Ο κύκλος συναυλιών Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής και το Φεστιβάλ Πιάνου της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής επιστρέφουν σε ένα ενιαίο πρόγραμμα με έργα λατρευτικής μουσικής για σόλο πιάνο. Από τις 7 έως και τις 10 Απριλίου 2022 θα παρουσιαστούν τέσσερα μοναδικά ρεσιτάλ πιάνου διακεκριμένων σολίστ στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης και σε επιμέλεια του Χαράλαμπου Αγγελόπουλου.
Δ. Καρά, Β. Βαρβαρέσος, Α. Παπαστεφάνου, Γ. Φράγκος
Ρεσιτάλ πιάνου στη Λυρική
Οι Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου (7/4), Δανάη Καρά (8/4), Βασίλης Βαρβαρέσος (9/4) και Γιώργος Φράγκος (10/4), αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες με σπουδαία δραστηριότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ερμηνεύουν, σε τέσσερα ρεσιτάλ, δημοφιλή αλλά και λιγότερο γνωστά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα δημιουργών, από τον Μπαχ, τον Σοπέν και τον Λιστ μέχρι τον Μπάρτοκ, τον Μεσσιάν και τον Θεοδωράκη, πάντα με γνώμονα τις ποικίλες αποχρώσεις της κατάνυξης και της επικοινωνίας της δημιουργικής παρόρμησης με το θρησκευτικό συναίσθημα
Αναλυτικά, το πρόγραμμα της Λυρικής έχει διαμορφωθεί ως εξής:
Ρεσιτάλ Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου
7 Απριλίου 2022 • Ώρα έναρξης: 20.30
Έργα Μπαχ-Παπαστεφάνου, Ραβέλ, Μπάρτοκ, Ζολιβέ
Τραγουδώντας την απώλεια. Ο θάνατος, όπως και ο φόβος για τον θάνατο αλλά και η λυτρωτική του διάσταση, αποτελούν σημαντικούς πυλώνες διαμόρφωσης της πίστης σε διαφορετικές θρησκείες.
Στο πρόγραμμα της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου τελετουργικοί χοροί της απώλειας και μοιρολόγια συνδιαλέγονται με καντάτες του Μπαχ – οι τελευταίες σε μεταγραφή για σόλο πιάνο από την ίδια τη σολίστ. Τα 4 μοιρολόγια του Μπάρτοκ επιλέγουν μια εσωστρεφή αντιμετώπιση του θανάτου με σποραδικές δυναμικές στιγμές συναισθηματικής αποφόρτισης. Αντίθετα, στον «Ταφικό χορό» του Γάλλου Ζολιβέ η θρηνητική ατμόσφαιρα απορρέει από την τελετουργική επαναληπτικότητα –με πολιτισμικές αναφορές στην Αφρική– και καταλήγει σε μια αναπόφευκτη κραυγή απόγνωσης. Η στιλιζαρισμένη Παβάνα του Ραβέλ προσφέρει μια από τις πιο συγκινητικές και χαρακτηριστικά μελωδικές ηχητικές αποδόσεις της πιο σκληρής απώλειας: ενός παιδιού.
Ρεσιτάλ Δανάης Καρά
8 Απριλίου 2022 • Ώρα έναρξης: 20.30
Έργα Μπαχ-Μπουζόνι, Μπαχ-Ζιλότι, Ξένου, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι
Κατανυκτικοί στοχασμοί για τα Πάθη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, της Ελληνικής Αντίστασης και της Ρωμιοσύνης.
