Η Ελλάδα έχει πάνω από 100 καταφύγια και καλύβες ανάγκης διάσπαρτα σε όλα τα βουνά της. Άλλα είναι ανοιχτά όλο το χρόνο και άλλα από άνοιξη μέχρι φθινόπωρο όλα τους όμως έχουν απίστευτη φύση και μικρές ή μεγάλες διαδρομές μέσα σε αυτή.
Είναι χώροι που επισκέπτονται συχνά οι φανατικοί ορειβάτες και πεζοπόροι και που όλοι γίνονται μια παρέα χαράσσοντας τις διαδρομές της επόμενης μέρας. Ωστόσο, ακόμα και εάν δεν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, η διαμονή σε ένα καταφύγιο είναι μια μοναδική εμπειρία.
Χρειάζεται, όμως, να έχετε κατά νου μερικά πράγματα όπως ότι ίσως χρειαστεί να έχετε μαζί σας τα δικά σας σεντόνια, ότι τα φώτα κλείνουν νωρίς -συνήθως γύρω στις δέκα το βράδυ- και ότι για να κάνετε μια πεζοπορική διαδρομή θα πρέπει να είστε κατάλληλα εξοπλισμένοι, ανάλογα πάντα με τη διαδρομή και τις καιρικές συνθήκες.
Καταφύγιο Αγράφων
Στο παρθένο βουνό των Αγράφων, σε υψόμετρο 1.536 μ. στο οροπέδιο Καραμανώλη, βρίσκεται το μικρό αλλά πολύ ατμοσφαιρικό ομώνυμο καταφύγιο. Για να φτάσετε θα χρειαστεί να οδηγήσετε περίπου 4 ώρες αλλά αξίζει πραγματικά τον κόπο. Μπορείτε να σπάσετε τη διαδρομή στα δυο, να φτάσετε μέχρι την Καρδίτσα για να πιείτε έναν καφέ και να ξεμουδιάσετε και μετά να συνεχίσετε, σκάρτα μια ώρα οδήγησης κυρίως μέσα σε πυκνό δάσος.
Το καταφύγιο βρίσκεται μέσα σε ένα ξέφωτο και περιτριγυρίζεται από έλατα, από εκεί και πάνω αρχίζει το αλπικό τοπίο. Η θέα από το μεγάλο μπροστινό μπαλκόνι του καταφυγίου περιορίζεται στο ατελείωτο λιβάδι από έλατα ενώ η πίσω πλευρά βλέπει στην κορυφή Τέμπλα. Ο χώρος μέσα είναι όμορφος και πολύ προσεγμένος με την πέτρα και το ξύλο να κυριαρχούν και με ένα ωραιότατο τζάκι για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.
Το μπαλκόνι του είναι το καλύτερο σημείο για να πιείτε τον πρωινό σας καφέ, με το μπουφάν σας εννοείται, εδώ πάνω ο καιρός δεν αστειεύεται. Και επειδή δεν ανεβήκατε μέχρι εκεί για να μείνετε όλη μέρα στο καταφύγιο, ντυθείτε κατάλληλα και ξεκινήστε την εξερεύνηση της περιοχής πάντα λαμβάνοντας υπόψη τον καιρό.
Το μονοπάτι Β3 που ξεκινάει από το καταφύγιο προς τα χωριά Καλύβια και Νεράιδα είναι σχετικά σύντομο, θα σας πάρει περίπου μιάμιση ώρα να το κατέβετε και λίγο παραπάνω για να επιστρέψετε λόγω ανηφόρας, καλό θα είναι να έχετε και ορειβατικά μπατόν που βοηθούν πολύ στην κατάβαση.
Η πιο όμορφη διαδρομή είναι η Β2, από το καταφύγιο προς το Νεοχώρι, δεν βγαίνει καθόλου σε κεντρικό δρόμο ενώ μπορείτε να κάνετε μια στάση στο υπέροχο πέτρινο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής με την πηγή. Η διαδρομή εδώ είναι μεγαλύτερη, περίπου 2,5 με 3 ώρες ενώ για πιο εύκολες διαδρομές προτιμήστε αυτές στους δασικούς δρόμους που βρίσκονται γύρω από το καταφύγιο, διαλέγεται έναν περπατάτε όσο θέλετε και επιστρέφετε.
