Την συνάντησα στην Έκθεση Βιβλίου στο Πασαλιμάνι το περασμένο Σάββατο, χαμογελαστή, ευδιάθετη, γεμάτη χαρά μικρού παιδιού. Φωτογραφιζόταν ακούραστα με όλους τους αναγνώστες της και χάριζε γλυκές κουβέντες σε όλους μας! Μας συντροφεύει εδώ και πολλά χρόνια με τα βιβλία της, χαρίζοντας μας αξέχαστα… “ταξίδια”! Ο λόγος, για την πολυδιαβασμένη συγγραφέα, Ρένα Ρώσση – Ζαίρη, που φέτος βάλθηκε να μας πλανέψει με την Αγαπημένη των Θεών, ενώ μας μίλησε και για τα Αστέρια των Θεών όπου από Οκτώβρη θα τα απολαύσουμε στην τηλεοπτική μας οθόνη μέσω του Alpha.
Συνέντευξη στη Δήμητρα Βγενά
Έχετε σπουδάσει παιδαγωγικό και για χρόνια εξασκήσατε το επάγγελμα της νηπιαγωγού.
Δούλεψα μαζί με τα παιδιά ως νηπιαγωγός για δεκαέξι χρόνια και παρέμεινα κοντά τους ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων.
Ό,τι είμαι, ό,τι γράφω το χρωστάω στα παιδιά. Εκείνα με έμαθαν να γράφω για τους ενήλικες, βουτώντας την πένα μου στο μελάνι της καρδιάς. Με έμαθαν να είμαι αληθινή, να χαίρομαι, να λυπάμαι, να γελάω ακόμα και να κλαίω γράφοντας. Να μη φοβάμαι να ανοιχτώ συγγραφικά. Με έμαθαν όμως να κάνω και σκανδαλιές. Να γεμίζω ανατροπές κάθε μου μυθιστόρημα, να κόβω την ανάσα του αναγνώστη μου.
Ασχοληθήκατε με τα παιδιά και κάνατε πολύ μικρή και τα δικά σας, «για να αναβιώνετε την πληγωμένη παιδική σας ηλικία», όπως έχετε δηλώσει σε συνέντευξή σας. Αλήθεια, πως ήταν η Ρένα ως παιδί και τι έχετε να θυμάστε από την δική σας παιδική ηλικία; Η συγγραφή πως προέκυψε;
Ναι, η δική μου παιδική μου ηλικία ηλικία ήταν πληγωμένη. Γιατί προτού προλάβω να γνωρίσω τη μητέρα μου, εκείνη έφυγε για ένα ταξίδι χωρίς γυρισμό… Κι αυτό ήταν τελικά που με ώθησε να ταξιδέψω στη γραφή. Για πολλά χρόνια, στην προσπάθειά μου να νιώσω τη μητρική αγάπη και την ασφάλεια, που τόσο μου έλειπε, έκλεινα τα μάτια κι έφτιαχνα με τη φαντασία μου μια μαμά για μένα, μια ολοζώντανη μητέρα που με αγκάλιαζε σφιχτά, που μου έφτιαχνε τηγανητές πατάτες, που με φιλούσε συνέχεια. Έκανα δηλαδή συνεχείς ασκήσεις φαντασίας.
Μέχρι που τα συναισθήματα άρχισαν να «ξεχειλίζουν» από μέσα μου, μέχρι που βρήκαν τελικά διέξοδο στο χαρτί και τις λέξεις.
Στα βιβλία αλλά και στις ομιλίες σας η αγάπη αποτελεί ζωτική ανάγκη. Να υποθέσουμε πως έχετε αγαπήσει και έχετε αγαπηθεί πολύ;
Η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο στη ζωή μου.
Η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο στο συγγραφικό μου έργο.
Γιατί είναι ο μοναδικός μας δρόμος. Για να αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή. Είναι αυτό που μας κάνει ευτυχισμένους, που μας εξυψώνει, που μας καθοδηγεί…
Έχω αγαπηθεί κι αγαπιέμαι κι εγώ, από την οικογένειά μου, τους φίλους μου, τους στενούς μου συνεργάτες, τους αναγνώστες μου. Η συναισθηματική ανταπόκρισή τους είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου!