Η συναυλία αποτυπώνει ηχητικά τον κατανυκτικό στοχασμό απέναντι όχι μόνο στο θείο αλλά και στις ελληνικές ιστορικές μνήμες. Τα δύο έργα του Μπαχ εισάγουν στο κλίμα της ενατένισης, ενώ ακολουθούν τέσσερα ελληνικά έργα τα οποία δεν έχουμε συχνά τη χαρά να απολαύσουμε συναυλιακά. Η μουσική του Αλέκου Ξένου, με ιδιότυπες αναφορές στους μανιερισμούς της ελληνικής εθνικής σχολής αλλά και στη μουσική του Σοστακόβιτς, φέρει τις μνήμες του εμφυλίου μέσα από μια οπτική αναζήτησης ενός καλύτερου αύριο για την Ελλάδα. Η Σονατίνα του Μίκη Θεοδωράκη, ατίθαση στη μορφολογική της αφήγηση και στις ποικίλες μουσικές της αναφορές, εκφράζει την αμεσότητα της καλλιτεχνικής βίωσης των πολιτισμικών και πολιτικών δημοσίων συζητήσεων. Ο δέκτης της αφιέρωσης της Σονατίνας Μάνος Χατζιδάκις στη Ρυθμολογία αναζητά τη βαθιά ώσμωση των στοιχείων της ρωμαίικής του ταυτότητας (δημοτικό τραγούδι / ρεμπέτικο) και την καλλιτεχνική του λύτρωση στους καημούς, τα οράματα, τις ευαισθησίες και τις διαψεύσεις μιας γενιάς που αναζήτησε την έκφραση της ελληνικότητας μέσα από την ελπίδα, τον στοχασμό αλλά και την αυτοκριτική – το έργο γράφτηκε στο Λονδίνο στη διάρκεια της δικτατορίας.
Ρεσιτάλ Βασίλη Βαρβαρέσου
9 Απριλίου 2022 • Ώρα έναρξης: 20.30
Έργα Μπαχ, Σοπέν, Λιστ, Ομπούχοφ, Μεσσιάν
Ο πιανιστικός ήχος ως υπέρβαση. Υπέρβαση του ανθρώπινου, αναζήτηση του αέναου, έκφραση του άφατου.
Το ρεσιτάλ του Βασίλη Βαρβαρέσου ξεκινάει με «το θέμα του Θεού» του Μεσσιάν και τον ήχο του πιάνου να παραπέμπει σε ένα στοχαστικό χορικό με αστρικές πινελιές. Στη συνέχεια, το Σκέρτσο αρ. 3 του Σοπέν εμβαθύνει σε μια πιο κοσμική αποτύπωση του χορικού, αλλά και της μνήμης που έφερε το περιβάλλον του εγκαταλελειμμένου μοναστηριού της Μαγιόρκας όπου έγινε η σύνθεσή του. Χορικά, αλλά με σαφή αναζήτηση του άγνωστου απείρου, θυμίζουν και ορισμένες από τις ιδιοσυγκρασιακές Προσευχές του Ρώσου μυστικιστή μοντερνιστή Ομπούχοφ. Το πρελούδιο και η φούγκα του Μπαχ που ακολουθούν προσφέρουν μια γήινη αποτύπωση του αέναου. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την υπερβατικής τεχνικής δυσκολίας Σονάτα του Λιστ, στην οποία γινόμαστε μάρτυρες της απύθμενης πνευματικής πάλης του ανθρώπου ανάμεσα στην ενοχή και στη χωρίς δεσμεύσεις αναζήτηση των χαρών και των ηδονών της ζωής.
Ρεσιτάλ Γιώργου Φράγκου
10 Απριλίου 2022 • Ώρα έναρξης: 19.30
Έργα Λιστ, Μεσσιάν
Όταν το πιάνο μεσολαβεί προς τον Θεό. Η μουσική του Λιστ συνδιαλέγεται με αυτή του Μεσσιάν.
