Κτηνίατροι δεν είμαστε ούτε θα γίνουμε, παρολ’ αυτά, καλό θα είναι όλοι όσοι έχουμε ένα σκυλάκι να αποκτήσουμε την ικανότητα ν’ αναγνωρίσουμε ορισμένα βασικά ζητήματα. Άλλωστε εμείς είμαστε που περνάμε πιο πολύ χρόνο με τον τετράποδο φίλο μας!
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αντικαταστήσουμε την επιστημονική γνώση και την κατάρτιση του κτηνίατρου!
Check up από την μουσούδα έως την… ουρά!
Το πρώτο βήμα προς την αξιολόγηση της μη φυσιολογικής πορείας είναι η αναγνώριση και η διαίσθηση ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με τον σκύλο μας. Γι’αυτό λοιπόν, χρησιμοποιούμε την αφή, την όραση ακόμη και την όσφρησή μας για την αξιολόγηση της υγείας του σκύλου μας στο σπίτι.
Μάτια
Προσέξτε τις κόρες των ματιών: έχουν το ίδιο σχήμα και μέγεθος; Έπειτα, εξετάστε τις κόρες πιο προσεκτικά υπό διαφορετικό φωτισμό. Στο έντονο φυσικό φως οι κόρες πρέπει να είναι πολύ μικρές, ενώ πρέπει να είναι μεγαλύτερες σε φωτισμό κανονικού περιβάλλοντος.
Οι ίριδες των ματιών του σκύλου μπορεί να είναι καφέ, πράσινου ή μπλε χρώματος. Ορισμένοι σκύλοι έχουν ίριδες διαφορετικού χρώματος στον κάθε οφθαλμό, μία κατάσταση γνωστή ως ετεροχρωμία ίριδας-και είναι φυσιολογική. Το σημαντικό είναι να γνωρίζετε το χρώμα και την εμφάνιση των ματιών του σκύλου σας έτσι ώστε να μπορείτε να εντοπίσετε κάποια ενδεχόμενη διαφοροποίηση.
Βλεφαρίδες
Τα σκυλιά αναπτύσσουν κοντές βλεφαρίδες οι οποίες μπορεί να τρίβονται επάνω στον κερατοειδή χιτώνα προκαλώντας του έτσι ερεθισμό. Προσέξτε επίσης το άνοιγμα μεταξύ των βλεφαρίδων. Αν σε κάποιο μάτι ο σκύλος κρατά τις βλεφαρίδες του κλειστές, αυτό μπορεί να είναι σύμπτωμα πόνου.
Κανονικά τα μάτια του δεν πρέπει να εκκρίνουν κανένα υγρό.
Στην εσωτερική γωνία του ματιού, τα σκυλιά έχουν μία «τρίτη βλεφαρίδα», την σκαρδαμυκτική μεμβράνη.
Αυτή πρέπει να είναι οριακά ορατή. Σε περίπτωση που φαίνεται παραπάνω από το ελάχιστο της σκαρδαμυκτικής μεμβράνης, μπορεί να υποδηλώνει αφυδάτωση του σκύλου: οι βολβοί του έχουν την τάση να βουλιάζουν, εξωθώντας την τρίτη βλεφαρίδα προς τα έξω.
Αυτιά
Ορισμένες ασθένειες μπορούν να παραλύσουν τα νεύρα των μυών του προσώπου, με αποτέλεσμα αλλαγές στην όψη των αυτιών του σκύλου, με τις αλλαγές να παρατηρούνται συνήθως από τη μία πλευρά. Κρατήστε τη μουσούδα του και κοιτάξτε ευθεία τ’ αυτιά του σκύλου. Τ’ αυτιά του πρέπει να είναι στο ίδιο σημείο στο κρανίο. Σε τακτική βάση, πρέπει να εξετάζετε το εσωτερικό των αυτιών του σκύλου, ιδιαίτερα αν ο σκύλος έχει μεγάλα, βαριά, πλαδαρά αυτιά, αφού η συνήθης ελλιπής κυκλοφορία του αέρα μπορεί ν’ αυξήσει τις πιθανότητες μόλυνσης στην περιοχή. Ο ακουστικός πόρος του αυτιού των σκύλων έχει περίεργο σχήμα. Για το λόγο αυτό, πρέπει να εξετάζετε και τα δύο αυτιά του ώστε να βεβαιωθείτε ότι είναι συμμετρικά σε εμφάνιση. Στ’ αυτιά των σκύλων τρυπώνουν τσιμπούρια, ενώ ενδέχεται ν’ αναπτύσσεται τριχοφυΐα. Φροντίστε να γνωρίζετε τη χαρακτηριστική οσμή των αυτιών του σκύλου. Το εσωτερικό των αυτιών τους πρέπει ν’ αναδύει τη φυσιολογική οσμή, ενώ κάθε οσμή χαρακτηριστική μύκητα μπορεί ν’ αποτελεί ένδειξη μόλυνσης του αυτιού.
