Αποτελεί την πιο ζεστή γωνιά του σπιτιού για όσους το διαθέτουν και αυτό όχι μόνο χάρη στη φλόγα που βγάζει αλλά και για την θαλπωρή που προσφέρει σε αυτούς που το απολαμβάνουν! Το τζάκι είναι μια ωδή στο χειμώνα, περιμένουμε πως και πως τα πρώτα κρύα για να το ανάψουμε και να πούμε και επίσημα «Καλό χειμώνα» από την άλλη όμως αποτελεί και μια οικονομική λύση για να ζεστάνουμε το σπίτι μας!
Μην ξεχνάμε όμως πως και αυτό έχει τους δικούς του κανόνες. Από τα ξύλα που θα διαλέξουμε μέχρι τη συντήρηση της καμινάδας, την ασφαλή και υγιεινή χρήση του. Για το λόγο αυτό, σας ετοιμάσαμε μια λίστα με πράγματα που πρέπει να τσεκάρετε πριν το πολυπόθητο άναμα!
Φώναξε έναν καπνοδοχοκαθαριστή!
Τα εργαλεία του θα μπορέσουν να φτάσουν σε σημεία που ό,τι και να κάνεις δεν θα μπορέσεις ούτε να τα πλησιάσεις με τους κλασικούς τρόπους καθαριότητας. Τα τοιχώματα του φουγάρου των τζακιών, πρέπει να καθαρίζονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο πριν τη χρήση τους. Ένας επαγγελματίας καπνοδοχοκαθαριστής, θα φροντίσει να απομακρυνθεί η αιθάλη που έχει πετρώσει στα τοιχώματα, καθώς και τυχόν άλλες βρομιές.
Κάνε check την οροφή της καμινάδας!
Δεν λέμε πως θα πλημμυρίσεις από τυχόν βροχές, αλλά αν η οροφή έχει υποστεί φθορές η λειτουργία του τζακιού θα είναι προβληματική. Εκτός αυτού, επειδή η ανοιχτή καμινάδα από ένα τζάκι που δεν χρησιμοποιείται είναι real estate φιλέτο για να στήσουν τα πουλιά τη φωλιά τους, καλό είναι να γνωρίζεις τι συμβαίνει στην οροφή της. Αν παρατηρήσεις φθορές, αντικατέστησε το κάλυμμα.
Διάλεξε τα καλύτερα ξύλα!
Όταν λέμε καλά ξύλα εννοούμε κατ’ αρχήν φυσικά ξυλα. Έχε υπόψη σου ότι το τζάκι καίει μέσα στο σπίτι σου, άρα όσο καλά κι αν «ρουφάει» η καμινάδα, όλο και κάτι θα καταλήγει στα πνευμόνια σου. Υπό αυτήν την έννοια, εάν στην εστία σου καις καδρόνια, βαμμένα ξύλα, mdf, νοβοπάν και ό,τι άλλο έχει υποστεί χημική επεξεργασία, επιβαρύνεις την οικιακή ατμόσφαιρα με καρκινογόνα στοιχεία που αναπνέεις εσύ και η οικογένιεά σου.
Ποια φυσικά ξύλα να διαλέξω;
Τα πρώτης ποιότητας -και πιο ακριβά- είναι η δρυς, η οξιά και η ελιά που έχουν βραδεία και ομαλή καύση με μέτρια φλόγα. Ακολουθεί το πεύκο που καίγεται πολύ γρήγορα, δημιουργεί μεγάλη φλόγα αλλά και πολύ καπνό. Τα ξύλα των κωνοφόρων, όπως το πεύκο, παράγουν περισσότερο κρεόζωτο ( το οποίο συγκεντρώνεται στην καμινάδα με την μορφή σκόνης, κάπνας και στη συνέχεια με τη μορφή πούδρας. Αυτό αυξάνει τους κινδύνους για αναφλέξεις και εκρήξεις στο εσωτερικό της καμινάδας. Το ιδανικό για πολλούς είναι η μίξη: δυο κούτσουρα από τα πρώτα και ένα από πεύκο, ώστε το τζάκι σου να έχει και φλόγα αλλά και διάρκεια καύσης. Ό,τι ξύλα και να επιλέξεις, αυτό που οπωσδήποτε πρέπει να προσέξεις κατά την αγορά τους, είναι πως επιβάλλεται να είναι στεγνά και αποθηκευμένα σε ξηρό μέρος για τουλάχιστον τέσσερις με πέντε μήνες από την κοπή τους. Εάν τα ξύλα είναι ακόμη νωπά, δεν θα καίγονται στο τζάκι και θα βγάζουν πολύ περισσότερο καπνό.
Πως να αποθηκεύσεις σωστά τα ξύλα!