Αλήθεια εσάς ποιος σας έμαθε να «συλλαβίζετε» την αγάπη;
Ο πατέρας μου, η γιαγιά μου, όλοι οι ήρωες και οι ηρωίδες στα βιβλία μου. Καθώς τους πιάνω από το χέρι παρέα με τους αναγνώστες μου, βιώνω κάθε λεπτομέρεια της ζωής τους, αναζητώντας τη λύτρωση, προσπαθώ να συλλαβίσω την αγάπη σε κάθε τους λέξη, σε κάθε τους ενέργεια.
Τι πιστεύετε πως πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας πέρα από την αγάπη;
Η καθημερινή μας ζωή είναι πλημμυρισμένη αμέτρητα συναισθήματα. Αγάπη, τρυφερότητα, καλοσύνη, οργή, μίσος, ζήλια, κακία… Με ποια συναισθήματα ακριβώς θα είναι γεμάτη η σελίδα κάθε ανθρώπου, εξαρτάται από την παιδική του ηλικία. Εξαρτάται από την οικογένειά του. Η αγάπη και η ασφάλεια που εισπράξαμε στην παιδική μας ηλικία παίζουν τεράστιο ρόλο στη μετέπειτα ζωή μας. Είμαστε όσα μας έχουν συμβεί. Δύσκολα μπορούμε να αγνοήσουμε όλα όσα μας στοιχειώνουν, να ξεφύγουμε από τα λάθη που έκαναν οι γονείς μας. Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά μας αλλάζουν τόσο εύκολα. Ο εσωτερικός μας όμως κόσμος, όχι. Τα παιδικά μας χρόνια, οι εμπειρίες μας, όσα μας διαμόρφωσαν, βάρη ασήκωτα είναι και τα κουβαλάμε μαζί μας.
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ευτυχισμένοι ενήλικες πρέπει να τα μάθουμε να αγαπήσουν τον εαυτό τους. Οι σχέσεις μας μαζί τους οφείλουν να βασίζονται στην αγάπη, στην κατανόηση, στην εμπιστοσύνη, στην οικειότητα.
Τι σηµαίνει όμως να είσαι γονέας; Για να ασκήσουµε κάποιο επάγγελµα σπουδάζουµε χρόνια. Και ξαφνικά γινόμαστε γονείς!
Πιστεύω πως ο ρόλος μας είναι ένας και μοναδικός. Να διδάσκουμε την αγάπη στο παιδί, με πράξεις, με χειρονομίες. Να το δεχόμαστε έτσι όπως είναι, να το αφήνουμε να ξεδιπλώνει την προσωπικότητά του, να το πείσουμε πως είναι μοναδικό στον κόσμο, πως τώρα ξεκινάει το μαγικό ταξίδι της ζωής για να αποκαλύπτει μέρα με τη μέρα, τον υπέροχο εαυτό του. Αν το καταφέρουμε, δε θα το επηρεάσουν όσα λάθη κι αν κάνουμε στην πορεία.
Έχετε δηλώσει πως πολλά βιβλία σας είναι βγαλμένα από αληθινές ιστορίες που σας έχουν εκμυστηρευτεί. Θυμάστε μια δυνατή εξομολόγηση;
Τις πιο δυνατές, τις πιο πολύτιμες εξομολογήσεις, τις μετέτρεψα σε μυθιστορήματα. Τα «Δίδυμα Φεγγάρια» και τα «Αστέρια στην άμμο», που κυκλοφορούν, όπως όλα τα βιβλία μου, από τις εκδόσεις Ψυχογιός, βασίζονται πάνω τους. Ακόμα και το «Μην πιστεύεις την αλήθεια», ένα βιβλίο βγαλμένο μέσα από τη ζωή, από τη συνέντευξη μια γυναίκας στο ραδιόφωνο.
Έχετε σκεφτεί να γράψετε την προσωπική σας ιστορία;
Κάθε βιβλίο γεννιέται μέσα μου, είναι κομμάτι του εαυτού μου. Προσπαθώ να ρουφήξω κάθε τι γύρω μου, να αφουγκραστώ αξίες ζωής. Κι ύστερα ο κόσμος ο πραγματικός ενώνεται με τη φαντασία, τις εμπειρίες, τις χαρές και τους πόνους της ζωής μου. Κάπως έτσι αρχίζει να δημιουργείται σιγά σιγά κάθε μυθιστόρημά μου.
