Πώς να μην αφήσετε το κινητό να σας καταστρέψει τις διακοπές. Πρόκειται για ένα σύγχρονο δίλημμα. Τα κινητά είναι προφανώς χρήσιμα εργαλεία, ειδικά όταν ταξιδεύεις. Αλλά πολύ συχνά μία γρήγορη ματιά μπορεί να μετατραπεί σε μία ώρα μπροστά από την οθόνη του κινητού. Και αν είναι να περάσετε το ταξίδι σας στο Instagram ή απαντώντας σε e-mail, τότε γιατί να πάτε διακοπές;

Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό να πρέπει να ακολουθήσετε στρατηγικές για το πώς να θέσετε όρια στη χρήση του smartphone σας. Όμως η ανταμοιβή – διακοπές που θα είναι όντως διακοπές – αξίζει πραγματικά.

Ακολουθούν λοιπόν κάποια χρήσιμα tips που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ώστε το κινητό σας να μην είναι αυτό που θα μονοπωλήσει την προσοχή σας στις διακοπές.


Πριν φύγετε: Προετοιμαστείτε

• Καθορίστε τον στόχο σας. Αναρωτηθείτε – εσείς και αυτοί που θα σας συνοδεύσουν – ποιο είναι το νόημα αυτού του ταξιδιού; Να χαλαρώσετε; Να αποκτήσετε νέες εμπειρίες; Να περάσετε χρόνο μαζί; Να ξεφύγετε από τη ρουτίνα; Με άλλα λόγια, τι είναι πραγματικά αυτό που θέλετε να κάνετε με τον χρόνο που διαθέτετε;

Γιατί είναι σίγουρο πως η απάντηση δεν θα είναι το να ελέγχετε κάθε τρεις και λίγο τα e-mail σας. Γράψτε σε ένα χαρτί τον στόχο σας, βγάλτε το μία φωτογραφία και μετά βάλτε το ως φόντο στο κινητό σας, έτσι ώστε να σας το θυμίζει όταν θα πηγαίνετε ενστικτωδώς να πιάσετε το κινητό σας.

• Προσδιορίστε τον λόγο για τον οποίο θέλετε να χρησιμοποιήσετε το κινητό. Είναι για να βγάλετε φωτογραφίες; Για να μπορέσετε να βρείτε το δρόμο σας; Για να επικοινωνείτε με το γραφείο; Το να γνωρίζετε ποιος είναι ο λόγος θα σας βοηθήσει όταν πιάσετε τον εαυτό σας να χρησιμοποιείτε το κινητό για κάποιο άλλο λόγο που δεν βρίσκεται στη λίστα σας.


• Μην ξεγελαστείτε από τα παιχνίδια που παίζει ο εγκέφαλος σας. Είναι πιθανό ότι ο εγκέφαλος σας θα ψάξει να βρει διάφορους λόγους που θα σας κάνουν να θέλετε να ανοίξετε το κινητό και να χαζέψετε ή να κοινοποιήσετε τη παρουσία σας. Αυτό γιατί όταν είμαστε στα κινητά μας απελευθερώνεται ντοπαμίνη από οργανισμό μας, ένας νευροδιαβιβαστής που μας ενθαρρύνει να επαναλαμβάνουμε τις συμπεριφορές που ο εγκέφαλος μας έχει κρίνει πως είναι επιβραβευτικές (δεν είναι σύμπτωση που αυτή η ουσία παίζει μεγάλο ρόλο στους εθισμούς). Έτσι, όποτε νιώσετε ότι πάτε να πιάσετε το κινητό επειδή «χρειάζεται» να δείτε κάτι, ρωτήστε τον εαυτό σας αν υπάρχει πραγματική ανάγκη – ή αν είναι απλώς μία δικαιολογία.


Κάθε φορά λοιπόν που πιάνετε τον εαυτό σας να θέλετε να ανοίξετε το κινητό αναρωτηθείτε: Θα δείτε κάτι τόσο σημαντικό; Το λιγότερο είναι ότι το κινητό θα σας αποσπάσει την προσοχή. Και αν μάθετε κάποια δυσάρεστα νέα θα σας χαλάσει την ημέρα.


