Η Διευθύντρια του Ιδρύματος, Αναστασία Κατσιλιέρη μας εξηγεί πόσο σημαντικό είναι το έργο του Ιδρύματος αλλά και πως τα παιδιά που διαμένουν εκεί περνούν τον χρόνο τους.
Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας, συγκαταλέγεται στα πιο ιστορικά ιδρύματα παροχής παιδικής προστασίας στην Ελλάδα και ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Χατζηκυριακό και τη σύζυγό του Μαριγώ στις 9 Ιουνίου 1889. Με τον σεισμό του 1999 όμως το κτίριο υπέστη σοβαρές ζημιές και κρίθηκε ακατάλληλο για τη διαβίωση των παιδιών. Με την εκκένωση του κτιρίου, το οικοτροφείο και οι διοικητικές υπηρεσίες μεταφέρθηκαν σε καταυλισμούς λυόμενων σπιτιών που βρίσκονται μέσα στην έκταση του ιδρύματος. Εμείς συναντήσαμε τη Διευθύντρια του Ιδρύματος, Αναστασία Κατσιλιέρη και μας εξήγησε πόσο σημαντικό είναι το έργο του Ιδρύματος, αλλά και πως τα παιδιά που διαμένουν εκεί περνούν τον χρόνο τους.
Της Δήμητρας Βγενά
Πόσα παιδιά φιλοξενούνται σήμερα στο Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα;
Φέτος έχουμε 82 κορίτσια στις εγκαταστάσεις μας και υποστηρίζουμε άλλα 25 κορίτσια, που είναι άνω των 18 ετών. Τα 23 συνεχίζουν την φοίτηση τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και 2 κορίτσια έχουν ενταχθεί στην αυτόνομη διαβίωση για κοινωνικούς λόγους. Υποστηρίζονται από το Ίδρυμα με ένα τακτικό οικονομικό βοήθημα, διότι δεν μπορούν να εργαστούν καθώς συντρέχουν διάφοροι λόγοι.
Εξαιτίας ποιων συνθηκών μπορεί ένα παιδί να φτάσει στην πόρτα σας;
Παιδιά σε κίνδυνο, παιδιά που έχουν ανάγκη προστασίας και προέρχονται από δύσκολα οικογενειακά περιβάλλοντα που αντιμετωπίζουν σύνθετα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
Το αποδέχονται εύκολα τα υπόλοιπα; Ο εγκλιματισμός τους παίρνει πολύ χρόνο;
Εκεί γίνεται μια εξαιρετική δουλειά από τον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών του Ιδρύματος, από τους κοινωνικούς λειτουργούς και την παιδοψυχολόγο. Όσο μικρότερο είναι το παιδί σε ηλικία τόσο καλύτερα εντάσσεται στα προγράμματα του Ιδρύματος. Όμως, οι κοινωνικοί λειτουργοί αναλαμβάνουν ευθύς εξαρχής την ενίσχυση των οικογενειακών δεσμών, την κατανόηση των λόγων για τους οποίους το παιδί έχει βρεθεί στο Ίδρυμα ώστε σιγά σιγά να γίνει η εξομάλυνση στην κατανόηση των λόγων. Χρόνια στηρίζουμε την οικογένεια, γιατί εκεί θα αποδοθεί το παιδί. Γίνεται συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική στήριξη σε όλα τα μέλη της οικογένειας και στο ίδιο το παιδί.
Θυμάστε κάποιο περιστατικό δύσκολο που το παιδί είτε δεν ήθελε να έρθει είτε αρνιόταν να εγκλιματιστεί;
Ο λόγος που διαφέρουμε από άλλους φορείς είναι ότι εμείς δίνουμε μεγάλη βάση στην οικογένεια. Ζητάμε την συνεργασία τους, την καταφέρνουμε και δουλεύουμε όλοι μαζί για το κοινό καλό του παιδιού. Καταφέρνουμε και μας εμπιστεύονται οι οικογένειες γιατί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Στηρίζουμε την οικογένεια που έχει το παιδί στο Ίδρυμα. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό δύσκολο, σίγουρα στην αρχή υπάρχει μια επιφύλαξη αλλά αυτά εξομαλύνονται πάρα πολύ γρήγορα.