Πιστεύω πως όταν γράφεις ρουφάς τα θαύματα της ζωής, τα μετουσιώνεις και τα προσφέρεις με τη δική σου προσωπική σφραγίδα, με τη δική σου ανάσα ψυχής. Μου αρέσει να γράφω σε πρώτο πρόσωπο, για να μεταμορφώνομαι στον ίδιο τον ήρωα, για να «ζω» για λίγο τη ζωή του. Και τρελαίνομαι να «σκαλίζω» τη ζωή των ηρώων μου από τη στιγμή που γεννήθηκαν. Έτσι τους δικαιολογώ, έτσι τους καταλαβαίνω.
Από τη στιγμή που γράφω την πρώτη πρόταση, μέχρι να ολοκληρωθεί ένα μυθιστόρημα, απλά ζω μαζί του. Κάθε στιγμή, κάθε λεπτό, όποιες κι αν είναι οι δραστηριότητές μου. Οι ήρωες του, με συντροφεύουν ακόμα και στον ύπνο μου.
Ρέει η γραφή από μέσα μου. Γράφω παίζοντας και παίζω γράφοντας. Προσπαθώ να «εκτίθεμαι» στους αναγνώστες μου, να είμαι αληθινή, να κάνω πολλές ανατροπές. Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο καταθέτω, θέλοντας και μη, πολλές προσωπικές μου εμπειρίες. Δε γίνεται αλλιώς.
Υπάρχουν μυθιστορήματα που έχω γράψει, όπως τα «Δίδυμα Φεγγάρια» που βασίστηκαν στην ιστορία που μου διηγήθηκε η μαμά της μαμάς μου. Η γιαγιά μου ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του παρελθόντος της πατρίδας μας. Είχε ζήσει την προσφυγιά, είχε βιώσει χαρές και λύπες ανείπωτες. Μερικές από τις αναμνήσεις της, τις έχω αποτυπώσει στο μυθιστόρημά μου, «Μικροί Άγγελοι», αλλά και στο «Άρωμα Βανίλιας». Η γιαγιά Αγγελική των βιβλίων, είναι η δική μου η γιαγιά.
Δεν υπάρχει μυθιστόρημα που έχω γράψει που να μην περιέχει κομμάτια της ζωής μου, λόγια ανθρώπων που αγαπώ, πράξεις κι ακούσματα που πίστευα πως έχω ξεχάσει στο διάβα της ζωής. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί, ένα με μένα.
Ποια από τις αληθινές ιστορίες σας άγγιξε ή σας τάραξε περισσότερο με αποτέλεσμα να σας δώσει μεγάλη έμπνευση για να ασχοληθείτε μαζί της;
Και οι τρεις αληθινές ιστορίες που ανάφερα πιο πάνω μου έδωσαν την έμπνευση να ασχοληθώ μαζί τους.
Τα «Δίδυμα Φεγγάρια» ήταν ένα βιβλίο βασισμένο σε αληθινή ιστορία, το οποίο το παρακολουθήσαμε και στην τηλεόραση. Πως σας φάνηκε η τηλεοπτική του μεταφορά;
Ήταν μεγάλη τιμή για μένα που επέλεξαν τα «Δίδυμα Φεγγάρια» για να τα μεταφέρουν στην τηλεόραση. Δε δίστασα να πω το «ναι» όταν έμαθα τα ονόματα των συντελεστών. Με τη σύμφωνη γνώμη των εκδόσεων Ψυχογιός, στις οποίες έχω την τιμή να ανήκω. Είχα εμπιστοσύνη στη σεναριογράφο Βάνα Δημητρίου, που ανέλαβε την τηλεοπτική του διασκευή. Σεβάστηκε το βιβλίο μου, το ζωντάνεψε ακόμα περισσότερο.
Το τηλεοπτικό αποτέλεσμα με μάγεψε.
Ο Γρηγόρης Βαλτινός ήταν συγκλονιστικός στον ρόλο του. Έναν ρόλο τόσο σκοτεινό που, όπως έχει τονίσει και ο ίδιος, τον προκάλεσε ερμηνευτικά.
Υπέροχοι όλοι οι ηθοποιοί που εμφανίστηκαν ακόμα και τα μικρούλια που έπαιξαν στη σειρά! Οι παραγωγοί, οι σκηνοθέτες, όλοι οι συνεργάτες μπροστά και πίσω από τις κάμερες, ήταν παθιασμένοι με τη δουλειά τους. Ταξίδεψα στη λατρεμένη μου Κύπρο, τους γνώρισα, παρακολούθησα τα γυρίσματα στη Λευκωσία, είδα το μεράκι τους.