Στόμα
Το στόμα του σκύλου μαρτυρά πολλά σχετικά με τη γενική κατάσταση της υγείας του. Φροντίστε να γνωρίζετε την τυπική όψη των ούλων του. Κανονικά, πρέπει να έχουν την υγιή απόχρωση του ροζ. Τυχόν ωχρό χρώμα ούλων μπορεί ν’ αποτελεί σημάδι αιμορραγίας σε κάποια κοιλότητα του σώματος, αποτέλεσμα τραυματισμού (όπως είναι μία σύγκρουση με αυτοκίνητο), όγκους στον σπλήνα και/ ή το συκώτι ή κατάποση ποντικοφάρμακου.
Ορισμένες σοβαρές ασθένειες του ήπατος προκαλούν κίτρινη απόχρωση των ούλων και αλλαγές στον τρόπο οξυγόνωσης του σκύλου με αποτέλεσμα τα ούλα ν’ αποκτούν γκρι ή μπλε χρώμα.
Η τριχοειδής επαναπλήρωση αναφέρεται στον απαιτούμενο χρόνο έως ότου τα ούλα ξαναποκτήσουν τη φυσιολογική τους όψη αφού τούς έχει ασκηθεί ελαφρά πίεση με τις άκρες των δακτύλων.
Δοκιμάστε να πιέσετε απαλά τα ούλα του σκύλου με το δάκτυλό σας και χρονομετρήστε σε πόσα λεπτά επανέρχονται από το ωχρό στο ροζ χρώμα.
Ο κανονικός χρόνος της τριχοειδούς επαναπλήρωσης είναι 2 με 3 δεύτερα.
Χρόνος συντομότερος ή μεγαλύτερος από αυτόν μπορεί να είναι σύμπτωμα ασθένειας.
Για το λόγο αυτό, μάθετε το φυσιολογικό χρώμα των ούλων του σκύλου σας ώστε ν΄ αντιλαμβάνεστε τυχόν διαφοροποιήσεις. Στη συνέχεια, φροντίστε να είστε εξοικειωμένοι με την αναπνοή του σκύλου σας. Η οσμή της, χαρακτηριστική βέβαια της οσμής του σκύλου, πρέπει ν’ αναδύει καλοήθη μυρωδιά.
Οδοντιατρικά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν αποστήματα τα οποία δημιουργούν οσμή σκουπιδιών σε αποσύνθεση.
Επίσης, ασθένειες των νεφρών προκαλούν δυσοσμία που θυμίζει μυρωδιά ούρων, ενώ ο διαβήτης σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να δημιουργήσει κετονική αναπνοή με τη χαρακτηριστική μεταλλική μυρωδιά.
Αναπνοή
Οι σκύλοι βαριανασαίνουν ως μέθοδο ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος. Ως εκ τούτου, η αντίληψη της διαφοράς στην αναπνοή τους μπορεί να είναι δύσκολη. Ο γενικός κανόνας ορίζει ότι ο σκύλος δεν θα πρέπει να βαριανασαίνει όταν ξεκουράζεται και όταν βρίσκεται σε δροσερό μέρος. Ένα ακόμη πιο αξιόπιστο εργαλείο αξιολόγησης της μη φυσιολογικής αναπνοής που μπορεί να μαρτυρά αναπνευστικά και καρδιακά προβλήματα, είναι η μέτρηση του ρυθμού της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Καθώς ο σκύλος κοιμάται, παρατηρήστε το στήθος του: η ανύψωση και η χαλάρωση του στέρνου του μετρά ως μία αναπνοή.
Κατά τον ύπνο τους, οι σκύλοι δεν ανασαίνουν πάνω από 30 φορές το λεπτό. Άρα, παρακολουθήστε και μετρήστε επί 10 δεύτερα (με τη βοήθεια της εφαρμογής του χρονόμετρου στο κινητό σας) και έπειτα πολλαπλασιάστε επί 6 ώστε να υπολογίσετε το ρυθμό αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Δάκτυλα
Προσέξτε τις πατούσες του σκύλου σας. Αν το νύχι μεγαλώνει πολύ πέρα από τη μαλακή περιοχή του πέλματος, αν είναι πολύ μεγάλο τότε μπορεί ν’ αγκιστρωθεί σε κάποιο αντικείμενο στο έδαφος προκαλώντας του πόνο. Επίσης, τα νύχια του δεν πρέπει να είναι εύθραυστα ή ξηρά.
Κοιλιά
Η κοιλιακή χώρα αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους κτηνίατρους. Όσο και αν είναι απίθανο ν’ αποκτήσει κανείς πλήρη γνώση της παθολογίας του σκύλου, μπορεί ωστόσο να παρατηρήσει το φυσιολογικό μέγεθος της κοιλιάς του σκύλου ώστε ν’ αντιλαμβάνεται τυχόν απότομες μεταβολές. Δεν είναι κακή ιδέα η μέτρηση της περιφέρειας της κοιλιάς με μία ζώνη ή ένα κορδόνι, ώστε σε περίπτωση που παρατηρηθεί κάτι περίεργο, να υπάρχει αξιόπιστο μέτρο σύγκρισης. Καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση υγρού στην κοιλιά, ενώ ασθένειες του ήπατος ή καρκίνος μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία. Ένα ελαφρύ σκούντημα ή σπρώξιμο μπορεί ν’ αποκαλύψει αν υπάρχει μεγάλος όγκος συγκέντρωσης υγρού, προκαλώντας κυματοειδή κίνησης της κοιλιάς.
