Οι επιδημίες γρίπης τείνουν να υποχωρούν καθώς τελειώνει ο χειμώνας. Θα μπορούσε ο ήλιος και η άνοδος της θερμοκρασίας στο βόρειο ημισφαίριο να επηρεάσει την εξάπλωση του νέου ιού; Είναι ένα βασικό ερώτημα που θα κρίνει πολλά για την καθημερινότητα και τις οικονομίες των χωρών που βρίσκονται κάτω από πρωτοφανή πίεση. Όσο όμως περνά ο καιρός, οι ειδικοί εκφράζουν τον φόβο πως οι αλλαγές στην συμπεριφορά του ιού μπορεί να αποδειχθούν μικρές ή και αμελητέες παρά τον καλό καιρό.
Μελέτες πάνω σε άλλους κορωνοϊούς πάντως αποτυπώνουν μία εποχική συμπεριφορά, με την κορύφωση να σημειώνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα και τους ιούς να σχεδόν εξαφανίζονται όταν έρχεται η άνοιξη. Οι περίοδοι της κορύφωσης (ψυχροί μήνες) τείνουν να συμπίπτουν χρονικά με τα ξεσπάσματα της γρίπης. Αντίθετα, μόνο λίγοι κορωνοϊοί φαίνεται πως συνεχίζουν να μεταδίδονται και το καλοκαίρι.
Την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύτηκε μια μελέτη πάνω στους κοινούς κορωνοϊού HCoV-NL63, HCoV-OC43 και HCoV-229E από το University College London. Αναλύοντας στατιστικά από διαφορετικές χρονιές, οι επιστήμονες διαπίστωσαν υψηλούς ρυθμούς μολύνσεων τον Φεβρουάριο και πολύ χαμηλά νούμερα τα καλοκαίρι. Άλλες έρευνες επίσης δείχνουν πως οι κορωνοϊοί έχουν εποχική συμπεριφορά σε εύκρατα κλίματα.
Παρ’ όλα αυτά, ο επικεφαλής της μελέτης, Ρομπ Όλριτζ εμφανίζεται επιφυλακτικός. «Θα μπορούσαμε να δούμε συνεχή, αν και χαμηλότερα επίπεδα μετάδοσης του κορωνοϊού το καλοκαίρι, αλλά η εικόνα ίσως αντιστραφεί τον χειμώνα, αν υπάρχει ακόμα μεγάλος αριθμός ευάλωτων ανθρώπων. Και δεδομένου ότι πρόκειται για έναν νέο ιό, δεν ξέρουμε αν το εποχικό αυτό μοτίβο θα διατηρηθεί το καλοκαίρι, καθώς τα επίπεδα ευαισθησίας είναι υψηλά στον πληθυσμό. Για αυτή την εποχή, είναι κρίσιμο να δράσουμε όλοι άμεσα και να ακολουθήσουμε τις οδηγίες».
Άλλοι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο ιός της Covid-19 είναι ένας τελείως καινούργιος παθογόνος παράγοντας και δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να «χτιστεί» κάποια ανοσία στους πληθυσμούς για την ώρα. Αν αυτό επαληθευτεί, η διασπορά του θα συνεχιστεί παρά την έλευση του ζεστού καλοκαιριού. «Είναι βέβαιο ότι εποχικές παραλλαγές στην συμπεριφορά του ιού θα παίξουν ρόλο στην διασπορά του», λέει ο ιολόγος Μίκαελ Σκίνερ, του Imperial College στο Λονδίνο. «Αλλά σε σύγκριση με τα αποτελέσματα που θα έχει η κοινωνική αποστασιοποίηση, (σ.σ η εποχή) θα έχει πολύ μικρή επίδραση. Μπορεί (σ.σ η εποχή) να παίξει έναν μικρό αντίκτυπο αλλά δεν θα είναι σε καμία περίπτωση υποκατάστατο της αυτό-απομόνωσης».
«Δεν υπάρχει από μηχανής Θεός»
Ο Μπέν Νόιμαν, του πανεπιστημίου του Reading είναι πιο εμφατικός. «Αυτός ο ιός ξεκίνησε στην παγωμένη Κίνα και ταχύτατα εξαπλώθηκε στην Ιρλανδία και στον ισημερινό, στην Βραζιλία και το κράτος του Ισημερινού. Ενώ ο χειμώνας έδωσε την θέση του στην άνοιξη, η διασπορά του ιού επιταχύνθηκε. Δεν είναι ο «Πόλεμος των Κόσμων» αλλά δεν υπάρχει από μηχανής Θεός να σκύψει από τα σύννεφα και να τα φτιάξει όλα. Θα πρέπει να νικήσουμε μόνοι μας τον ιό». Οι εποχές και το ανοσοποιητικό Η άφιξη της Άνοιξης δεν επηρεάζει μόνο τους ιούς πάντως. Προκαλεί αλλαγές και στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού. «Το ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζει ένα ημερήσιο ρυθμό αλλά αν και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, ποικίλει και από εποχή σε εποχή», εξηγεί η ανοσολόγος Νάταλι Ρίντελ, του πανεπιστημίου του Surrey.
Η Ρίντελ μελετά μαζί με συναδέλφους της από το Surrey και το πανεπιστήμιο Columbia τις μεταβολές στο ανοσοποιητικό. Για τον λόγο αυτό συλλέγουν δείγματα από εθελοντές στο χειμερινό και το θερινό ηλιοστάσιο, καθώς και στην εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία. Τα πρώτα ευρήματα δείχνουν ότι ένα υποσύνολο των λευκών αιμοσφαιρίων που παίζουν βασικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνεται συγκεκριμένες ώρες μέσα στην μέρα, καταδεικνύοντας ότι ανταποκρίνονται διαφορετικά ανάλογα με την ώρα.
Για παράδειγμα τα Β λεμφοκύτταρα που παράγουν αντισώματα φαίνεται να αυξάνονται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Παρ’ όλα αυτά, η επίδραση των εποχών στους ρυθμούς των κυττάρων παραμένει υπό διερεύνηση, διευκρινίζει η επικεφαλής τς έρευνας Μικαέλα Μαρτίνεζ, από το πανεπιστήμιο του Columbia. Τα αποτελέσματα θα είναι μεγάλης σημασίας. «Γνωρίζοντας τις αδυναμίες του οργανισμού μας στις αρρώστιες και στους ιούς καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, θα μπορούσαμε να οργανώσουμε εκστρατείες εμβολιασμών την κατάλληλη περίοδο, ώστε να εξαλείψουμε αυτές τις ασθένειες».
Με πληροφορίες από Guardian