Οι παραπάνω διαδρομές μπορούν να σας βγάλουν και στις όχθες της λίμνης Πλαστήρα εάν συνεχίσετε την πεζοπορία μετά τα χωριά. Αν θέλετε θέα στο μάξιμουμ τότε θα ανέβετε προς την κορυφή Τέμπλα μια ώρα περπάτημα περίπου σε διαδρομή μεσαίας δυσκολίας, από τη μια πλευρά θα αγναντεύετε τις ατελείωτες βουνοκορφές των Αγράφων και από την άλλη το βλέμμα σας θα φτάνει μέχρι τη λίμνη και ακόμα παραπέρα.
Το εστιατόριο και το καφέ είναι ανοιχτά καθημερινά ακόμα και εάν επιλέξετε να μείνετε κάπου αλλού ή είστε περαστικοί από την περιοχή μην αμελήσετε να ανέβετε μέχρι εκεί, απλά κάντε πρώτα ένα τηλέφωνο μήπως τα παιδιά που διαχειρίζονται το καταφύγιο έχουν κατέβει στην Καρδίτσα για τα απαραίτητα ψώνια.
Καταφύγιο Δέφνερ-Παρνασσός
Το καταφύγιο Δέφνερ στον Παρνασσό βρίσκεται μέσα σε ένα υπέροχο αλπικό τοπίο σε υψόμετρο 1.782 μ. και είναι μόλις μισή ώρα μακριά από την κοσμοπολίτικη Αράχωβα.
Ανεβαίνοντας προς το χιονοδρομικό κέντρο, θα συναντήσετε μια ταμπέλα που γράφει Αθηναϊκός Όμιλος Φίλων του Σκι, εκεί θα στρίψετε δεξιά και κάνοντας μια μικρή απόσταση μέσα στα έλατα, θα φτάσετε σε ένα ξέφωτο όπου θα συναντήσετε το καταφύγιο.
Πίσω του στέκει αγέρωχος ο Γεροντόβραχος ενώ μπροστά του απλώνεται ένα υπέροχο ελατόδασος. Έχει δυναμικότητα τριάντα τρεις κλίνες και είναι αυτόνομο όσον αφορά στο ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό.
Το καθιστικό του με τους καναπέδες, τα ξύλινα τραπεζάκια και τη μεγάλη ξυλόσομπα που ζεσταίνει γλυκά το χώρο είναι ό,τι πρέπει για χουχούλιασμα. Στη μικρή του βεράντα, όταν ο καιρός είναι καλός μπορείτε να απολαύσετε ένα ζεστό καφέ ή τσάι αγναντεύοντας τα βουνά της Πελοποννήσου, τον Χελμό και τη Ζήρεια αλλά και τον κόλπο της Κορίνθου.
Έχετε την επιλογή να μείνετε στο καταφύγιο παρέα με ένα καλό βιβλίο ή παίζοντας ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με τους φίλους σας ή να βάλετε τα ορειβατικά σας παπούτσια και να ανακαλύψετε τη γύρω περιοχή.
Η Ευγενία με τον Κωστή μπορούν να σας προτείνουν διαδρομές μέσα στη φύση, όπως αυτή μέχρι το δρακοκάρκαρο, ένα σπηλαιοβάραθρο κοντά στο καταφύγιο που περνάει από το εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης της Σωτήρος ή το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που περνά μέσα στα έλατα αλλά και τοπικές διαδρομές που θα χαρείτε μικροί μεγάλοι.
Το καταφύγιο διαθέτει και κουζίνα, οπότε πριν πάρετε τα μονοπάτια μπορείτε να ενημερώσετε το καταφύγιο εάν θα φάτε εκεί ώστε γυρνώντας να σας περιμένει ζεστό, σπιτικό φαγητό. Το χειμώνα όταν πέσει το χιόνι μπορείτε να κάνετε και ορειβατικό σκι από το καταφύγιο προς το δρόμο που οδηγεί στα πάνω lift του χιονοδρομικού κέντρου Κελάρια.
Το καταφύγιο ανοίγει σε συνεννόηση με τους διαχειριστές και χρειάζεται μίνιμουμ έξι άτομα, οπότε μαζέψτε φίλους και ανεβείτε, αλλά ακόμα και αν δεν συμπληρώνετε τον αριθμό μπορεί να είναι ήδη ανοιχτό για άλλους.
