Ο κόσμος είναι εντελώς διαφορετικός τις τελευταίες εβδομάδες. Η πανδημία του κορωνοϊού έχει φέρει πρωτόγνωρες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Δεν μπορούμε να κάνουμε στοιχειώδη πράγματα της καθημερινότητάς μας, όπως να δούμε την οικογένεια, τους φίλους μας, να πάμε μια βόλτα, να φάμε σε ένα εστιατόριο και πολλά άλλα. Το πιο σημαντικό είναι ότι έχει κοστίσει την ζωή περισσότερων από 16 χιλιάδων ανθρώπων. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα κρατήσει μόνο για λίγες εβδομάδες. Κι αν ο κόσμος θα είναι από δω και πέρα ίδιος.
Ο διευθυντής του MIT, Gideon Lichfield, σε πρόσφατο άρθρο του έγραψε πως οι επιδημίες θα συνεχιστούν όπως θα συνεχιστούν και οι καραντίνες ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ο τρόπος ζωής μας θα αλλάξει, με τις επιχειρήσεις που γίνεται μαζική συγκέντρωση ανθρώπων να δέχονται ένα καίριο πλήγμα. Και μιλάμε για μπαρ, κλαμπ, γυμναστήρια, ξενοδοχεία, κινηματογράφους, αθλητικά θεάματα και πολλά ακόμα. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα προκύψει, όπως αναφέρει, αλλά σίγουρα θα δούμε μια έξαρση της «εσώκλειστης οικονομίας», μείωση των αεροπορικών ταξιδιών και καλώς εχόντων των πραγμάτων, βελτίωση των συστημάτων υγείας.
Από την άλλη, ο συγγραφέας και ειδικός στην γεωπολιτική Jamie Metzl, σε μια διαδικτυακή ομιλία του την περασμένη εβδομάδα, έδειξε να πιστεύει πως ο κόσμος δεν θα επιστρέψει ξανά στην κανονικότητα όπως την ξέραμε. Δεν πρόκειται για πόλεμο, όπως λέει, αλλά για μια «σύγκλιση του κόσμου της επιστήμης και της βιολογίας και του κόσμου της γεωπολιτικής». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πλανήτης οραματίστηκε έναν κόσμο κοινής κυριαρχίας και περιορισμένου εθνικισμού. Όμως τα τελευταία χρόνια αυτό άλλαξε με τα έθνη να κλείνονται όλο και περισσότερο μέσα στα σύνορά τους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν οι απαραίτητοι μηχανισμοί να αντιμετωπιστεί μια παγκόσμια κρίση.
Ο Metzl ανέφερε επίσης πως θα υπάρξει οικονομική ύφεση αλλά και μεγάλα προβλήματα με τις υπηρεσίες υγείας ενώ πιστεύει πως και οι δημοκρατίες θα δοκιμαστούν, με κάποιους ανθρώπους να θέλουν να τις υπονομεύσουν. Κάποιες αλλαγές είναι εύκολο να τις προβλέψεις, αναφέρει ο Metzl. Αλλαγές που γίνονταν ήδη αλλά τώρα θα γίνουν γρήγορα και μαζικά, όπως η εικονοποίηση γεγονότων, δραστηριοτήτων και αλληλεπιδράσεων, περαιτέρω αυτοματοποίηση διαδικασιών και υπηρεσιών αλλά και οικονομική και πολιτική αποκέντρωση.
«Εμείς, όλοι μας, πρέπει να ενδυναμώσουμε ξανά ένα παγκόσμιο σύστημα που μπορεί να προσελκύσει τους ανθρώπους συνολικά, γεφυρώνοντας τις διαφορές και τις χώρες του κόσμου», λέει ο Metzl, και σκέφτεται πόσο διαφορετική θα ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας αν υπήρχε μια διεθνής ομάδα έκτακτης ανάγκης υπό τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που θα είχε μεταβεί αμέσως στην Ουχάν.
Ο καθηγητής Διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου του Harvard, Stephen M. Walt, πιστεύει το αντίθετο. Δηλαδή πως η πανδημία του κορωνοϊού θα ενδυναμώσει τον εθνικισμό και θα δώσει μεγαλύτερη δύναμη στις κυβερνήσεις. Όπως και ότι θα υπάρξει αλλαγή στον συσχετισμό δυναμεων μεταξύ Δύσης και Ανατολής, από τη στιγμή που οι χώρες της δεύτερης, όπως η Κίνα, η Σιγκαπούρη και η Νότια Κορέα αντέδρασαν καλύτερα, παρά τα αρχικά λάθη, από τις χώρες της δύσης. Μαζί του συμφωνούν και άλλοι ειδικοί, οι οποίοι βλέπουν μια διαφορετική παγκοσμιοποίηση με κέντρο την Κίνα. Δεν είναι λίγοι πλέον εκείνοι που αμφισβητούν τον ρόλο της Ουάσιγκτον ως ηγέτιδας του «ελεύθερου κόσμου».
Κάποιοι λοιπόν βλέπουν αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή. Κάποιοι βλέπουν πως τα κράτη θα «κλειστούν στα καβούκια τους», ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως ο κόσμος θα αναγκαστεί να προσπεράσει τα σύνορα και να παλέψει ενωμένος απέναντι σε μια παγκόσμια κρίση. Όπως και να έχει, όλοι συμφωνούν ότι ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος και οι αλλαγές θα πρέπει να είναι προς το καλύτερο. Και αν έχουν στο επίκεντρό την ανθρώπινη ψυχή, όπως αυτή που επιδεικνύουν όλον αυτόν τον καιρό οι γιατροί, οι νοσοκόμοι, οι επιστήμονες και ορισμένοι πολιτικοί ηγέτες, τότε κάτι τέτοιο θα είναι σίγουρο.