Είμαι ακόμα ενθουσιασμένη από την αγάπη που έδειξε το τηλεοπτικό κοινό, από την τηλεθέαση που πολλές φορές ξεπερνούσε το 30% κι αυτό σήμαινε πως το παρακολουθούσαν πάνω από 1.000.000 τηλεθεατές.
Ένιωθα πως ζούσα ένα όνειρο!
Θα ξαναδίνατε βιβλίο σας να γίνει σίριαλ; Και αν ναι ποιο;
Οι ίδιοι τηλεοπτικοί παραγωγοί της τηλεοπτικής σειράς «Δίδυμα Φεγγάρια», ο Κούλλης Νικολάου και ο Ανδρέας Γιωργίου επέλεξαν το μυθιστόρημά μου, «Αστέρια στην άμμο» το οποίο και θα αρχίσει να προβάλλεται τον Οκτώβριο του 2019, από την τηλεόραση του ALPHA.
Απ’ όλα όσα έχετε γράψει υπάρχει κάποιο που να «έχει γράψει» βαθιά μέσα σας;
Όλα τα μυθιστορήματα μου είναι γραμμένα βαθιά μέσα μου. Από το πρώτο ως το τελευταίο. Τα θεωρώ «παιδιά» μου.
Ποιο είναι οι αγαπημένοισας συγγραφείς και ενδεχομένως και μέντορες σας;
Λατρεύω τον Νίκο Καζαντζάκη για μένα είναι ο μεγαλύτερος συγγραφέας και φιλόσοφος όλων των εποχών. Με έχει επηρεάσει απίστευτα. Αγαπώ κάθε του βιβλίο, κάθε πρότασή του.
Νομίζω πως είναι μοναδικός, αναντικατάστατος. Πολλές φορές χώνομαι στις φράσεις του για να ανασάνω, για να πάρω κουράγιο. Και ζω στ’ αλήθεια όπως με προέτρεψε εκείνος. Με τα δικά μου πινέλα και τα χρώματα ζωγραφίζω τον παράδεισο μου και μπαίνω μέσα.
Δεν έχει επηρεάσει μονάχα το έργο μου, αλλά την ίδια τη ζωή μου…
«Η αγαπημένη των θεών» το νέο σας βιβλίο, βασίζεται και αυτό σε αληθινά γεγονότα;
«Η αγαπημένη των θεών», το καινούργιο μου βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός, βασίζει τη ζωή ενός από τους ήρωες του σε αληθινή ιστορία. Είναι ένα μυθιστόρημα κοινωνικό, ηλιόλουστο, παθιασμένο, πλημμυρισμένο πάθος, μυστήριο, έρωτα, ανατροπές και περιπέτειες.
Στην εισαγωγή του αναφέρετε πως ενώ γράφατε ένα άλλο βιβλίο και μάλιστα οδεύατε προς το τέλος του, ξεπήδησε η ηρωίδα του νέου σας. Τι ήταν αυτό που την έκανε να μην μπορεί να περιμένει μέχρι την ολοκλήρωση του βιβλίου που γράφατε;
«Η αγαπημένη των θεών» ξεκίνησε με ένα μαγικό, μεταφυσικό θα έλεγα τρόπο. Πλησίαζα στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μου «Αστέρια στην άμμο», που κυκλοφόρησε πέρσι την άνοιξη, βρισκόμουν σε συναισθηματική φόρτιση. Πάλευα να κεντήσω κάθε μου λέξη, να πιάσω σφιχτά τον μίτο της Αριάδνης για να τα καταφέρω να βγω έξω από τον λαβύρινθο των ανατροπών, να φτάσω στη λύτρωση και να αποχαιρετήσω τους ήρωές μου με άπλετη αγάπη. Πάντα είναι δύσκολες και συνάμα τόσο, μα τόσο, μαγευτικές εκείνες οι στιγμές. Ήμουν δοσμένη ολοκληρωτικά στο τέλος του ταξιδιού μου ή τουλάχιστον έτσι πίστευα.
