστείο στον θεατή, μάλλον δεν θα είναι τόσο ζεστό. Τα αντιλαμβανόμαστε. Ειδικά οι ηθοποιοί όπως είναι ο Χριστόδουλος, η Ελένη, η Τάνια… Είμαστε ηθοποιοί και οι τέσσερις μας πιο παλιοί και έμπειροι οπότε γνωρίζουμε πολύ καλά από την αρχή πως θα πάει το πράγμα. Είναι μέρες σκέψου που με το που ανεβούμε στην σκηνή ο κόσμος κλαίει από τα γέλια και είναι και μέρες που καταλαβαίνουμε ότι θα κερδίσουμε με μεγαλύτερη δυσκολία το γέλιο από το κοινό. Τι να κάνουμε; Είναι κι αυτό είναι στα πλαίσια της δουλειάς μας.
Μιας που αναφέρεστε στους συναδέλφους σας επί σκηνής, αν πρέπει να επιλέξετε, προτιμάτε να δουλέψετε με έναν καλό ηθοποιό ή έναν καλό άνθρωπο;
Χωρίς δεύτερη σκέψη, το δεύτερο. Το καλός ηθοποιός δεν σημαίνει πάντα και καλή συνεργασία, γιατί αυτό που εσύ θα απολαύσεις ως θεατής, για εμένα μπορεί να είναι μεγάλο βάσανο. Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου οι μονόχνωτοι άνθρωποι, οι οποίοι μπορεί ναι μεν να είναι εξαιρετικοί στη δουλειά αλλά δεν μπορούν να συνεργαστούν με κανέναν. Μην ξεχνάς ότι λόγω τους ύφους της δουλειάς μας αναγκαστικά θα περνάμε πολύ καιρό μαζί. Δεν θέλω λοιπόν να έχω καιρό στη ζωή μου έναν άνθρωπο που δημιουργεί πρόβλημα. Άρα στην ερώτησή σου απαντώ λέγοντας ότι τα τελευταία χρόνια που μαζί με την Αθηνά Μάξιμου και τον Μανώλη Δούνια έχουμε την ευθύνη της επιλογής των ηθοποιών, προσπαθούμε κατά 90% και κάποιες φορές και κατά 100% να δημιουργούμε μικρές οικογένειες που νοιάζονται ένας για τον άλλον.
Γέλιο ή χειροκρότημα; Τι έχει μεγαλύτερη αξία για εσάς;
Λάθος ερώτηση! (Γέλια) Και θα σου πω γιατί. Το χειροκρότημα είναι κάτι που σου προσφέρεται στο τέλος της παράστασης. Το κοινό με αυτό τον τρόπο σου δείχνει ότι ήταν εκεί και επικροτεί την συνολική προσπάθεια. Γι αυτό υπάρχει το ζεστό χειροκρότημα και το κρύο χειροκρότημα. Το γέλιο είναι η άμεση επιβράβευση. Αν το χειροκρότημα έχει έρθει μετά από μετά από πραγματική μέθεξη, τότε το συναίσθημα είναι υπέροχο. Κι αυτό είναι κάτι που ο ηθοποιός το νιώθει, το εισπράττει. Το θέατρο είναι σπουδαίο…
Η παράσταση παίζεται φέτος για δεύτερη χρονιά. Είναι η ίδια παράσταση από την αρχή της έως σήμερα ή ως ζωντανός οργανισμός αλλάζει με βάση τα όσα είσπραττετε από το κοινό;
Αρχικά θέλω να κάνουμε ξεκάθαρο πως καμία παράσταση δεν είναι ίδια ποτέ με καμία άλλη. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι όμως, σκηνοθετικά έχουμε προσθέσει πράγματα με τον Μανώλη τον Δούνια σε σχέση με τη περσινή δομή της παράστασης. Τη βελτιώσαμε. Γιατί κάποια πράγματα μετά από 180 παραστάσεις που κάναμε πέρσι, θέλουν ένα ρεκτιφιέ. Πρέπει να μπουν στο συνεργείο. Αυτοί που την έχουν δει λοιπόν πέρσι, φέτος θα δουν μια παράσταση η οποία είναι πιο διεισδυτική. Τα όσα συμβαίνουν επί σκηνής είναι περισσότερο διεισδυτικά για τον θεατή, παρά αποκαλυπτικά.