• Θυμηθείτε: Δεν μπορείτε να είστε σε δύο μέρη ταυτόχρονα, πνευματικά ή φυσικά. Οπότε κάθε φορά που στρέφετε την προσοχή σας στο κινητό, στρέφεστε μακριά από οτιδήποτε άλλο γύρω σας.


Πριν φύγετε: Προετοιμάστε το κινητό σας

• Διαγράψτε τις «προβληματικές» εφαρμογές – δηλαδή αυτές που συχνά σας αφήνουν με την απορία του τι έγινε τα τελευταία 45 λεπτά της ζωής σας. Οι πιο συνήθεις ύποπτοι είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα e-mail, το φλερτ, τα παιχνίδια, τα ψώνια και οι ειδήσεις, όλα εκ των οποίων προσφέρουν αυτή την αίσθηση του καινούριου και του απρόβλεπτου και την πιθανότητα μίας ανταμοιβής, ακριβώς όπως οι μηχανές στα καζίνο. Αν το κινητό σας δεν σας αφήνει να τις διαγράψετε, τότε μπορείτε να τις βάλετε σε ένα φάκελο που δεν θα βλέπετε στην αρχική οθόνη.


Αν χρειαστεί μπορείτε να επισκεφτείτε αυτές τις εφαρμογές από το πρόγραμμα περιήγησης του κινητού σας, ή μπορείτε να τις εγκαταστήσετε ξανά όποια στιγμή θέλετε – αλλά γιατί να μην χρησιμοποιήσετε τις διακοπές σας ως μια αφορμή για να δείτε πως είναι η ζωή χωρίς το Facebook;

• Δημιουργείστε μια αρχική οθόνη χωρίς «πειρασμούς».Κάντε μια αναδιάταξη στις εφαρμογές σας έτσι ώστε η αρχική σας οθόνη να περιέχει μόνο πρακτικές εφαρμογές που δεν θα σας τραβήξουν (για παράδειγμα η κάμερα, οι χάρτες ή μια εφαρμογή μετάφρασης). Αυτά είναι τα «εργαλεία σας» και μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε ελεύθερα. Βάλτε τις υπόλοιπες εφαρμογές σε άλλο μέρος για να μην σας προκαλέσουν τα εικονίδια τους.

• Απενεργοποιείστε όλες τις ειδοποιήσεις, εκτός από αυτές που πραγματικά θέλετε να λάβετε κατά την διάρκεια των διακοπών σας – ειδικά τις ειδήσεις.


• Μειώστε το FOMO (o φόβος μην χάσεις το τι συμβαίνει) βάζοντας αυτοματοποιημένες απαντήσεις στο e-mail και τα μηνύματα σας. Ενημερώστε το στάτους σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ξέρουν οι φίλοι και ακόλουθοι σας ότι λείπετε μακριά. Αυτός είναι ο λόγος που δημιουργείται τόση ανησυχία εξαρχής.

• Επιλέξτε την λειτουργία «Μην Ενοχλείτε» για να περιορίσετε τις εισερχόμενες κλήσεις και μηνύματα και πείτε στον περίγυρο σας τι χρειάζεται να κάνουν για να σας βρουν:


– Για iPhone: δημιουργείστε μια λίστα «Αγαπημένων» (για παράδειγμα οι άνθρωποι με τους οποίους ταξιδεύετε και τα μέλη της οικογένειας πίσω στο σπίτι) και τα μηνύματα αυτών των ατόμων θα φτάνουν σε εσάς παρά την ενεργοποίηση της λειτουργίας «Μην Ενοχλείτε». Επίσης, αν κάποιος εκτός της λίστας σας στείλει κάτι με την ένδειξη επείγον τότε θα μπορέσετε να δείτε και αυτό το μήνυμα.

– Για συσκευές Android: Υπάρχει λειτουργία που επιτρέπει κλήσεις και μηνύματα μόνο από συγκεκριμένα άτομα καθώς και μία άλλη που θα επιτρέψει να περάσει κλήση ατόμου που θα καλέσει και δεύτερη φορά μέσα σε 15 λεπτά.