Και από εκεί και πέρα τι του προσφέρει το Ίδρυμα;
Το Ίδρυμα αφού καλύψει τις βασικές ανάγκες, τροφοκατοικίας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ασφάλειας, προχωράει την κάλυψη ανωτέρων αναγκών που αφορούν στην ενίσχυση των ατομικών διαφορών και αποκλίσεων του παιδιού, δεξιοτήτων, προσφέρει άπειρα εκπαιδευτικά εφόδια, ενίσχυση στη σχολική μελέτη, ενίσχυση και εκμάθηση ξένων γλωσσών και πάρα πολλά προγράμματα που αφορούν τον αθλητισμό, τα εικαστικά τη θεατρική παιδεία, εκμάθηση μητρικής γλώσσας. Με λίγα λόγια, ενισχύουμε το παιδί, δίνοντας του πάρα πολλά εφόδια για να αρχίσει να αποκτά δεξιότητες και εφόδια για την μετέπειτα ενήλικη ζωή του.
Και αν θέλει το παιδί να επιστρέψει πίσω στην οικογένεια του μπορεί; Τι προϋποθέσεις πρέπει να πληροί η οικογένεια;
Εδώ το Ίδρυμα επίσης είναι πρωτοπόρο γιατί εκτός από το πρόγραμμα των οικοτρόφων (τα παιδιά δηλαδή που διαμένουν όλη την εβδομάδα στο Ίδρυμα) υπάρχει και το ανοιχτό πρόγραμμα που υποδεχόμαστε παιδιά σε αυτό αλλά δεν κοιμούνται εδώ στο Ίδρυμα. Ζουν την καθημερινότητα τους και επιστρέφουν το βράδυ στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Ένα τρίτο πρόγραμμα που είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό είναι το πρόγραμμα της ημιαυτόνομης διαβίωσης. Είναι παιδιά που ξεκίνησαν οικότροφα και έμεναν στο Ίδρυμα το πρώτο διάστημα όμως η οικογένεια έγινε πάρα πολύ λειτουργική, εξομαλύνθηκαν οι σχέσεις και η δυναμική της οικογένειας ώστε να επιστρέψει το παιδί χωρίς να εγκαταλείπει το πρόγραμμα του Ιδρύματος. Και αυτό απαντά στην ερώτηση σας αν μπορεί ένα παιδί να επιστρέψει στην οικογένεια του. Βεβαίως και επιστρέφουν όταν κρίνονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Και αυτό είναι το πρόγραμμα της ημιαυτόνομης διαβίωσης.
Έχει συμβεί να φύγει κάποιο παιδί αλλά να ξαναγυρίσει γιατί οι συνθήκες δεν ήταν καλές στο σπίτι του;
Όχι, γιατί είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί σε αυτή την μετάβαση. Όταν θα πούμε ότι ένα παιδί μπορεί να γυρίσει στο σπίτι, πραγματικά θα μπορεί να συνεχίσει την παραμονή του στην οικογένεια.
Tα παιδιά που ενηλικιώνονται και φεύγουν, μπορούν να ξαναγυρίσουν αν κάτι δεν πάει καλά στη ζωή τους;
Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα, αποτελεί σημείο αναφοράς για όλα τα παιδιά που μεγάλωσαν σε αυτό. Φυσικά και αν κάτι δεν πάει καλά στη ζωή τους είμαστε η οικογένεια γι’ αυτά τα παιδιά που μπορούν να επιστρέψουν και να ζητήσουν βοήθεια σε οτιδήποτε. Σε οτιδήποτε αντιμετωπίσουν στην μετέπειτα ζωή τους. Είτε αυτό είναι ένα πρόβλημα υγείας, ένα κοινωνικό πρόβλημα, οτιδήποτε και αν είναι αυτό θα στραφούν και θα ζητήσουν τη βοήθεια μας και θα την δώσουμε και απλόχερα.