Συναντήσατε δυσκολίες σε σκηνοθετικό επίπεδο; Και αν ναι, ποιες;
Κοίτα να δεις, αρχικά η παράσταση αυτή είναι μια διασκευή του έργου που ούτως ή άλλως έχει ήδη γίνει και θεατρικό και κινηματογραφικό. Χωράει όμως διασκευές αυτό το έργο και είχαμε και την άδεια του συγγραφέα για να το κάνουμε. Με τον Μανώλη Δούνια, ο οποίος είναι ένας τεράστιος καλλιτέχνης, κάναμε μαζί τις σκηνοθεσίες με ηθοποιούς που ξέρουν καλά τη δουλειά τους. Η δυσκολία αν θέλεις, ήταν ότι εμείς δεν είχαμε ξανακάνει κωμωδία. Έπρεπε δηλαδή να βρούμε τον τρόπο, το μαγείρεμα μας να είναι με τα σωστά υλικά, να έχει σωστή θερμοκρασία… Γιατί ουσιαστικά δεν είναι μαγείρεμα. Η κωμωδία είναι ζαχαροπλαστική.
Έχω διαβάσει πως είναι ευκολότερο για έναν ηθοποιό να αγγίξει την κωμωδία και να αφήσει λίγο στην άκρη το κομμάτι της γοητείας, όταν θα μεγαλώσει ηλικιακά. Ισχύει;
Δεν θα έλεγα ότι συμφωνώ με αυτό. Δύο πολύ γοητευτικοί άντρες ηθοποιοί για παράδειγμα, όπως είναι ο Μπραντ Πιτ και ο Τζορτζ Κλούνεϊ κάνανε κωμωδία από πολύ μικροί. Σκέψου ότι αυτοί οι άνθρωποι έκαναν την Συμμορία των Έντεκα… Είχαν βέβαια τον σωστό μηχανισμό για να γυριστεί αυτή η εκπληκτική κωμωδία, στην Αμερική, στη μεγάλη βιομηχανία του θεάματος. Και το λέω με θετικό πρόσημο. Εκεί υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι, που μπορούν να πάρουν έναν ηθοποιό και να κινηματογραφήσουν το χιούμορ του. Εμένα το χιούμορ μου δεν είναι εύκολο να κινηματογραφηθεί. Και στο κάτω κάτω, πόσο καιρό έχουμε να δούμε καλή κωμωδία στην τηλεόραση;
Ίσως στη χώρα μας παίζουν ρόλο τα περιορισμένα οικονομικά που δεν βοηθούν τις παραγωγές…
Μεγάλο ψέμα. Οι ηθοποιοί δεν πληρώνονται εκατομμύρια για το επεισόδιο.
Άρα γιατί δεν γίνονται κατά τη γνώμη σας τόσο συχνά καλές δουλειές;
Κοίτα για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα, γίνονται ενδεχομένως καλές δουλειες, αλλά όχι τόσο συχνά όσο θα θέλαμε ή θα έπρεπε. Κι αυτό γιατί είμαστε ένα προϊόν παροχής υπηρεσίας, δεν είμαστε τίποτα άλλο. Δεν έχουμε παραγωγή. Δεν είμαστε δηλαδή παραγωγικοί. Είμαστε πιο πολύ βιοτεχνικής διαδικασίας και αυτό πάντα θα έχει προβλήματα. Θα είναι σαν τη βιοτεχνία, το πρατήριο ενδυμάτων της γειτονιάς που ζορίζεται να ορθοποδήσει. Ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης, όμως, που πήγε και έκανε με όρους εξωτερικού τηλεόραση, βρήκε την ανταπόκριση που του αξίζει εκεί.
Κάποιοι ωστόσο που εδώ στην ελλάδα σχολιάζουν ότι οι δουλειές του έχουν μεταξύ τους πολλές ομοιότητες…
Εντάξει τώρα, παιδιά αυτά είναι αστεία πράγματα, ειλικρινά. Ας είμαστε γενναίοι και ας απολαύσουμε το σπουδαίο που έχει κάνει κάποιος άνθρωπος. Πρέπει να είσαι πολύ μικρόψυχος για να λες ότι δεν σου αρέσουν οι δουλειές του Χριστόφορου που μόνο περήφανους μας κάνουν. Ο Χριστόφορος είναι μεγάλο κεφάλαιο στο ελληνικό θέαμα. Και είναι ένα σοβαρό παιδί, ένα μορφωμένο παιδί και ένας γλυκύτατος άνθρωπος.
Πιστεύετε ότι ως λαός, έχουμε παιδεία;
Γνωρίζω ανθρώπους με παιδεία και γνωρίζω ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να εκπαιδευτούν. Και πάντα θα υπάρχει παίδευση. Και η παιδεία είναι παράγωγο της παίδευσης. Το θέμα μου είναι άλλο, ότι η εκπαίδευση έρχεται από ανθρώπους που δεν είναι καλά εκπαιδευμένοι. Εγώ μια φορά πήγα να γίνω καθηγητής δραματικής σχολής και αμέσως έφυγα γιατί δεν είμαι εκπαιδευμένος δάσκαλος. Τουλάχιστον εγώ το κατάλαβα κι έφυγα.