• Κάντε το όπως παλιά. Δώστε το όνομα, τη διεύθυνση και το τηλέφωνο του μέρους όπου θα μείνετε στους οικείους σας. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα λάβετε το μήνυμα μέχρι να γυρίσετε στο μέρος που διανέμετε, αλλά το ζήτημα έχει ίσως διευθετηθεί έως τότε.


• Ξεπεράστε τον εαυτό σας. Πολλές φορές υπερεκτιμάμε τον εαυτό μας και την σημαντικότητα μας. Πόσο μεγάλο μπορεί να είναι ένα πρόβλημα για να μην μπορούν να το λύσουν χωρίς εμάς;


Αν έχετε γίνει σκλάβοι του e-mail σας:

Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να μην κοιτάξετε καθόλου τα e-mail σας όσο λείπετε. Ειλικρινά, αν έχετε αφήσει αυτοματοποιημένες απαντήσεις και έχετε δώσει οδηγίες στους συνεργάτες σας, ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί;

Εάν η πλήρης αποχή σας φαίνεται πολύ ακραία, προσπαθήστε να κοιτάτε τα e-mail σας μόνο μία ή δύο φορές την ημέρα, ιδανικά από έναν υπολογιστή. Βάλτε το κινητό σας σε λειτουργία πτήσης όταν είστε έξω – ή ακόμα καλύτερα διαγράψτε την εφαρμογή και εγκαταστήστε την ξανά όταν θέλετε να κοιτάξετε (ή μπείτε από το πρόγραμμα περιήγησης).


Υπάρχουν επίσης και εφαρμογές όπως το Inbox Pause (που επιτρέπει να δέχεστε email όταν το επιθυμείτε εσείς) ή το Inbox When Ready (που σας επιτρέπει να στείλετε κάποιο mail χωρίς να βλέπετε τα εισερχόμενα).


Αν θέλετε να λαμβάνετε mail από συγκεκριμένα άτομα, μπορείτε να δημιουργήσετε V.I.P. λίστες γι’ αυτά και θα βλέπετε τα μηνύματα τους.


Εάν είστε εθισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Εάν είναι δυνατόν, μην τα χρησιμοποιήσετε καθόλου. Οι εφαρμογές των social media είναι ειδικά σχεδιασμένες για να μας προσελκύουν γι’ αυτό προτείνεται να πείτε στους φίλους σας ότι θα λείπετε σε διακοπές. Αυτό ίσως σας προκαλέσει άγχος, ειδικά αν περνάτε πολύ χρόνο σε αυτά ή αν έχετε πολλούς ακόλουθους – αλλά είναι μια εξαιρετική περίσταση για αυτοκριτική. Γιατί νιώθετε τόσο υποχρεωμένοι να δημοσιεύσετε φωτογραφίες από εμπειρίες που ζείτε εκείνη ακριβώς τη στιγμή; Κάποιοι λένε ότι αν το ανεβάσεις στο Instagram, τότε έχει στ’ αλήθεια συμβεί. Η απάντηση είναι πως, όχι, φυσικά και έχει συμβεί.


Εάν ταξιδεύετε μαζί με άλλους:

• Πρέπει να θέσετε κάποιους κανόνες για τη χρήση του κινητού. Αυτό είναι καλό για να αποφύγετε τυχόν διαφωνίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αφού όλοι θα πρέπει να τηρήσουν κάποιους κανόνες. Για παράδειγμα απαγορεύονται τα κινητά στο δείπνο και επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση τους μία ώρα πριν από αυτό.

• Κάντε το σαν παιχνίδι. Για παράδειγμα ο πρώτος που θα βγάλει το κινητό στο τραπέζι είναι αυτός που θα πρέπει να αφήσει φιλοδώρημα. Ή βάλτε τα παιδιά σας να σας επιτηρούν, κάθε φορά που σπάτε την υπόσχεση σας, θα πρέπει να τους πληρώσετε ένα πρόστιμο. Μπορείτε ακόμα να το κάνετε σαν παιχνίδι με τους φίλους σας. Θα κερδίσει αυτός που θα έχει χρησιμοποιήσει το κινητό του λιγότερο.