Καταφύγιο Βάλια Κάλντα
Το συγκεκριμένο καταφύγιο δεν ανήκει σε κάποιον ορειβατικό σύλλογο είναι μια ιδιωτική επιχείρηση που δημιουργήθηκε με τη λογική να προσφέρει την εμπειρία του καταφυγίου και οι επισκέπτες να γίνονται μια παρέα μεταξύ τους.
Βρίσκεται μόλις 2,5 χιλιόμετρα από το πανέμορφο γραφικό χωριό της Βωβούσας Ιωαννίνων, στα όρια του Εθνικού Δρυμού της Πίνδου, με το ποτάμι του Αωού να περνάει ακριβώς από πίσω του. Είναι ανοιχτό καθημερινά έχει εστιατόριο με ηπειρώτικη κουζίνα και προσφέρει επίσης καφέ και φυσικά ποτό, με πρώτο και κύριο το τσίπουρο.
Οι πεζοπορικές διαδρομές δεν λείπουν και από εδώ, ωστόσο το κρύο είναι τσουχτερό οπότε χρειάζεστε κατάλληλο ρουχισμό και εξοπλισμό. Η πιο μικρή ίσως διαδρομή που μπορείτε να κάνετε είναι αυτή από το καταφύγιο προς το χωριό της Βωβούσας και να περιπλανηθείτε στα δρομάκια της αλλά και να περπατήσετε στο πέτρινο γεφύρι της.
Μια άλλη διαδρομή είναι αυτή από το χωριό προς τη θέση Εικονίτσα και λίγο μεγαλύτερη αυτή προς το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Ευτυχώς εδώ τα φώτα μένουν ανοιχτά και μετά τις δέκα το βράδυ.
Καταφύγιο Βαρδουσίων Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Άμφισσας ΕΟΟΑ
Βρίσκεται στα 1.918 μ. υψόμετρο και είναι ιδανικό για αυτούς που το λέει η ψυχή τους καθώς θα χρειαστεί να περπατήσετε περίπου τρεις ώρες μέχρι να φτάσετε κουβαλώντας φυσικά και τα σακίδιά σας.
Το καταφύγιο λειτουργεί κατόπιν συνεννόησης με τον διαχειριστή κο Κώστα Παπαγεωργίου και χρειάζεται αρκετές συμμετοχές για να ανοίξει, λόγω του κόστους θέρμανσης θα πρέπει να συγκεντρωθούν 25 άτομα τουλάχιστον. Ωστόσο, επειδή πολλοί πεζοπορικοί και ορειβατικοί σύλλογοι το επιλέγουν, δεν είναι τόσο δύσκολο να βρείτε ημερομηνία για να ανέβετε μέχρι εκεί.
Η ζέστη δεν θα σας λείψει όπως επίσης το φαγητό (σουπίτσες, κρεατάκι κ.α. απλά αλλά καλοφτιαγμένα φαγητάκια) και οι όμορφες διαδρομές.
Με αφετηρία το καταφύγιο μπορείτε να ανέβετε προς την κορυφή Κόρακας περίπου 4 ώρες πήγαιν’ έλα, μέσα σε αλπικό τοπίο με το βλέμμα σας να φτάνει παντού σε Οίτη, Γκιώνα, Βελούχι ακόμα και Πελοπόννησο. Επίσης, το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 περνάει κοντά στο καταφύγιο και μπορείτε ακολουθώντας το να φτάσετε στο μικρό χωριό Αθανάσιος Διάκος, αυτό είναι ουσιαστικά και το μονοπάτι που θα πάρετε να ανέβετε στο βουνό, η διαδρομή είναι πνιγμένη στα έλατα.
Το καταφύγιο ήδη ανακαινίζεται και από το Νοέμβρη θα μπορεί να φιλοξενήσει τους επισκέπτες του σε πολύ πιο οργανωμένο περιβάλλον. Από τα τέλη της άνοιξης όταν τα χιόνια λιώσουν και ο δρόμος είναι στεγνός, μπορείτε να φτάσετε και με αυτοκίνητο το χειμώνα όμως το προσεγγίζετε μόνο με πεζοπορία, βέβαια πάντα εξαρτάται και από το πόσο χιόνι έχει το βουνό.
* η διαμονή στα καταφύγια γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν για τον περιορισμό της διασποράς του Covid-19, το ίδιο ισχύει και για να επισκεφθείτε το εστιατόριό τους