Είστε σε μία σχέση ζωής αρκετά χρόνια με την επίσης ηθοποιό, Αθηνά Μαξίμου. Μάλιστα μιλάτε πάντοτε για εκείνη με πολλή αγάπη και θαυμασμό. Το να καταφέρεις να βρεις τον άνθρωπό σου σε μία κοινωνία που τείνει να γίνεται ολοένα και πιο απρόσωπη και που πλέον φλερτάρει ως επί το πλείστον μέσα από το διαδίκτυο, για πολύ κόσμο ίσως φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Γιατί αλήθεια πιστεύετε ότι εκεί έξω υπάρχει τόση μοναξιά;
Εσύ θέτεις αυτή τη στιγμή το ερώτημα που πραγματεύεται ο Δον Κιχώτης. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να απαντηθεί έτσι εύκολα. Ξέρεις, τα μυθιστορήματα αυτά άρχισαν να γράφονται όταν οι άνθρωποι έφυγαν από τα φέουδα και μαζεύτηκαν στις πόλεις οπότε και άρχισαν να έχουν έντονη την ανάγκη για επαφή. Μιλούσαν για τη μοναξιά και τον άνθρωπο που ψάχνει να βρει τη λύτρωση μέσα από τον έρωτα. Η γενναιότητα στην ανθρώπινη συνύπαρξη είναι η αντίληψη ότι οι άλλοι είναι παράδεισος μας. Νιώθω ότι εμείς λοιπόν, δεν είμαστε γενναίοι…
Ποια η δική σας σχέση με τα social media;
Μιλάω πολύ στην καθημερινότητά μου στο τηλέφωνο γιατί γενικά είμαι άνθρωπος που μου αρέσει να μοιράζομαι τις σκέψεις μου. Θα καλέσω πολλές φορές τους συνεργάτες μου, θα σκεφτώ, θα μιλήσω, θα ξανασκεφτώ, θα απαντήσω… Η δουλειά η ίδια το απαιτεί πολλές φορές αυτό. Όσον αφορά στα social media τον τελευταίο καιρό δυστυχώς έχω πιάσει τον εαυτό μου να είναι συχνά στο Instagram, αλλά είναι κάτι που δεν μου προσφέρει κάτι ουσιαστικό, οπότε, θα το κόψω.
Είναι τόσο εύκολο για εσάς να μπορέσετε να διακόψετε κάτι, σε γενικότερο πλαίσιο, στη ζωή σας όταν νιώθετε ότι σας κάνει κακό;
Όπως γίνεται και στην ψυχοθεραπεία, αν αναγνωρίσεις ότι κάτι σου κάνει κακό, έχεις κάποιες επιλογές. Μία από αυτές είναι να το διακόψεις. Ας πούμε, εγώ εδώ και πεντέμισι χρόνια έχω κόψει το κάπνισμα και μου αρέσει αυτό γιατί κάνω και γυμναστική. Το θέμα είναι πόσο δυνατός είσαι για να διώξεις από πάνω σου πράγματα που σε ζορίζουν ή που απλώς πλέον δεν σου αρέσει. Εγώ ας πούμε ήθελα χρόνια να κόψω το κάπνισμα και τα κατάφερα πριν από 5 χρόνια. Τα κατάφερα όμως.
Πρόσφατα ακούσαμε για την ιστορία μιας θαυμάστριας ενός τραγουδιστή, που η υπεροβολική της αγάπη προς το πρόσωπό του την οδήγησε στις αίθουσες τον δικαστηρίων καθώς είχε αρχίσει να γίνεται επικίνδυνα πιεστική. Έχετε νιώσει εσείς ποτέ από θαυμαστές να ξεπερνιούνται τα όρια;
Δεν είμαι Ροκ σταρ εγώ. Αυτά συνήθως συμβαίνουν σε καλλιτέχνες που απευθύνονται σε πλατύ κοινό. Εμείς είμαστε λίγο πιο περίεργοι καλλιτέχνες. Εμφανιζόμαστε στην τηλεόραση ή στο θέατρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, δεν είναι ότι θα μας βρεις συνέχεια σε ένα κέντρο για παράδειγμα ή σε ένα στάδιο με χιλιάδες κόσμο. Τα πράγματα αυτά που αναφέρεις νομίζω πως συμβαίνουν σε πολύ μεγαλύτερης κλίμακας σταρ. Και τη λέξη τη λέω με την καλή έννοια. Γιατί σταρ σημαίνει ότι είμαι εδώ, λάμπω και θα σας πω μια ιστορία.
Πιστεύετε ότι έχουμε τέτοιους στην Ελλάδα;
Δεν νομίζω ότι έχουμε πάρα πολλούς. Ή μάλλον έχουμε πολλούς που λάμπουν, αλλά δεν μας λένε την ιστορία. Αυτό είναι το πρόβλημα. Έχουμε λαμπερούς ανθρώπους, αλλά οι περισσότεροι δεν είναι εκπαιδευμένοι να σου πουν την ιστορία…