Οι περισσότεροι τείνουν να έχουν τα ξύλα τους σε υπόγειες αποθήκες, πιστεύοντας ότι θα τα προστατέψουν από ξαφνικές καταιγίδες. Λανθασμένη κίνηση λόγω της μεγάλης συσσώρευσης υγρασίας που βρίσκεται στα υπόγεια και που είναι ό,τι χειρότερο για το ξύλο. Το μπαλκόνι σου -ή το πίσω μέρος του κήπου σου- είναι το καλύτερο μέρος φύλαξης έτσι ώστε να «αναπνέει» το ξύλο. Στοίβαξε τα πάνω σε ξύλινες παλέτες και κάλυψε τα με μουσαμάδες. Και δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα.
Οικονομία στα ξύλα!
Αν δεν είσαι σίγουρος για τη δομή της καμινάδας σου, περιόρισε τα ξύλα που θα βάλεις μέσα στο τζάκι. Οι μικρότερες φωτιές παράγουν λιγότερο καπνό και κατά συνέπεια, μικρότερη συσσώρευση κρεοζώτου. Προτίμησε να βάζεις λίγα-λίγα τα ξύλα για να διατηρείς σταθερή τη φωτιά και κατ’ επέκταση τη θερμοκρασία του χώρου μπροστά στο τζάκι.
Let’s fire carefully!
Τα ξύλα πρέπει να τοποθετούνται στο πίσω μέρος του τζακιού. Η μεταλλική σχάρα στον πάτο δεν είναι απαραίτητη. Το μόνο που κάνει (πέρα από το να μαζεύει τη στάχτη στο «ταψί» που συνήθως τη συνοδεύει) είναι να αφήνει κενό κάτω από τα ξύλα, βοηθώντας έτσι την κυκλοφορία του αέρα άρα και την καλύτερη καύση. Το κλασικό κόλπο για να ανάψει εύκολα η φωτιά είναι το «χτίσιμο» των ξύλων: πρώτα χαρτιά ή εφημερίδα, από πάνω κουκουνάρια ή δαδί (ή και τα δύο), έπειτα λιανόξυλα και κλωνάρια και στο τέλος τα κούτσουρα. Μ’ αυτόν τον τρόπο βάζοντας φωτιά στα χαρτιά που είναι στον πάτο της «τρακάδας» παίρνουν όλα αμέσως. Εάν δεν καταφέρεις να την ανάψεις αμέσως χρησιμοποίησε λίγο μπλε οινόπνευμα ή ελαιόλαδο, περιλούζοντας τα χαρτιά και το δαδί, τη βάση δηλαδή της φωτιάς και όχι τα ξύλα. Λίγο όμως και με προσοχή. Η μοντέρνα -και λάθος- τακτική είναι η εκτεταμένη χρήση του λευκού χημικού προσανάματος με τη βοήθεια χαρτιών και δυο-τριών κουκουναριών. Μ’ αυτόν τον τρόπο και η φωτιά δεν ανάβει και αναγκάζεσαι να χρησιμοποιείς όλο και περισσότερο χημικό προσάναμα. Τέλος, ποτέ μα ποτέ μη διανοηθείς να χρησιμοποιήσεις καθαρή βενζίνη: εξατμίζεται γρήγορα δημιουργώντας εύφλεκτα αέρια και προκαλεί έκρηξη. Υπάρχει δηλαδή σοβαρός κίνδυνος να πάρεις φωτιά.
Δεν το αφήνουμε ποτέ χωρίς προστατευτικό πλέγμα!
Μην αφήνεις ποτέ μα ποτέ το τζάκι να καίει χωρίς να έχεις τοποθετήσει μπροστά την προστατευτική σίτα (ξέχνα τα γυάλινα γιατί «κόβουν» θερμότητα). Τα ξύλα «σκάνε», ειδικά εκείνα που έχουν ακόμη επάνω τη φλούδα τους, τινάζοντας κάρβουνα προς τα έξω. Εάν κάποιο απ’ αυτά προσγειωθεί στον καναπέ σου, πέρα από τη ζημιά που θα προκαλέσει (στην καλύτερη), υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς. Να σημειώσουμε εδώ, πως πέρα από τη σίτα που όπως γράψαμε είναι απαραίτητη, φρόντιζε να τοποθετείς τα ξύλα στη φωτιά έτσι ώστε η μεριά που έχει τη φλούδα να βρίσκεται πάντα προς τα κάτω.
Τέλος, πριν πας για ύπνο, σιγουρέψου ότι το τζάκι έχει σβήσει και έχει μείνει μόνο θράκα. Εάν έχουν μείνει μικρά υπολείμματα από τα ξύλα, χώρισέ τα και απομάκρυνέ τα δεξιά κι αριστερά στα τοιχώματα του τζακιού και μάζεψε τη θράκα στο κέντρο ώστε να διασφαλίσεις ότι δεν θα ξαναπάρουν φωτιά. Μην ρίξεις νερό για να τα σβήσεις. Εάν πέσει στα πυρότουβλα ή το μέταλλο του τζακιού, η απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας είναι πιθανό να τα σπάσει.