Στο πρόγραμμα του Γιώργου Φράγκου επικεντρωνόμαστε σε δύο συνθέτες οι οποίοι αναζήτησαν με απίστευτη φαντασία και ευρηματικότητα την καλλιτεχνική έκφραση της βαθιάς τους καθολικής πίστης. Στα έργα που θα ακουστούν, παρά τη χρονολογική απόσταση που τα χωρίζει, το πιανιστικό ηχόχρωμα γίνεται το όχημα της καλλιτεχνικής εξερεύνησης για την απόδοση της λατρείας προς τον Θεό και τη δημιουργία του. Η απαστράπτουσα πιανιστική ψηλή περιοχή άλλοτε παραπέμπει σε αστερισμούς και χαρμόσυνες καμπάνες και άλλοτε απεικονίζει την προσπάθεια εξύψωσης του ανθρώπου στο θεϊκό ανάστημα. Η σκοτεινή και μουντή χαμηλή περιοχή του πιάνου πρωταγωνιστεί σε στιγμές θρήνου και απόγνωσης, ενώ η μεσαία περιοχή, η οποία πλησιάζει περισσότερο στην καθημερινή ανθρώπινη ομιλία, δεσπόζει σε υφές παρακλητικών ή δοξαστικών χορικών και μελωδιών. Η συναυλία ολοκληρώνεται με την αποθεωτική πιανιστική αποτύπωση της φύσης ως έκφρασης του υπέρτατου θεϊκού μεγαλείου.
Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου
Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών, στο Ωδείο Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, στην Ακαδημία Λιστ της Βουδαπέστης και στο Μπλούμινγκτον της Ιντιάνας. Δάσκαλοί της υπήρξαν οι Βατικιώτη, Σόλυμος, Σέμποκ, Μπρέντελ. Υπήρξε φιναλίστ στους διεθνείς διαγωνισμούς Μπαχ σε Τορόντο και Χάσκιλ, ενώ διακρίθηκε στον διαγωνισμό της Γενεύης με τα βραβεία Λίμπστοκλ και Φατσιόλι. Μελέτησε θεωρητικά και σύνθεση με τους Παπαϊωάννου και Φοξ. Έχει ερμηνεύσει ολόκληρο το έργο των Μπαχ και Σούμαν, έχει ηχογραφήσει τη μεγάλη Ελληνική σονάτα του Μητρόπουλου, ολόκληρο το πιανιστικό έργο του Παπαϊωάννου, καθώς και έργα των Κουμεντάκη, Κούκου, Σισιλιάνου, Κατσούλη κ.ά. Τιμήθηκε με το Βραβείο Μοτσενίγου της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει δισκογραφήσει το καλώς συγκερασμένο κλειδοκύμβαλο, τις Γαλλικές σουίτες και φαντασίες, τις παραλλαγές Γκόλντμπεργκ του Μπαχ καθώς και ένα διπλό CD με έργα του Σούμαν. Η Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών της απένειμε το «Βραβείο 2018 σε δισκογραφική εργασία ελληνικού ενδιαφέροντος».
Δανάη Καρά
Με καλλιτεχνική πορεία 50 χρόνων, έχει διακριθεί στη διεθνή μουσική σκηνή για την ερμηνευτική της τέχνη, εμφανιζόμενη σε 24 χώρες σε ρεσιτάλ και σαν σολίστ με πάνω από τριάντα ορχήστρες σε σειρές συναυλιών και διεθνή φεστιβάλ. Η καλλιτεχνική της ταυτότητα προσδιορίζεται από την προσήλωσή της να φέρει στο προσκήνιο σημαντικά έργα, ενώ με πρωτοπόρες επιλογές αναβίωσε έργα του μοντερνισμού σε παγκόσμιες πρώτες εκτελέσεις, που αποτυπώνονται στη δισκογραφία της, όπου περιλαμβάνονται έξι κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα των Μέντελσον, Σισιλιάνου και Σκαλκώτα. Τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο Ι. & Α. Συγγρού του Ωδείου Αθηνών, με το βραβείο δισκογραφίας 2000 από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, και με το Ελληνικό βραβείο μουσικής 2003 από το Εθνικό Συμβούλιο Μουσικής. Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη το 1953, αποφοίτησε από το Ωδείο Αθηνών και ολοκλήρωσε ανώτερο κύκλο σπουδών στη Σχολή Τζούλλιαρντ της Νέας Υόρκης.