Εάν θέλετε να πάρετε το κινητό μαζί σας για πρακτικούς λόγους αλλά δεν θέλετε να παρασυρθείτε:

• Πάρτε μαζί σας ένα ξυπνητήρι. Εάν χρησιμοποιείτε το κινητό σας ως ξυπνητήρι τότε είναι σίγουρο ότι αυτό είναι το πρώτο πράγμα που θα πιάσετε μόλις ξυπνήσετε.


• Δώστε επιλογές στον εαυτό σας. Ας το παραδεχτούμε: θα αναζητάτε συνεχώς το κινητό σας, οπότε πάρτε μαζί σας πράγματα που μπορούν να γίνουν η εναλλακτική λύση. Για παράδειγμα: τράπουλα, παιχνίδια, βιβλία κτλ.


• Λάβετε τα μέτρα σας. Κατεβάστε από πριν χάρτες ώστε να μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε αυτούς χωρίς ίντερνετ και κάντε screenshot πληροφορίες που θα χρειαστείτε. Έτσι μπορείτε να βάλετε το κινητό σας σε λειτουργία πτήσης όταν θα φύγετε από το ξενοδοχείο. Μπορείτε επίσης να πάρετε μαζί σας και μία κανονική κάμερα.

• Περιορίστε την πρόσβαση στο ίντερνετ. Κλείστε τα δεδομένα στο κινητό σας, βάλτε το σε λειτουργία πτήσης ή εγκαταστήστε εφαρμογές όπως τα Freedom και Stay Focused που μπλοκάρουν τις υπόλοιπες εφαρμογές.
Βρείτε εναλλακτικούς τρόπους πληροφόρησης. Μπορείτε να ενημερωθείτε από μία εφημερίδα. Εάν θέλετε πληροφορίες για κάτι απλά ρωτήστε τους ντόπιους. Άλλωστε μόνο εάν αλληλοεπιδράσετε με τους ντόπιους θα γνωρίσετε πραγματικά το μέρος που επισκέπτεστε.


• Θυμηθείτε: υπάρχουν περισσότερα πράγματα στη ζωή από το ίντερνετ. Όλοι έχουμε αυτή τη τάση να σκεφτόμαστε ότι οι πραγματικά καλές εμπειρίες είναι αυτές σε μέρη με πεντάστερες κριτικές στο διαδίκτυο. Αλλά οι καλύτερες εμπειρίες δεν βρίσκονται online. Πρέπει να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας κάποιες ευτυχείς συγκυρίες.


Εάν ενδιαφέρεστε να κάνετε ένα πλήρες διάλειμμα (αλλά φοβάστε):

Ίσως βρίσκετε λίγο ακραίο το να μην πάρετε καθόλου το κινητό μαζί σας. Αλλά μπορείτε να δοκιμάσετε κάθε μέρα να αφήσετε πίσω το κινητό όταν κάνετε κάποια δραστηριότητα. Και δείτε πως πραγματικά νιώθετε όταν είστε μακριά από αυτό. Πιθανώς να νιώσετε αγχωμένοι στην αρχή αλλά όσο ο χρόνος περνάει θα ηρεμήσετε (αφού οι συνεχείς ειδοποιήσεις στο κινητό μας προκαλούν αδρεναλίνη) ή ένα αίσθημα ότι ο χρόνος περνάει πιο αργά. Μπορείτε να προσπαθήσετε να το κάνετε για μία ολόκληρη μέρα, αν και με μόνο μισή ώρα θα καταλάβετε αμέσως τη διαφορά.


Εάν θέλετε να πάρετε τις συνήθειες των διακοπών πίσω στο σπίτι:

Οι διακοπές αποτελούν μία εκπληκτική ευκαιρία να ξεκινήσουμε κάποια πράγματα από την αρχή, να εξετάσουμε κάποια πράγματα από απόσταση – όπως η σχέση που έχουμε με το κινητό μας. Έτσι, ίσως αποκτήσουμε συνήθειες όπως να απενεργοποιούμε τις ειδοποιήσεις, να φορτίζουμε το κινητό έξω από το δωμάτιο μας και να μην το παίρνουμε μαζί μας σε οτιδήποτε κάνουμε. Ίσως αν πειραματιστούμε αρκετά, να μπορέσουμε να πάρουμε κάποια από τη γαλήνη των διακοπών και στην καθημερινή μας ζωή.