Θέλετε να μας περιγράψετε μια τυπική μέρα τους;
Το Ίδρυμα ξεκινάει πάρα πολύ νωρίς τη λειτουργία του, είναι σε 24ωρη βάση, έχουμε τρεις κυλιόμενες βάρδιες στο οικοτροφείο. Ξεκινάμε λοιπόν πάρα πολύ πρωί ώστε να ετοιμαστούν τα πρωινά, οι κοινωνικοί λειτουργοί με τη βοήθεια επιμελητριών ξυπνούν τα παιδιά και τα οδηγούν στην τραπεζαρία ώστε να πάρουν το πρωινό τους, οι μαγείρισσες τους ετοιμάζουν το δεκατιανό τους, έναν χυμό ή ένα σνακ για το σχολείο και σιγά σιγά αποχωρούν τα παιδιά για τα σχολεία. Παιδιά Δημοτικού, παιδιά Γυμνασίου και παιδιά Λυκείου. Αφού σχολάσουν επιστρέφουν στο Ίδρυμα, θα βρουν ανοιχτή την τραπεζαρία, η τραπεζαρία ξεκινάει από τις 12:30 το μεσημέρι για να υποδεχτεί τα πρώτα παιδιά του Δημοτικού και παραμένει ανοιχτή έως τις 15:00 το μεσημέρι. Και μετά ξεκινάν τα εκπαιδευτικά προγράμματα που είναι η ενίσχυση της σχολικής μελέτης, τα μαθήματα ξένων γλωσσών, τα μεγάλα παιδιά του Λυκείου βγαίνουν έξω σε φροντιστήρια. Επίσης τα αθλητικά προγράμματα γίνονται εκτός Ιδρύματος, ελάχιστα γίνονται εσωτερικά. Βγαίνουν καθημερινά έξω για δραστηριότητες και έτσι έχουν ένα πολύ γεμάτο πρόγραμμα και ξανά το βράδυ στην τραπεζαρία για το βραδινό. Και έτσι είναι μια τυπική μέρα που μέσα σε αυτό θα προκύψουν και πολλά απρόοπτα, υπάρχουν τα προγραμματισμένα ιατρικά ραντεβού και υπάρχουν και πολλά απρόοπτα. Υπάρχει μια πλειάδα ανθρώπων που στηρίζει όλα αυτά τα προγράμματα και το τακτικό προσωπικό του Ιδρύματος και εθελοντές ώστε να ανταπεξέλθουμε.
Εκτός από τις δραστηριότητες και την εκπαίδευση που τους παρέχετε, τι άλλο ως Ίδρυμα θέλετε να τους μάθετε για να το έχουν «προίκα» στην ενήλικη ζωή τους;
Εδώ στο χώρο υπάρχει ένας κώδικας ηθών και αξιών, τα παιδιά έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους ανθρώπους του Ιδρύματος οι οποίοι έχουν εξαιρετικές και πολύ καλές σχέσεις μεταξύ τους και είναι κάτι που αντανακλά στα παιδιά, είναι σε καθημερινή επαφή με εθελοντές και ανθρώπους που τους δείχνουν απεριόριστα αγάπη και καλοσύνη. Έτσι τα παιδιά μπαίνουν σε μια κουλτούρα φιλανθρωπίας, νοιαξίματος, άνθρωποι που δίνουν και προσφέρουν και αυτό που μαθαίνουν από το χώρο είναι η μεγαλοσύνη της προσφοράς. Έχουν δεχτεί αγάπη που θα δώσουν και αυτοί πίσω, έχουν δεχτεί νοιάξιμο και θα το δώσουν και αυτοί και γι’αυτό πολλά παιδιά μεγαλώνοντας διαλέγουν ανθρωπιστικά επαγγέλματα γιατί με αυτά είναι σε επαφή όλη τους τη ζωή. Μαθαίνουν το σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα την αποδοχή του διαφορετικού και να εξομαλύνουν όλες τις διαφορές που θα συναντήσουν. Γιατί σε αυτές εκπαιδεύονται όλη τους τη ζωή. Υπάρχουν παιδιά που έχουν γυρίσει ως εθελοντές, παιδιά που μας στηρίζουν με δωρεές γιατί μας νιώθουν οικογένεια.
Ο εθελοντισμός βοηθάει στην καθημερινότητα του Ιδρύματος;
Τη βοηθάει πάρα πολύ. Υπάρχουν εθελοντές που φέρουν την ιδιότητα σε όλη την διαδικασία. Είτε σε δουλειές που προκύπτουν στην καθημερινότητα, στα προγράμματα, οι γιατροί είναι εθελοντές, εκπαιδευτικοί, κάποιοι συνοδοί, στα αθλητικά προγράμματα οι προπονητές. Παντού υπάρχει το κομμάτι του εθελοντισμού.
Ένας εθελοντής τι μπορεί να προσφέρει; Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του;
Μπορεί να βοηθήσει στη διοίκηση, στο κομμάτι της γραμματειακής υποστήριξης, στο κομμάτι των εκδηλώσεων που πραγματοποιεί το Ίδρυμα.
Για όσους θέλουν να βοηθήσουν που μπορούν να απευθυνθούν;
Υπάρχει στο site μας μια φόρμα που συμπληρώνουν και εμείς αμέσως προχωράμε ώστε να κλείσουμε κάποιο ραντεβού και να γνωριστούμε. Είναι πολύ άμεση η ανταπόκριση, το πρόγραμμα το φτιάχνουμε από κοινού, να είναι κάτι που ταιριάζει στις ώρες τους, στις επιθυμίες τους και να μπορεί να δεσμευτεί ότι θα το τηρήσει.