Βασίλης Βαρβαρέσος
Με τη σύμπραξή του με τη Διεθνή Ορχήστρα της Γενεύης και τον Πιερ Μπλεζ στο 1ο Κοντσέρτο του Σοστακόβιτς ξεκινάει η φετινή σεζόν του Βασίλη Βαρβαρέσου. Είναι προσκεκλημένος στο Φεστιβάλ Μπαρόκ της Μάλτας, στο Φεστιβάλ Λεζ Ετουάλ ντυ Κλασίκ του Παρισιού και στο Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης, ενώ εμφανίζεται στην Κοντσέρτχεμπαου της Ολλανδίας και στο Φεστιβάλ Πιάνου της Αγίας Ουρσάνης στην Ελβετία. Τις προηγούμενες σεζόν συνεργάστηκε με τον Κρίστοφ Έσενμπαχ και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και εμφανίστηκε στα Φεστιβάλ της Πιέτρα Σάντα μαζί με τους Βαντίμ Ρέπιν και Μπόρις Μπερεζόφσκι, στα Φεστιβάλ Αλικαρνασσού και Κωνσταντινούπολης, στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Σόμε Μιούζικο ντε Γκστάαντ. Νικητής του διαγωνισμού της Γιανγκ Κόνσερτ Άρτιστς στη Νέα Υόρκη, εμφανίζεται από ηλικία 15 ετών σε κάποιες από τις μεγαλύτερες αίθουσες της Αμερικής όπως Κάρνεγκι Χωλ, Έιβερι Φίσερ Χωλ και Κέννεντυ Σέντερ. Έχει ηχογραφήσει με τις δισκογραφικές εταιρείες naïve, BIS, Aparté και Mirare.
Γιώργος Φράγκος φωτογραφία Javier Aguilar Bruno
Γιώργος Φράγκος
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Ελληνικό Ωδείο, στο Ανώτερο Ωδείο της Σαλαμάνκας, στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής Βασίλισσα Σοφία και στο Κονσερβατόριο της Βιέννης με τους Αραβίδη, Μαρτίνες Μένερ, Γκοτόνι, Νεμπόλσιν. Σημαντικοί μέντορές του έχουν υπάρξει οι πιανίστες Ράντος και Ζουάου Πίρες. Σπούδασε μαθηματικά στο ΕΜΤ. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 2012 και έχει βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς. Kατείχε θέση υποτρόφου (fellowship) στη σχολή Γκύλντχωλ, ενώ έδωσε μάστερκλας στο Πανεπιστήμιο Ήτον. Ερμήνευσε στο Φεστιβάλ Σανταντέρ το Κοντσέρτο του Λίγκετι αποκομίζοντας ενθουσιώδεις κριτικές. Εμφανίστηκε ως σολίστ με σημαντικές ορχήστρες, ενώ στις παραστάσεις του συγκαταλέγονται σπουδαίοι χώροι συναυλιών όπως το Μουζίκφεραϊν της Βιέννης, το Παλάτι Μουσικής της Καταλονίας, το Κρατικό Οντιτόριο της Μαδρίτης και το ΜΜΑ. Εμφανίσεις του έχουν μεταδοθεί από τις ραδιοφωνίες Ισπανίας και Αυστρίας. Παίζει τακτικά εκκλησιαστικό όργανο στην Γκενταίχτνισκιρχε του Βερολίνου, όπου και ζει τα τελευταία χρόνια.
Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής / Φεστιβάλ Πιάνου Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ 2022
Έργα λατρευτικής μουσικής για σόλο πιάνο 7, 8, 9, 10 Απριλίου 2022
Ώρα έναρξης: 20.30 (Κυριακή: 19.30)
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής / Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ)
Ρεσιτάλ Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου (7/4)
Ρεσιτάλ Δανάης Καρά (8/4)
Ρεσιτάλ Βασίλη Βαρβαρέσου (9/4)
Ρεσιτάλ Γιώργου Φράγκου (10/4)
Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης / Καλλιτεχνική επιμέλεια: Χαράλαμπος Αγγελόπουλος / Συνεπιμελητής προγράμματος, εισαγωγικές ομιλίες: Κώστας Χάρδας