Γιατί, στα ξαφνικά, μια καινούργια ηρωίδα άρχισε να χτυπάει απαιτητικά την πόρτα της καρδιάς μου. Έκανα πως δεν την άκουγα, προσπαθούσα να μην της δώσω καμία σημασία. Άδικα. Δε με άφηνε να ολοκληρώσω αυτό που ήθελα να κάνω, δε με άφηνε να συγκεντρωθώ. Κάποια στιγμή δεν άντεξα άλλο. Αφέθηκα. Και χάθηκα από τον χώρο και τον χρόνο…
Κεραυνοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλο χωρίς σταματημό, οι αστραπές με τύφλωναν, οι βροντές έκαναν την καρδιά μου να σπαρταράει. Με κούφαιναν. Ο άνεμος λυσσομανούσε. Και τότε ήταν που «είδα» τη βάρκα. Δεμένη σε μια μικρή, ξύλινη προβλήτα ήταν, κουνιόταν σαν τρελή πάνω στ’ αγριεμένα κύματα. Κάποιος πλησίασε τρικλίζοντας την προβλήτα, τράβηξε το σκοινί της βάρκας. Πήδηξε μέσα. Με χίλια ζόρια. Τα κύματα την σκαμπανέβαζαν, αλλά κατάφερε με τα πολλά να ισορροπήσει. Πέταξε στον πάτο της ένα μωρό.
Ένα ολόγυμνο νεογέννητο μωρό.
Με έναν πήδο βρέθηκε και πάλι στην προβλήτα. Χωρίς να διστάσει σταλιά, έλυσε το σκοινί της βάρκας. Κι ύστερα, για να σιγουρευτεί πως το μωρό θα γινόταν ένα με τα κύματα και θα πνιγόταν μεμιάς, την κλώτσησε γερά. Η κλωτσιά του ήταν δυνατή. Η βάρκα απομακρύνθηκε. Όμορφα ένιωσε.
Και τότε… για πρώτη φορά στη συγγραφική μου καριέρα παράτησα, θέλοντας και μη, το μυθιστόρημα που έφτανε στο τέλος του και βούτηξα στο πρώτο κεφάλαιο της «Αγαπημένης των θεών!»
Το έγραψα μεμιάς. Λες κι ήμουν μπροστά, εκεί όπου διαδραματίστηκαν όλα, λες κι άκουγα τους ήρωες να μου μιλούν…
Πως είναι η καθημερινότητα μιας συγγραφέως; Και η καθημερινότητα της Ρένας;
Είμαι μια από εσάς, κομμάτι σας. Δε διαφέρει σε τίποτα η ζωή μου από τη δική σας. Η καθημερινότητά μου είναι απλή. Δουλειές για την οικογένεια και μετά βουτιές στη γραφή. Λατρεύω τη θάλασσα, το παγωτό βανίλια, τις τηγανιτές πατάτες. Α, ναι! Ξετρελαίνομαι με τα λούτρινα ζωάκια! Και φυσικά με τα ζώα και τα λουλούδια. Λατρεύω να έρχομαι καθημερινά σε επαφή με τους αναγνώστες μου. Περνάω πολλές ώρες κάθε μέρα στο facebook, απαντώ προσωπικά σε κάθε φίλο μου, με βοηθούν και τους βοηθάω σε οτιδήποτε πρόβλημά τους. Κι ανυπομονώ για τα σχόλιά τους.
Πείτε μας τρία πράγματα που δε γνωρίζουμε για εσάς.
Χαμογελάω μέσα από την καρδιά μου, με το γέλιο ενός μωρού, τον γαλάζιο ουρανό, τον λαμπερό ήλιο, τη θάλασσα, τα λουλούδια, τα παιδιά, τα δικά μου παιδιά, αλλά και τα παιδιά με τα οποία συναναστρέφομαι. Χαμογελάω προσπαθώντας να ερμηνεύσω την αλήθεια στο βλέμμα των ανθρώπων, με κάποιο τραγούδι, με το ουράνιο τόξο, γενικά χαμογελάω με την ίδια τη ζωή…
Γράφω έξι με οκτώ ώρες κάθε μέρα. Και χρειάζομαι ένα με ενάμιση χρόνο για να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα. Είμαι παιδί του ήλιου. Γράφω πάντα το πρωί και το απόγευμα, δεν μπορώ να συγκεντρωθώ τις βραδινές ώρες. Δε μου αρέσει και η βροχή. Μελαγχολώ κι εγώ κι οι ήρωές μου. Τις περισσότερες δολοφονίες στα βιβλία μου τις έγραψα μέρες με καταιγίδα…
Πιστεύω πως απόλυτη ευτυχία σημαίνει να αγαπάς και να σε αγαπούν.
